Młotek (budynek)
Młotek – blok mieszkalny znajdujący się w dzielnicy Śródmieście w Warszawie, na skarpie, przy ulicy Smolnej 8.
 Widok od strony MWP (2018) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Smolna 8 |
| Typ budynku | |
| Architekt | |
| Inwestor |
PUMA |
| Wysokość całkowita |
66 m |
| Kondygnacje |
20 (naziemnych) |
| Ukończenie budowy |
1976 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie Warszawy  | |
 52°14′01″N 21°01′31″E/52,233611 21,025278
| |
Budynek powstał na miejscu przedwojennego Instytutu Oftalmicznego, został zaprojektowany w 1964 przez Jana Bogusławskiego i Bohdana Gniewiewskiego. Budowę wieżowca zakończono w 1976. Był to jeden z pierwszych wysokościowców w Warszawie. Początkowo miał być hotelem polonijnym.
Historia
edytujDziałka, na której powstał wieżowiec, od 1870 zabudowana była budynkiem Instytutu Oftalmicznego[1]. Obiekt ten przetrwał do powstania warszawskiego[1][2]. Mury przy ulicy Smolnej rozebrano po 1945[3].
W 1964 architekci Jan Bogusławski i Bohdan Gniewiewski zaprojektowali 19-piętrowy budynek na miejscu przedwojennej placówki. W 1976 ukończono jego budowę. Inwestorem było biuro obsługi cudzoziemców „PUMA”. Z powodu charakterystycznego kształtu ostatnich pięter blok nazwany został potocznie „domem z opadłą szczęką” lub „młotkiem”[4]. Był jedną z pierwszych inwestycji tego rodzaju w Warszawie, czyli wysokościowców powstających od lat 60. (obok bloków na Ścianie Wschodniej i Domem Studenckim „Riviera”)[5]. Stał się jednym z najbardziej charakterystycznych budynków w centralnej części miasta[6], a także dominantą skarpy wiślanej[7].
Wysokościowiec był projektowany jako hotel polonijny, w którym miały znaleźć się komfortowe pokoje dla Polaków przyjeżdżających z zagranicy. Szybko jednak przekształcono go z hotelu w blok mieszkaniowy, zważywszy na duże zapotrzebowanie na mieszkania. Lokale kupowano za dewizy. Łącznie w budynku mieściło się 140 mieszkań o powierzchni od 40 do 60 m²[8]. Zainstalowano również szybkie windy i domofony[9]. Budynek stał się jednym z najbardziej ekskluzywnych apartamentowców w PRL-u[10].
Na dachu usytuowano dwukondygnacyjny lokal rozrywkowy z tarasem (19. i 20. piętro)[9][4]. Najpierw była to kawiarnia „Akropol”, a potem klub „Top Floor”, który przez pewien czas działał nielegalnie[9].
W sierpniu 2016 budynek został wpisany do gminnej ewidencji zabytków Warszawy[11].
Dane techniczne
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b Karolina Półtorak. Dawna ulica na starej fotografii (ul. Smolna). „Powiśle”, s. 8, grudzień 2010. ISSN 1689-9091. (pol.).
- ↑ Teresa Ostrowska: Melanowski Henryk Władysław (1888–1974). W: Polski Słownik Biograficzny. T. XX: Maria Józefa - Mieroszewski Krzysztof. Kraków: PAN (www.psb.pan.krakow.pl), 1975, s. 401-403.
- ↑ Instytut Oftalmiczny. Fundacja Warszawa 1939. [dostęp 2018-04-19].
- ↑ a b Wieżowiec mieszkalny (tzw. "młotek"). SARP Oddział Warszawa, 15 stycznia 2012. [dostęp 2018-04-19]. [zarchiwizowane z [brak tego adresu] (2023-06-10)].
- ↑ Beata Chomątowska: Mieszkanie w chmurach na Smolnej. Wyborcza.pl, 27 czerwca 2017. [dostęp 2018-04-19].
- ↑ Smolna 8 Studio dołączyło do Nocy Wieżowców. Nowa Warszawa, 18 maja 2015. [dostęp 2018-04-19].
- ↑ Niezwykłe widoki Warszawy na Waszych zdjęciach. Wyborcza.pl, 7 sierpnia 2012. [dostęp 2018-04-19].
- ↑ Warszawski modernizm w obiektywie. Bryla.pl, 23 czerwca 2017. [dostęp 2018-04-19].
- ↑ a b c Piotr Wróblewski: Oaza luksusu i komunistyczna „pokazówka”. Do tego pierwszy w Warszawie nielegalny klub na dachu. Nasze Miasto, 29 sierpnia 2016. [dostęp 2018-04-19].
- ↑ Dariusz Bartoszewicz, Tomasz Urzykowski: Historia wieżowca przy Smolnej 8. Wyborcza.pl, 1 lipca 2002. [dostęp 2018-04-19].
- ↑ Warszawa ma 90 nowych zabytków. TVN Warszawa, 27 sierpnia 2016. [dostęp 2018-04-19].
- ↑ a b c d e Młotek Warszawa, Smolna 8. Urbanity. [dostęp 2018-04-19].