Maurycy (Mojżesz) Broch[1] (ur. 31 stycznia 1888 w Nakle, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – polski Żyd, doktor praw, adwokat i radny w Turce, porucznik taborów rezerwy Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Maurycy Broch
Ilustracja
porucznik taborów porucznik taborów
Data i miejsce urodzenia

31 stycznia 1888
Nakło

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Charków

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

5 Dywizjon Taborów
3 Dywizjon Taborów
10 Dywizjon Taborów

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka (wyprawa kijowska)
II wojna światowa (kampania wrześniowa)

Późniejsza praca

adwokat

Odznaczenia
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921

Życiorys

edytuj

Urodził się jako syn Samuela i Sary z domu Weintraub. Ukończył studia prawa. W lutym 1914 jako kandydat adwokacki uzyskał tytuł naukowy doktora na Wydziale Prawa Uniwersytet Franciszkańskiego we Lwowie[2].

Podczas I wojny światowej służył w c. i k. armii od 1916 do 1918. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego w 1920. W trakcie wojny polsko-bolszewickiej brał udział w wyprawie kijowskiej.

8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 76. lokatą w korpusie oficerów rezerwy taborów[3]. W 1922 posiadał przydział w rezerwie do 5 Dywizjonu Taborów w Bochni[1]. Później został przydzielony do 3 dywizjonu taborów w Sokółce[4], a od 1930 do 10 dywizjonu taborów w Przemyślu (następnie w Radymnie).

W czerwcu 1919 został zastępcą członka dyrekcji stowarzyszenia spożywczego „Byt” we Lwowie[5]. W okresie II RP pracował jako adwokat prowadząc kancelarię w Turce[6]. Został radnym w tym mieście.

Po wybuchu II wojny światowej, w okresie kampanii wrześniowej był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr X w Przemyślu. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez sowietów w okolicach Radymna i przewieziony do obozu w Starobielsku[7]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach. Podczas ekshumacji został zidentyfikowany na podstawie wojskowego znaku tożsamości[8]. Od 17 czerwca 2000 spoczywa na otwartym wówczas Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.

Jego żoną była Ewa, z którą miał córkę Zofię i syna Erwina. 13 kwietnia 1940 zostali oni deportowani na teren późniejszego Kazachstanu (kołchoz Ksyłenbek w okręgu aktiubińskim), a powrócili z zesłania w 1945.

5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie do stopnia kapitana[9]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[10].

Odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 27.
  2. Kronika. Z uniwersytetu. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 42 z 22 lutego 1914. 
  3. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1045.
  4. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1030.
  5. Firmy. „Gazeta Lwowska”, s. 8, Nr 7 z 11 stycznia 1923. 
  6. Ogłoszenia urzędowe. Licytacje. „Gazeta Lwowska”, s. 7, Nr 164 z 21 lipca 1932. 
  7. Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 292. ISBN 83-7001-294-9.
  8. Małgorzata Grupa, Ryszard Kaźmierczak: Dowody wydobyte z ziemi. Warszawa: Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2001, s. 15. ISBN 83-916663-1-X.
  9. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  10. Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. policja.pl. [dostęp 2014-08-05].

Bibliografia

edytuj