Małgorzata Dydek

koszykarka polska

Małgorzata Teresa Dydek-Twigg[1] (ur. 28 kwietnia 1974 w Warszawie[2], zm. 27 maja 2011 w Brisbane) – polska koszykarka, grająca w swojej karierze w lidze polskiej, francuskiej, hiszpańskiej, rosyjskiej i amerykańskiej (WNBA), wielokrotna reprezentantka kraju. Mistrzyni Europy z 1999 roku i uczestniczka igrzysk olimpijskich w Sydney.

Małgorzata Dydek
Ilustracja
Małgorzata Dydek w barwach Los Angeles Sparks (2008)
środkowa
Pełne imię i nazwisko

Małgorzata Teresa Dydek-Twigg

Pseudonim

Margo, Ptyś

Data i miejsce urodzenia

28 kwietnia 1974
Warszawa

Data i miejsce śmierci

27 maja 2011
Brisbane

Wzrost

218 cm

Masa ciała

101 kg

Kariera
Aktywność

198?–2008

Była prawdopodobnie najwyższą grającą zawodowo koszykarką na świecie (jej wzrost podawany w mediach wahał się od 213[3] do 218 cm[4]) oraz najwyższą zawodniczką w historii WNBA, w której była znana jako „Margo”. Karierę sportową zakończyła w 2008[5].

Absolwentka VII Liceum Ogólnokształcącego im. Dąbrówki w Poznaniu z 1993. W trakcie nauki szkolnej działała w Akcji Alternatywnej „Naszość”[6].

Kariera klubowa

edytuj

Europa

edytuj

Grę w koszykówkę rozpoczęła w „Huraganie” Wołomin[7]. Od 1992 była zawodniczką Olimpii Poznań, z którą zdobyła dwukrotnie mistrzostwo Polski (1993, 1994) oraz trzecie miejsce w finale Pucharu Europy w 1994. Zagrała również z tą drużyną w finale Pucharu Ronchetti w 1993. W latach 1994–1996 grała we francuskim Valenciennes-Orchies, z którym zdobyła wicemistrzostwo Francji a następnie występowała w zespole Pool Getafe Madryt (1996–1998), z którym grała w finale Pucharu Europy (1998) oraz dwukrotnie zdobyła mistrzostwo Hiszpanii (1997 i 1998). W 1998 wróciła do Polski, do 2005 grała w klubie Lotos Gdynia (występującym pod różnymi nazwami – kolejno Polpharma VBW Clima, Lotos VBW Clima, Lotos Gdynia). Siedmiokrotnie zdobyła z gdyńskim klubem mistrzostwo Polski (1999–2005), grała z nim także dwukrotnie w finale Pucharu Europy (2002, 2004). W sezonie 2005/2006 opuściła Gdynię i przeniosła się do UMMC Jekaterynburg (Rosja), a następnie do Ros Casares Walencja (Hiszpania), z którym w sezonie 2006/2007 została wicemistrzynią Euroligi oraz wicemistrzynią Hiszpanii.

W plebiscycie „La Gazzetta dello Sport” (1999) uznana za najlepszą zawodniczkę Europy.

 
Małgorzata Dydek i Jennifer Lacy (Los Angeles Sparks – Atlanta Dream, 11 września 2008)

Od 1998 do 2008 grała w zawodowej lidze WNBA, debiutując w zespole Utah Starzz (wybrana z pierwszym numerem draftu WNBA w 1998). Występowała tam (klub w 2003 zmienił nazwę na San Antonio Silver Stars) przez 7 lat. Na początku 2005 roku została oddana do Connecticut Sun, z którym zdobyła wicemistrzostwo ligi (2005) i skąd odeszła po sezonie 2007. W sierpniu 2008 podpisała kilkutygodniowy kontrakt z Los Angeles Sparks.

W 2006 i 2007 została wybrana do drugiej drużyny najlepiej broniących zawodniczek ligi (WNBA All-Defensive Second Team).

W ciągu 11 sezonów (323 mecze) zdobyła 3220 punktów (średnio 10 na mecz) i miała 2143 zbiórek (6,6). W 24 występach posezonowych uzyskała średnie 8,3 punktu, 6,5 zbiórki oraz 2,46 bloku na mecz.

Debiutując w WNBA (11 czerwca 1998 przeciwko Los Angeles Sparks) zablokowała 6 rzutów, wyrównując rekord ligi należący do jej bezpośredniej tego dnia przeciwniczki, Lisy Leslie. W meczu z Detroit Shock (17 lipca) poprawiła ten wynik o 2 bloki, a dwadzieścia dni później przeciwko Cleveland Rockers ustanowiła 9 blokami nowy rekord, który przetrwał do 2001 roku.

