Ligat ha’Al

Ligat ha’Al (hebr. ליגת העל albo zwana Izraelską Ekstraklasą lub Ligat Toto) – najwyższa w hierarchii klasa męskich ligowych rozgrywek piłkarskich w Izraelu, będąca jednocześnie najwyższym szczeblem centralnym (I poziom ligowy), utworzona w 1999 roku i zarządzana przez Izraelski Związek Piłki Nożnej (IFA). Zmagania w jej ramach toczą się cyklicznie (co sezon) i uczestniczy w nich 14 najlepszych izraelskich klubów piłkarskich. Jej triumfator zostaje Mistrzem Izraela, zaś najsłabsze drużyny są relegowane do Liga Leumit (II ligi izraelskiej).

Ligat ha’Al

Ligat Toto

2022/23
Państwo	Izrael
Dyscyplina	piłka nożna
Organizator rozgrywek	Izraelski Związek Piłki Nożnej
Data założenia	1999
Założyciel	Izraelski Związek Piłki Nożnej
Poprzednia nazwa	Palestine League (1931–1947) Israeli League and Liga Alef (1949–1954) Liga Leumit (1954–1999)
Rozgrywki
Liczba drużyn	14
Zwycięzca	Mistrz Izraela
Niższy poziom ligowy	Liga Leumit
Puchary	Puchar Izraela Toto Cup
Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca	Hapoel Tel Awiw (1999/00)
Obecny zwycięzca	Maccabi Hajfa (2021/22)
Najwięcej zwycięstw	Maccabi Tel Awiw (23)
Strona internetowa

Historia

Mistrzostwa Izraela w piłce nożnej rozgrywane są od 1931 roku i przybierały one różne nazwy:

• 1931–1947: Palestin Liga (hebr. פלסטין ליגה, liga palestyńska)
• 1949/1950: Liga Yisra’elit (hebr. ליגה ישראלית, liga izraelska)
• 1951–1954: Liga Alef (hebr. ליגה א', liga A)
• 1954–1999: Liga Leumit (hebr. ליגה לאומית, liga narodowa)
• od 1999: Ligat ha’Al (hebr. ליגת העל, premier liga)

Ligat ha’Al została utworzona w 1999 roku, kiedy Izraelska Federacja Piłkarska zdecydowała się na reorganizację rozgrywek w celu podniesienia poziomu rywalizacji. W pierwszym sezonie rozgrywki rozpoczęło 14 drużyn: 13 najlepszych drużyn sezonu 1998/99 oraz mistrz Liga Artzit, czyli ówczesnej II ligi.

Przez lata zmieniały się nazwy ligi ze względu na pozyskiwanie nowych sponsorów. Sponsor zobowiązany jest także do dodania członu swojej nazwy w nazwie ligi.

Sponsorzy ligi:

• 2002–2004: Pelephone (Ligat Pelephone ליגת פלאפון)
• od 2005: Toto Organization (Ligat Toto ליגת טוטו)

System rozgrywek

Obecny format ligi zakładający prowadzenie rozgrywek dwurundowych obowiązuje od sezonu 2009/10.

Rozgrywki składają się z 26 kolejek spotkań rozgrywanych pomiędzy drużynami systemem kołowym. Każda para drużyn rozgrywa ze sobą dwa mecze – jeden w roli gospodarza, drugi jako goście. Po dwóch rundach rozgrywek zespoły z miejsc 1-6 walczą w trzeciej rundzie o mistrzostwo i europejskie puchary, a zespoły z miejsc 7-14 grają o utrzymanie w lidze. Pierwsza szóstka rozgrywa ze sobą mecze – u siebie oraz na wyjeździe. Dolna ósemka również rozgrywa ze sobą mecze – u siebie oraz na wyjeździe. Od sezonu 2012/13 w lidze występuje 14 zespołów. W przeszłości liczba ta wynosiła od 5 do 22. Drużyna zwycięska za wygrany mecz otrzymuje 3 punkty (do sezonu 1981/82 2 punkty), 1 za remis oraz 0 za porażkę.

Zajęcie pierwszego miejsca po ostatniej kolejce spotkań oznacza zdobycie tytułu Mistrza Izraela. Mistrz Izraela kwalifikuje się do eliminacji Ligi Mistrzów UEFA. Druga oraz trzecia drużyna zdobywają możliwość gry w Lidze Europy UEFA. Również zwycięzca Pucharu Izraela startuje w eliminacjach do Ligi Europy lub, w przypadku, w którym zdobywca krajowego pucharu zajmie pierwsze miejsce w lidze – możliwość gry w eliminacjach do Ligi Europy otrzymuje również czwarta drużyna klasyfikacji końcowej. Zajęcie dwóch ostatnich miejsc wiąże się ze spadkiem drużyn do Liga Leumit.

W przypadku zdobycia tej samej liczby punktów, klasyfikacja końcowa ustalana jest na podstawie wyniku dwumeczu pomiędzy drużynami, w następnej kolejności, w przypadku remisu – na podstawie różnicy bramek w pojedynku bezpośrednim, następnie na podstawie ogólnego bilansu bramkowego osiągniętego w sezonie, większej liczby bramek zdobytych oraz w ostateczności za pomocą losowania.

Skład ligi w sezonie 2022/23

Uczestnicy poprzedniej edycji
MHA	Maccabi Hajfa	Hajfa	1
HBS	Hapoel Beer Szewa	Beer Szewa	2
MTA	Maccabi Tel Awiw	Tel Awiw-Jafa	3
MNE	Maccabi Netanja	Netanja	4
HTA	Hapoel Tel Awiw	Tel Awiw-Jafa	5
BNS	Bene Sachnin	Sachnin	6
IKS	Hapoel Ironi Kirjat Szemona	Kirjat Szemona	7
HHD	Hapoel Hadera	Hadera	8
ASZ	FC Aszdod	Aszdod	9
BEI	Beitar Jerozolima	Jerozolima	10
HHA	Hapoel Hajfa	Hajfa	11
HAJ	Hapoel Jerozolima	Jerozolima	12
Spadek z Ligat ha’Al 2021/22
MPT	Maccabi Petach Tikwa	Petach Tikwa	13
HNG	Hapoel Nof ha-Galil	Nof ha-Galil	14
Awans z Liga Leumit 2021/22
MBR	Maccabi Bene Rajna	Ar-Rajna	1
NES	Sekcia Nes Cijjona	Nes Cijjona	2
Oznaczenia: kolumna pierwsza – skróty nazw drużyn, kolumna trzecia – siedziba klubu, kolumna czwarta – miejsce zajęte w poprzednim sezonie.

Bibliografia

• Oficjalna strona Ligat ha’Al (arab. • ang. • hebr.)
• Liga, [w:] baza Soccerway (liga) [dostęp 2021-01-11] .
• Tabele ligowe w bazie League321 (ang.)
• Oficjalna strona IFA (arab. • ang. • hebr.)
• Archiwum wyników meczów i tabel w bazie RSSSF (ang.)