Lucjusz Antoniusz (Lucius Antonius M.f. M.n.), polityk rzymski, młodszy brat triumwira Marka Antoniusza.

Lucjusz Antoniusz

Wywód przodków:

4. Marek Antoniusz Orator      
    2. Marek Antoniusz Kretyk
5. NN        
      1. Lucjusz Antoniusz
6. Lucjusz Juliusz Cezar    
    3. Julia    
7. Fulwia      
 

W 54 p.n.e. miał wystąpić wraz z bratem Gajuszem jako oskarżyciel Aulusa Gabinusza, namiestnika prowincji Syrii w procesie o zdzierstwa i przekupstwa, jednak ostatecznie oskarzycielem został Gajusz Memmiusz[1]. W roku 50 p.n.e. sprawował kwesturę w prowincji Asia u boku propretora Kwintusa Minucjusza Terma (Quintus Minucius Thermus), który przy wyjeździe powierzył mu zarządzanie prowincją[2]. W 49 p.n.e. po przybyciu nowego namiestnika prowincji Asia propretora Gajusza Fanniusza zachował stanowisko prokwestora. Uwolnili od służby wojskowej Żydów zamieszkałych w Azji[3]. Zezwolił Żydom, by nadal mieli swoje własne zgromadzenie, gdzie zgodnie ze swoim zwyczajem i prawami rozstrzygali spory między sobą[4]. W Mylasie brał udział w walkach gladiatorskich[5][6]. W 44 p.n.e., gdy Marek był konsulem a Gajusz pretorem, Lucjusz został trybunem ludowym[7][8]. Lucjusz Antoniusz jako trybun wniósł w 44 r. ustawę o podziale gruntów i przewodził kolegium urzędników (septemwirat)[6] powołanych do jego przeprowadzenia[9]. W uznaniu tej działalności wszystkie tribus uznały w nim swojego patrona[5] i został uhonorowany posągami, wzniesionymi między innymi przez ekwitów i trybunów wojskowych[10]. Umożliwił Oktawianowi, wówczas osobie prywatnej nie uprawnionej do tego, wstąpienie na rostra i wygłoszenie mowy do ludu[11]. W 43 p.n.e. wspomagał brata Marka Antoniusza w toczonej wówczas wojnie domowej. Przyprowadził mu legion pod Mutinę. Cyceron oskarża Lucjusza, ze podobnie jak brat okrutnie traktował ludność cywilną[12]. W roku 41 p.n.e. został konsulem z Publiuszem Serwiliuszem Watią[13]. W pierwszy dzień roku odbył triumf za sukcesy w walkach przeciw plemionom alpejskim, pomimo że nie sprawował tam dowództwa[14]. Oktawian po podziale władzy między triumwirów powrócił do Italii z zadaniem zaopatrzenia dla weteranów wojennych[15]. Napotkał trudności bo z jednej strony naraził się na gniew wywłaszczanych a z drugiej strony niezadowoleni byli także sami weterani, gdyż ofiarowane im środki okazały się niewystarczające[16]. Nie chcąc by cała akcja osiedleńcza wydała się zasługą tylko Oktawiana, Lucjusz Antoniusz wspólnie z żoną Marka, Fulwią, doprowadzili do włączenia do komisji rozdzielającej ziemie swoich przedstawicieli z zadaniem wprowadzenia do kolonii legionistów Antoniusza[17]. Lucjusz Antoniusz działając w interesie swojego brata, Marka Antoniusza podburzał weteranów, występował w imieniu tych, którym odebrano ziemię[18], żeby ją przydzielić weteranom[19], co po nieudanych próbach porozumienia[20] doprowadziło do wojny z Oktawianem[15][21]. Po początkowych sukcesach i okupacji Rzymu (przepędził Marka Lepidusa, którego pozostawiono z wojskiem na straży miasta)[15][22] Lucjusz i Fulwia zostali w końcu oblężeni w Peruzji[19][23] przez Oktawiana i Marka Agrypę. Wśród oblężonych był też Tyberiusz Klaudiusz Neron[24]. W zimie 41/40 p.n.e. po kilkakrotnych nieudanych próbach wydarcia się oblęzeni w Peruzji zostali zmuszeni głodem do poddania się[18][23][25][26]. Oktawian zniszczył miasto[23](do pożaru miasta doprowadził jeden z mieszkańców, który z obawy przed rabunkiem podpalił własny dom[23]), po czym i Lucjuszowi[19][21] i wszystkim jego żołnierzom przebaczył[23][27]. Powierzył mu nawet namiestnictwo Hiszpanii (w zaszczytny sposób pozbywając się go z Italii i przez swych legatów roztaczając nad nim nadzór)[28]. Lucjusz Antoniusz znika odtąd ze źródeł, więc prawdopodobnie wkrótce zmarł.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. M. TVLLI CICERONIS EPISTVLARVM AD QVINTVM FRATREM LIBER TERTIVS , III,2,1;( Xięga Czwarta, XLV. W: Marek Tulliusz Cycero: Listów Marka Tulliusza Cycerona Xiąg Ośmioro Tom Pierwszy. Poznań: Nakładem Biblioteki Kórnickiej, 1873, s. 461.)
  2. M. TVLLI CICERONIS EPISTVLARVM AD FAMILIARES LIBER SECVNDVS , XVIII,2-3;( Xięga Piąta, LXXVI. W: Marek Tulliusz Cycero: Listów Marka Tulliusza Cycerona Xiąg Ośmioro Tom Pierwszy. Poznań: Nakładem Biblioteki Kórnickiej, 1873, s. 531-532.)
