10 Dywizjon Taborów

10 Dywizjon Taborówoddział taborów Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.

10 Dywizjon Taborów
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1921 i 1930

Rozformowanie

1925 i 1939

Tradycje
Kontynuacja

10 szwadron taborów

Dowódcy
Ostatni

mjr tab. Marian Czerkawski

Organizacja
Dyslokacja

Przemyśl; Radymno

Rodzaj sił zbrojnych

wojsko

Rodzaj wojsk

tabory

Podległość

Okręg Korpusu Nr X

Polskie dywizjony taborów w 1939

W okresie swojego istnienia jednostka przechodziła kilkakrotnie reorganizację. Stacjonował w Przemyślu, a od 1933 w Radymnie.

Forowanie i zmiany organizacyjne

edytuj

W 1923 dywizjon podlegał Dowództwu Okręgu Korpusu Nr X i stacjonował w Przemyślu[1]. Dowódca dywizjonu pełnił jednocześnie funkcję szefa taborów Okręgu Korpusu Nr X[2].

1 października 1925, w związku z reorganizacją wojsk taborowych, dywizjon został przeformowany w 10 szwadron taborów. Jednocześnie zostało utworzone Szefostwo Taborów Dowództwa Okręgu Korpusu Nr X[3][4]. W lipcu 1926, „w związku z redukcją stanów liczebnych formacji taborowych (rozkaz MSWojsk. Oddz. I Szt. Gen. L. 2579/org. i rozporządzenie wykonawcze Dep. II L. 1600/tab. tjn.)” szwadron zmienił organizację[5][6].

23 września 1933 dywizjon został przeniesiony do Radymna[7], w którym stacjonował do 1939[8].

Struktura organizacyjna

edytuj

Organizacja dywizjonu w 1923[1]

  • dowództwo dywizjonu
  • cztery lub pięć szwadronów taborowych[a]
  • skład i warsztat taborowy
  • kadra szwadronu zapasowego
  • kadra Okręgowego Szpitala Koni nr X w Przemyślu[9]
  • kolumny przewozowe

Obsada personalna

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: oficerowie 10 Dywizjonu Taborów.
Dowódcy dywizjonu i szwadronu
Zastępcy dowódcy dywizjonu
  • mjr tab. Henryk Szwajkowski (1923[10] – 1924[11])
  • kpt. / mjr tab. Kazimierz III Łukasiewicz (11 X 1930 – 27 XI 1935 → dowódca dywizjonu[18][22])
  • mjr tab. Józef Zając (27 XI 1935 – 31 I 1938[22])
  • mjr tab. Franciszek Drwota (31 I – 27 VII 1938[22])
  • kpt. tab. Kazimierz Jurgielewicz (27 VII 1938 – 14 IV 1939[22])
Kwatermistrzowie
  • rtm. tab. Szymon Skoczylas (1 X 1925[12][23] – I 1928 → dowódca szwadronu[16])
  • kpt. tab. Kazimierz I Horoszkiewicz (od I 1928[15])
  • rtm. tab. Bolesław Kotecki (14 X 1930 – 12 VI 1936)
  • rtm. / mjr tab. Zygmunt Alfred Dziubiński (12 VI 1936 – 23 IV 1939)
  • kpt. tab. Stefan Władysław Karpiński (23 IV – 31 VIII 1939)
Obsada personalna 10 dywizjonu taborów w marcu 1939 roku[24][b]
  • dowódca dywizjonu – mjr tab. Marian Czerkawski †1940 Katyń[26]
  • I zastępca dowódcy
    • kpt. tab. Kazimierz Jurgielewicz
    • kpt. tab. Stanisław Władysław Mężyk (od 14 IV 1939[22]) †1940 Katyń[27][28]
  • adiutant – kpt. Marian Karol Skup
  • lekarz medycyny – mjr lek. dr Stanisław Ruszczycki
  • lekarz weterynarii – kpt. lek. wet. Jan Mielnik
  • II z-ca dowódcy [kwatermistrz] – mjr Zygmunt Alfred Dziubiński
  • oficer mobilizacyjny – kpt. Mieczysław Mazaraki
  • zastępca oficera mobilizacyjnego – kpt. Józef III Moskal †1940 Katyń[29][30]
  • oficer administracyjno-materiałowy – kpt. Stefan Władysław Karpiński †1940 Katyń[31]
  • oficer gospodarczy – por. int. Władysław Marian Dorożański †3 XI 1939[32]
  • oficer żywnościowy – kpt. Edmund Stanisław Klimek
  • dowódca szwadronu gospodarczego – kpt. Stanisław Bronszewski[c]
  • dowódca szwadronu młodszego rocznika – kpt. Tadeusz III Strzelecki[d] †1940 Katyń[35]
  • dowódca szwadronu szkolnego – kpt. Jan Franciszek Strzesak †1940 Katyń[35][36]
  • instruktor – kpt. Aleksander Maciej Gucewicz[e]
  • instruktor – kpt. Jan Karol Osiowski
  • instruktor – por. Franciszek Węcawek
  • instruktor – por. Józef Krzemiński (od IV 1939[33]) †1940 Katyń[37][38]
  • instruktor – chor. Henryk Domański
  • instruktor – chor. Ignacy Płachta
  • kierownik warsztatów szkolnych – kpt. Bolesław Zarzecki

