Leopold Tajner
Leopold Tajner (ur. 15 maja 1921 w Roztropicach, zm. 25 lutego 1993 w Wiśle) – polski skoczek narciarski, kombinator norweski, biegacz narciarski, trener. Inicjator budowy wielu skoczni. Brat olimpijczyka Władysława Tajnera, a także Alojzego i Jana. W 1952 wziął ślub z Heleną z domu Madeja[1]. Miał czworo dzieci, trzy córki – Aldonę, Jolantę i Barbarę oraz syna Apoloniusza Tajnera.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Klub |
KS Watra Cieszyn (1946–1949) |
| Odznaczenia | |
| |
Przebieg kariery zawodniczej edytuj
Tajner, syn Franciszka, Austriaka z okolic Ramsau i Franciszki Lens, córki austriackiego żandarma Franza Theinera, jako dziecko pracował w kamieniołomie, aby zarobić na swoje pierwsze narty[2]. Miał dziewięcioro rodzeństwa, czwórka zmarła w dzieciństwie[3]. Skakał na skoczni w Goleszowie. Wygrał konkurs w skokach o puchar dyrektora goleszowskiej cementowni. Został mistrzem Śląska juniorów w skokach[3]. W 1935 ukończył szkołę podstawową. Znalazł zatrudnienie jako pomocnik mechanika lotniczego[2]. Zdobył uprawnienia pilota oblatywacza szybowców, ukończył kurs lotów holowanych i akrobacji lotniczej. Zimą brał udział w zgrupowaniach Śląskiego Okręgowego Związku Narciarskiego, startując w zawodach. Zaczął też uczęszczać do technikum lotniczego w Katowicach, lecz wybuch wojny przerwał edukację. Przez trzy lata był robotnikiem przymusowym w okolicach Oberstdorfu, gdzie pracował przy torach kolejowych, a następnie, jako Ślązak, został siłą wcielony do armii niemieckiej, gdzie pracował w roli mechanika samolotowego. Był m.in. we Francji, Afryce i Ukrainie podczas walk na froncie wschodnim[2].
Po wojnie nadal zajmował się narciarstwem i szybownictwem. Pracował jako instruktor w Szkole Szybowcowej Ligi Lotniczej na Górze Chełm. Trenował swojego młodszego brata, Władysława. Sam startował w kombinacji norweskiej[1]. W 1948 reprezentował Polskę na igrzyskach w Sankt Moritz. Zajął 34. miejsce w kombinacji (w biegu był 35. z czasem 1:38:45.0 i notą 126,0 pkt. oraz 20. w skokach – 61,5 m, 58 m i 55 m z notą 195,5 pkt.) i 76. w biegu na 18 km[3]. Na olimpiadę pojechał w mundurze amerykańskiego oficera, gdyż nie miał własnego, reprezentacyjnego ubrania. Przed powrotem do domu wygrał konkurs skoków w Szpindlerowym Młynie[1]. Pokonał skoczków z Norwegii, Szwecji i Czechosłowacji, m.in. Asbjørna Ruuda. W pierwszej serii, w trudnych warunkach, uzyskał 79 metrów i zdobył Wielką Nagrodę Czechosłowacji[3]. W drugiej serii wylądował w tym samym miejscu. Został wicemistrzem Polski w skokach (1949) i w kombinacji (1950). W 1950 wygrał międzynarodowy konkurs skoków w Oberhofie. 11 marca 1951 zajął drugie miejsce w zawodach skoków na Memoriale Bronisława Czecha i Heleny Marusarzówny[4]. W 1952 w Oslo był na 39. miejscu w skokach na olimpiadzie (skoki na 57 m i 56,5 m z notą 178,0 pkt.). Wystąpił z kontuzją, gdyż podczas treningu zwichnął nogę w kolanie[1]. W 1960 swym skokiem otworzył skocznię w Nydku w Czechosłowacji. Po licznych operacjach plastyki ścięgien obu kolan zakończył karierę narciarską.