  3. Księga czternasta;18. W: Józef Flawiusz: Dawne dzieje Izraela. edycja komputerowa www.histurion.pl.
  4. Księga czternasta;13. W: Józef Flawiusz: Dawne dzieje Izraela. edycja komputerowa www.histurion.pl.
  5. a b M. TVLLI CICERONIS IN M. ANTONIVM ORATIO PHILIPPICA SEPTIMA, XVI-XVII (Filipka Siódma. W: Marek Tulliusz Cycero: Filipiki. edycja komputerowa www.histurion.pl, s. [6,16-17].)
  6. a b M. TVLLI CICERONIS IN M. ANTONIVM ORATIO PHILIPPICA QUINTA, XX (Filipka Piąta. W: Marek Tulliusz Cycero: Filipiki. edycja komputerowa www.histurion.pl, s. [7,20].)
  7. Antoniusz, 15. W: Plutarch z Cheronei: Żywoty sławnych mężów. edycja komputerowa www.histurion.pl.
  8. Księga XLV 9. W: Kasjusz Dion Kokcejanus: Historia.
  9. M. TVLLI CICERONIS IN M. ANTONIVM ORATIO PHILIPPICA QUINTA, VII (Filipka Piąta. W: Marek Tulliusz Cycero: Filipiki. edycja komputerowa www.histurion.pl, s. [3,7].)
  10. M. TVLLI CICERONIS IN M. ANTONIVM ORATIO PHILIPPICA SEXTA, XII-XV (Filipka Szósta. W: Marek Tulliusz Cycero: Filipiki. edycja komputerowa www.histurion.pl, s. [5,12-15].)
  11. M. TVLLI CICERONIS EPISTVLARVM AD ATTICVM LIBER QVARTVS DECIMVS , XX,5;( Xięga Ósma, XXVII. W: Marek Tulliusz Cycero: Listów Marka Tulliusza Cycerona Xiąg Ośmioro Tom Drugi. Poznań: Nakładem Biblioteki Kórnickiej, 1873, s. 440.)
  12. M. TVLLI CICERONIS IN M. ANTONIVM ORATIO PHILIPPICA TERTIA, XXXI (Filipka Trzecia. W: Marek Tulliusz Cycero: Filipiki. edycja komputerowa www.histurion.pl, s. [12,31].)
  13. SVETONI TRANQVILII VITA TIBERI ;5(Tyberiusz, Rozdział 5. W: Gajusz Swetoniusz Trankwillus: Żywoty Cezarów. Warszawa: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, 1972, s. 190.)
  14. Księga XLVIII 4. W: Kasjusz Dion Kokcejanus: Historia.
  15. a b c TITI LIVI AB URBE CONDITA LIBER CXXV PERIOCHA (Periocha księgi CXXV. W: Tytus Liwiusz: Dzieje Rzymu od założenia Miasta. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1982, s. 291.)
  16. Księga XVII (Wojny Domowe V); 12-13. W: Appian z Aleksandrii: Historia rzymska. edycja komputerowa www.histurion.pl, s. 298-99.
  17. Księga XVII (Wojny Domowe V); 14. W: Appian z Aleksandrii: Historia rzymska. edycja komputerowa www.histurion.pl, s. 299.
  18. a b FLORI EPITOMAE DE TITO LIVIO BELLORVM OMNIVM ANNORVM DCC LIBRI DVO LIBER SECVNDVS XVI. Bellum Perusinum (Księga Druga, 16; Wojna Peruzyńska. W: Lucjusz Anneusz Florus: Zarys Dziejów rzymskich. Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, 1973, s. 101.)
  19. a b c C. VELLEI PATERCULI HISTORIAE ROMANAE LIBRI DUO AD M. VINCIUVM COS. ;LIBER POSTERIOR ;74 (Księga druga, 31. W: Wellejusz Paterkulus: Historia rzymska. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2006, s. 80-81. ISBN 83-04-04830-2.)
  20. Księga XVII (Wojny Domowe V); 19-24. W: Appian z Aleksandrii: Historia rzymska. edycja komputerowa www.histurion.pl, s. 302-304.
  21. a b EVTROPII BREVIARIVM LIBER SEPTIMVS;3(Book VII, 3. W: Eutropiusz: Abridgement of Roman History.)
  22. Księga XVII (Wojny Domowe V); 30. W: Appian z Aleksandrii: Historia rzymska. edycja komputerowa www.histurion.pl, s. 306-307.
  23. a b c d e TITI LIVI AB URBE CONDITA LIBER CXXVI PERIOCHA (Periocha księgi CXXVI. W: Tytus Liwiusz: Dzieje Rzymu od założenia Miasta. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1982, s. 292.)
  24. SVETONI TRANQVILII VITA TIBERI ;4(Tyberiusz, Rozdział 4. W: Gajusz Swetoniusz Trankwillus: Żywoty Cezarów. Warszawa: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, 1972, s. 189.)
  25. SVETONI TRANQVILII VITA DIVI AVGVSTI;14(Boski August, Rozdział 14. W: Gajusz Swetoniusz Trankwillus: Żywoty Cezarów. Warszawa: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, 1972, s. 109.)
  26. Antoniusz, 30. W: Plutarch z Cheronei: Żywoty sławnych mężów. edycja komputerowa www.histurion.pl.
  27. Księga XVII (Wojny Domowe V); 32-49. W: Appian z Aleksandrii: Historia rzymska. edycja komputerowa www.histurion.pl, s. 308-317.
  28. Księga XVII (Wojny Domowe V); 54. W: Appian z Aleksandrii: Historia rzymska. edycja komputerowa www.histurion.pl, s. 320.