Jest liderem wszech czasów WNBA w liczbie bloków (877) oraz druga na liście wszech czasów pod względem średniej bloków na mecz (2,72). Do 2014 była współrekordzistką ligi w liczbie zablokowanych rzutów w jednym meczu – 10, którą osiągnęła 7 czerwca 2001 w barwach Utah Starzz w meczu przeciwko Orlando Miracle. Zanotowała wówczas drugie w historii ligi triple-double, dodając do bloków 12 punktów i 11 zbiórek. W 1998 miała rekordową liczbę bloków (114) w jednym sezonie i najwyższą średnią liczbę bloków na mecz (3,80) w jednym sezonie. Oba te wyniki zostały poprawione przez Brittney Griner w – odpowiednio – w 2014 i 2015.

Występy w Meczach Gwiazd WNBA

edytuj

Małgorzata Dydek wystąpiła dwukrotnie w Meczu Gwiazd ligi WNBA (WNBA All-Star Game).

W 2003 jako zawodniczka San Antonio Silver Stars zagrała w drużynie Zachodu. Podczas 8 minut spędzonych na boisku zdobyła 2 punkty i zanotowała 2 zbiórki (miała też przechwyt i stratę). Zachód pokonał Wschód 84-75.

W 2006 wybrano ją do pierwszej piątki Wschodu. Oprócz niej cztery inne zawodniczki Connecticut Sun znalazły się w kadrze na mecz. Jej drużyna pokonała Zachód 98–82, a polska środkowa w 18 minut zapisała na swoim koncie 3 punkty, 9 zbiórek, 4 bloki i jeden przechwyt (także stratę i faul).

Finały Euroligi koszykarek

edytuj
  • 1994 – 3. miejsce z Olimpią Poznań (Olimpia – Gold Zack Wuppertal 72:63)
  • 1995 – 4. miejsce z Olympic Valenciennes (Olympic CSKA Moskwa 64:82)
  • 1998 – 2. miejsce z Pool Getafe Madryt (finał: Pool – CJM Bourges 64:76)
  • 2002 – 2. miejsce z Lotosem Gdynia (finał: Lotos – Olym. Valenciennes 72:78)
  • 2004 – 2. miejsce z Lotosem Gdynia (finał: Lotos – Olym. Valenciennes 69:93)
  • 2007 – 2. miejsce z ROS Casares Walencja (finał: Casares – Spartak Moskwa Region 62:76)

Reprezentacja Polski

edytuj

Jako juniorka była brązową medalistką mistrzostw Europy (1992) i mistrzostw świata (1993).

Z reprezentacją Polski seniorek grała czterokrotnie na Mistrzostwach Europy (1993 – 5 miejsce, 1999 – 1 miejsce, 2001 – 6 miejsce, 2003 – 4 miejsce), raz na Igrzyskach Olimpijskich (w Sydney – 8 miejsce), raz na mistrzostwach świata (1994 – 13 miejsce).

Jej największym sukcesem reprezentacyjnym było Mistrzostwo Europy w 1999. Została wówczas najskuteczniejszą zawodniczką tych zawodów (154 pkt); wybrano ją do pierwszej piątki turnieju. W związku z tym sukcesem zajęła 5. miejsce w Plebiscycie Przeglądu Sportowego na najlepszego sportowca Polski w 1999.

Debiutowała w I reprezentacji w oficjalnym meczu 8 czerwca 1993 z Hiszpanią (w turnieju finałowym ME), rzucając 15 pkt. Ostatni raz zagrała o punkty 21 września 2007 ze Słowacją w meczu eliminacyjnym do ME 2007, rzucając 21 pkt.

Łącznie w latach 1993–2003[a] zagrała 132 razy w drużynie narodowej, zdobywając 1783 pkt.

Po zakończeniu kariery

edytuj

Po ukończeniu kariery zawodowej w 2008 pracowała jako trenerka w klubie Northside Wizards z Brisbane[8].

Jej mężem był Anglik David Twigg, z którym miała dwóch synów[9]. Jej siostry: Marta Dydek i Katarzyna Dydek – również zajmują się koszykówką, jedna z nich jest trenerką drużyny koszykówki INEA AZS.

Od dziecka cierpiała na arytmię serca[8], 19 maja 2011 została wprowadzona w stan śpiączki farmakologicznej[10] w związku z zatrzymaniem akcji serca, do której doszło w jej domu, w australijskim mieście Brisbane. Koszykarka zmarła po tygodniu w szpitalu w Brisbane. Była w czwartym miesiącu ciąży, zmarło też jej nienarodzone dziecko[8]. Według opinii lekarzy z Brisbane przyczyną zgonu było zatrzymanie akcji serca o niewyjaśnionym podłożu, zaś nie przyczyniła się do tego arytmia serca, którą Małgorzata Dydek miała stwierdzoną w stopniu średnim[11].