Praca trenerska edytuj
Tajner ukończył kursy szkoleniowe i został trenerem klasy mistrzowskiej. Dzięki niemu zamontowano oświetlenie na skoczni w Goleszowie. Brał też udział w budowie ok. 10 skoczni, boiska do gier sportowych, urządzeń lekkoatletycznych i biegowego toru igelitowego[1]. Wybudował trzy skocznie w Goleszowie, które zostały pokryte igelitem w latach 60. Dwie z nich istnieją do dzisiaj. Był też inicjatorem budowy skoczni w Wiśle-Centrum. Na wzór norweski włączył do treningu zawodników skoki do wody. Uczył ich także skoków na słomę (później używał drabinek i płótna, a także mat kokosowych i słomy ryżowej) i na stalowej linie. Celem tego rodzaju treningów skoczków było opanowanie podstawowych elementów: dojazdu, odbicia i lądowania[5]. Pracował w Olimpii Goleszów, Górniku Koniaków i ROW Rybnik. W latach 90. zrezygnował z działalności trenerskiej. Wychował setki skoczków, kombinatorów i biegaczy narciarskich[6]. Za swój wkład w narciarstwo otrzymał wiele odznaczeń i nagród państwowych, między innymi tytuł Mistrza Sportu, Złotą Odznakę PZN, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złotą Odznakę Zasłużony w rozwoju województwa katowickiego, Zasłużonego Działacza Kultury Fizycznej, Medale 30-lecia i 40-lecia Polski Ludowej, Zasłużonego Działacza Sportu Związkowego, Złotą Odznakę Zasłużonemu w rozwoju województwa katowickiego i inne[6]. Zmarł 25 lutego 1993 roku. Pochowany jest na cmentarzu katolickim[3]. Obecnie rozgrywany jest memoriał ku jego czci.
Osiągnięcia edytuj
Igrzyska olimpijskie edytuj
1948  Sankt Moritz
|
– | 34. miejsce (w kombinacji norweskiej), 76. miejsce (w biegu na 18 km) |
1952  Oslo
|
– | 39. miejsce (w skokach) |
Starty L. Tajnera w kombinacji na igrzyskach olimpijskich – szczegółowo edytuj
| Miejsce | Dzień | Rok | Miejscowość | Dyscyplina/konkurencja | Wynik | Strata | Zwycięzca |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 34. | 31 stycznia – 2 lutego | 1948 | Sankt Moritz
|
kombinacja norweska skoki + bieg na 18 km |
321,50 pkt. | 127,30 pkt. | Heikki Hasu |
Starty L. Tajnera w biegach na igrzyskach olimpijskich – szczegółowo edytuj
| Miejsce | Dzień | Rok | Miejscowość | Dyscyplina | Czas | Strata | Zwycięzca |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 76. | 31 stycznia | 1948 | Sankt Moritz
|
bieg na 18 km | 1:38:45,0 | 0:24:55,0 | Martin Lundström |
Starty L. Tajnera w skokach na igrzyskach olimpijskich – szczegółowo edytuj
| Miejsce | Dzień | Rok | Miejscowość | Skocznia | Konkurs | Skok 1 | Skok 2 | Nota | Strata | Zwycięzca |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 39. | 24 lutego | 1952 | Oslo
|
Holmenkollen | indywid. | 57,0 m | 56,5 m | 178,0 pkt | 48,0 pkt | Arnfinn Bergmann |
Sukcesy krajowe edytuj
- wicemistrz Polski w skokach: 1949[7]
- wicemistrz Polski w kombinacji: 1950
- brązowy medalista mistrzostw Polski w skokach: 1951[7].
Sukcesy zagraniczne edytuj
- Wielka Nagroda Czechosłowacji: 1948.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e Szatkowski 2003 ↓, s. 3.
- ↑ a b c Szatkowski 2003 ↓, s. 2.
- ↑ a b c d e Tajner Leopold (1921–1993). PKOl.pl. [dostęp 2012-01-06].
- ↑ Dziennik Polski. 1951, nr 71 (2198), 12.03.1951. mbc.malopolska.pl.
- ↑ Szatkowski 2003 ↓, s. 4.
- ↑ a b Szatkowski 2003 ↓, s. 6.
- ↑ a b Wyniki Mistrzostw Polski – 1920–2002. Skijumping.pl. [dostęp 2012-01-06].
Bibliografia edytuj
- Polski Komitet Olimpijski: Leopold Tajner – sylwetka w portalu www.olimpijski.pl. olimpijski.pl. [dostęp 2014-12-21]. (pol.).
- Wojciech Szatkowski: Tajner Leopold. Skijumping.pl, 2003. [dostęp 2012-01-06]. (pol.).
- Leopold Tajner. Sports-Reference.com. [dostęp 2012-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (14 grudnia 2012)]. (ang.).
- Golec J., Bojda S., Słownik biograficzny ziemi cieszyńskiej, t. 1, Cieszyn 1993, s. 250.
- Trzcionka W., Bohaterów dwóch, Kalendarz Cieszyński 2002, Cieszyn 2001, s. 299–300.
- Legendy polskiego sportu, cz. 1 Białe szaleństwo, Aniela Tajner, fundacja „Gloria Victoribus”, 1991, s. 62–64
- Bogdan Tuszyński, Leksykon olimpijczyków polskich 1924–2006, Henryk Kurzyński, Warszawa: Fundacja Dobrej Książki, [2007?], s. 628, ISBN 978-83-86320-10-3, OCLC 749704893.