Leon Pawłowicz
Leon Pawłowicz (ur. 8 grudnia 1911 w Dyneburgu, zm. 13 kwietnia 1999 w Warszawie) – członek Związku Walki Zbrojnej, Armii Krajowej i „Wachlarza”, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1940–1945 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
szef ekspozytury wywiadowczej |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
     
| |
Życiorys edytuj
Syn Juliana (technika budowlanego[a]) i Heleny z domu Lipińskiej. Jego rodzeństwem byli bracia: Alfons (ur. 1932) i Wiktor (ur. 1913) oraz siostry: Waleria (ur. 1919) i Lucyna (ur. 1922). Naukę pobierał w Polskiej Szkole Podstawowej w Dyneburgu i Polskim Gimnazjum. Działał w harcerstwie i Związku Polaków w Łotwie. Rozpoczął studia prawnicze na uniwersytecie w Rydze. Po ukończeniu szkoły oficerskiej został podporucznikiem armii łotewskiej. We wrześniu 1939 wraz z grupą harcerzy polskich z Dyneburga uczestniczył w obronie Warszawy. W II połowie września tr. powrócił na Łotwę tworzyć konspirację wojskową. W 1940 został zaprzysiężony w Związku Walki Zbrojnej, a z końcem stycznia 1941 przeszedł do organizacji dywersyjnej „Wachlarz”. Początkowo działał w okręgu wileńskim, a potem na Łotwie, w Estonii i w Związku Radzieckim - jako szef ekspozytury wywiadowczej. Od końca sierpnia 1941 do początków sierpnia 1942 zajmował stanowisko szefa wywiadu strategicznego okręgu „Inflanty”[1].
Aresztowany przez Gestapo 6 sierpnia 1942 i więziony w Dyneburgu, Rydze i Stutthofie. Aktywny w więziennych organizacjach konspiracyjnych. Uciekł z kolumny transportowej 25 marca 1945 podczas ewakuacji obozu koncentracyjnego w Stutthofie[b]. Aresztowany w marcu 1945 przez NKWD, zdołał uciec. Prześladowany po wojnie przez organa bezpieczeństwa. Odznaczony w lutym 1990 Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari[c] za likwidację, w czerwcu 1942, sztabu niemieckiej jednostki specjalnej w okolicach Witebska[2].
Dwukrotnie żonaty - pierwszy raz z Jadwigą Dowgwiłowicz, a drugi raz z Krystyną Gawrońską. Ojciec Leona, Jadwigi, Zbigniewa, Andrzeja, Krystyny[3] i Elżbiety[2].
Odznaczenia edytuj
Uwagi edytuj
- ↑ Według innych źródeł ojciec Leona Pawłowicza pracował na kolei.
- ↑ Z kolumny transportowej uciekł w okolicach Wejherowa i Redy.
- ↑ Tymczasową legitymację orderu wydał uprzednio szef Biura Personalnego Komendy Głównej Armii Krajowej - ppłk. Jan Gorazdowski.
Przypisy edytuj
- ↑ Polak (red.) 1999 ↓, s. 76-77.
- ↑ a b Polak (red.) 1999 ↓, s. 77.
- ↑ Krystyna Pawłowicz, [w:] ([https://www.wprost.pl/tematy/10124766/krystyna-pawlowicz-zyciorys-pochodzenie-rodzina-kariera.html%5D) [dostęp 2022-12-29].
Bibliografia edytuj
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. Konspiracja 1939-1945. T. 5/I. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-98-6.