17 czerwca 2011 odbył się jej pogrzeb. Urna z jej prochami została złożona na cmentarzu w podwarszawskich Ząbkach[12].

Upamiętnienie

edytuj

W dniach 22–24 czerwca 2012 w hali Ośrodka Sportu i Rekreacji „Huragan” w Wołominie odbył się I Międzynarodowy Młodzieżowy Memoriał Małgorzaty Dydek[7]. 3 września 2012 w Wołominie jej imieniem nazwano rondo drogowe[13].

Od 2023 jest patronką Szkoły Podstawowej nr 6 w Ząbkach[14].

W marcu 2019 ogłoszono, że Małgorzata Dydek pośmiertnie w tym samym roku zostanie przyjęta do Galerii Sław FIBA[15].

Osiągnięcia

edytuj

Na podstawie[16][17], o ile nie zaznaczono inaczej.

Drużynowe

edytuj
  • Mistrzyni:
  • Wicemistrzyni:
  • Brąz:
    • Euroligi (1994)
    • turnieju Federacji Francji (1996)
  • 4. miejsce w Eurolidze (1995)
  • Zdobywczyni:
    • pucharu:
      • Polski (2005)
      • Hiszpanii (1997, 1998, 2007, 2008)
    • Superpucharu Hiszpanii (2006, 2007)
  • Finalistka Pucharu Ronchetti (1993)

Indywidualne

edytuj

Reprezentacja

edytuj

Odznaczenia

edytuj
  1. Statystyki obejmujące pełny okres nie zostały opublikowane

Przypisy

edytuj
  1. a b M.P. z 2011 r. nr 83, poz. 843
  2. Dydek Małgorzata Teresa. olimpijski.pl. [dostęp 2016-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-08)]. (pol.).
  3. Statystyki i profil Małgorzaty Dydek na stronie fibaeurope.com (Mistrzostwa Europy 1999). [dostęp 2012-08-10]. (ang.).
  4. Players and Fans Remember Margo Dydek. [dostęp 2012-08-10]. (ang.).
  5. Małgorzata Dydek w stanie śpiączki farmakologicznej. Onet Sport. [dostęp 2016-03-09]. (pol.).
  6. Magiczna data: 7.07.2007 – siedem życzeń spełni się?. gazeta.pl, 2007-07-06. [dostęp 2013-06-12]. (pol.).
  7. a b I Memoriał Małgorzaty Dydek. „Moja Gazeta Regionalna”. Nr 13 (157) (5 lipca 2012), s. 10, 2012-07-05. ISSN 1731-013X. 
  8. a b c Małgorzata Dydek nie żyje. Sport.pl, 2011-05-27. [dostęp 2011-05-27].
  9. Co robiła Małgorzata Dydek w Australii? Trenuje drużynę, ma dwóch synów.... Sport.pl. [dostęp 2011-05-21]. (pol.).
  10. Dydek w stanie śpiączki farmakologicznej. Sport.pl, 2011-05-19. [dostęp 2011-06-13].
  11. Dariusz Dobek: "Myślałam sobie, że Boga chyba jednak nie ma. Ale już mi to przeszło". sport.onet.pl, 2019-06-06. [dostęp 2019-06-06].
  12. PAP: Sportowa Polska pożegnała Małgorzatę Dydek. sport.pl, 2011-06-17. [dostęp 2016-03-09]. (pol.).
  13. W Wołominie powstało rondo im. Małgorzaty Dydek. warszawa.naszemiasto.pl, 2012-09-03. [dostęp 2019-06-06].
  14. Szkolnastrona.pl, Uroczysta zmiana tablicy naszej szkoły. - Szkoła Podstawowa Nr 6 im. Małgorzaty Dydek w Ząbkach [online], sp6zabki.szkolnastrona.pl [dostęp 2023-09-06] (pol.).
  15. Małgorzata Dydek w Galerii Sław Międzynarodowej Federacji Koszykówki. tvp.info, 2019-03-27. [dostęp 2019-06-06].
  16. Małgorzata Dydek – archive.fiba.com. archive.fiba.com. [dostęp 2016-08-18]. (ang.).
  17. 2019 Class of FIBA Hall of Fame: Alonzo Mourning. fiba.basketball. [dostęp 2020-11-12]. (ang.).
  18. Małgorzata Dydek w Galerii Sław FIBA. basketligakobiet.pl. [dostęp 2019-08-30]. (pol.).
  19. M.P. z 1999 r. nr 27, poz. 412 – pkt 10.

Bibliografia

edytuj
  • Bogdan Tuszyński, Henryk Kurzyński; Od Chamonix i Paryża do Vancouver. Leksykon olimpijczyków polskich 1924–2010, wyd. Fundacja Dobrej Książki, b.m. i d.w

Linki zewnętrzne

edytuj