Oficerowie rezerwy – ofiary zbrodni katyńskiej

edytuj

Biogramy zamordowanych znajdują się na stronie internetowej Muzeum Katyńskiego[39]

Nazwisko i imię stopień zawód miejsce pracy przed mobilizacją zamordowany
Józef Bełczewski[f] podporucznik agronom Katyń
Kazimierz Borwicz podporucznik rezerwy prawnik, doktor praw Urząd Wojewódzki w Białymstoku Katyń
Bronisław Chądzyński[41] podporucznik Katyń
Józef Król porucznik urzędnik bank w Jarosławiu Katyń
Karol Krzyczkowski podporucznik inżynier rolnik dzierż. majątku Sarny Katyń
Stanisław Łącki podporucznik prawnik asesor sądowy w Warszawie Katyń
Tadeusz Meissner (ur. 1899)[42] porucznik urzędnik bank w Poznaniu Katyń
Stanisław Mikołajczyk podporucznik nauczyciel Katyń
Juliusz Nikiel podporucznik (?)[g] handlowiec Katyń
Karol Ogrodnicki porucznik[43] nauczyciel, mgr kier. szkoły w Żołyni Katyń
Andrzej Pałka podporucznik Katyń
Zygmunt Raczek podporucznik Izba Skarbowa we Lwowie Katyń
Roman Eisen podporucznik prawnik Charków
Roman Griesswald[44] porucznik posp. rusz. inżynier rolnik ziemianin Charków
Marian Karczewski podporucznik Charków
Gwido Kuciński podporucznik urzędnik Charków
Jan Kuliczkowski porucznik Charków
Zygmunt Kusiak podporucznik nauczyciel kier. szkoły w Birczy Charków
Stanisław Miklowski podporucznik nauczyciel szkoła w Sandomierzu Charków
Zygmunt Prokopowicz porucznik inżynier botanik Szkoła Rolnicza w Siedlcach Charków
Tadeusz Jerzy Ramza porucznik[45] inżynier górnik Kopalnia „Saturn” w Czeladzi Charków
Adam Sułkowski podporucznik urzędnik Izba Skarbowa w Warszawie Charków
  1. Spośród dziesięciu dywizjonów połowa miała w swoim składzie pięć szwadronów, a pozostałe, w tym 4 dtab – cztery szwadrony[2]
  2. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[25].
  3. Wg Zbigniewa Moszumańskiego, kpt. Stanisław Bronszewski od 1 grudnia 1938 roku do wybuchu wojny pełnił funkcję instruktora szwadronu szkolnego[33]
  4. kpt. Tadeusz III Strzelecki zarządzeniem personalnym Ministra Spraw Wojskowych L. 3516/tjn. II-2 z 26 sierpnia 1939 został wyznaczony na stanowisko oficera taborowego 16 Pomorskiej Dywizji Piechoty, lecz stanowiska tego nie objął przed wybuchem wojny[34].
  5. Wg Zbigniewa Moszumańskiego, kpt. Aleksander Maciej Gucewicz od 1 grudnia 1938 roku do wybuchu wojny pełnił funkcję dowódcy szwadronu gospodarczego[34].
  6. W biogramie Józefa Bełczewskiego opublikowanym w „Księdze Cmentarnej ...” umieszczono fakty dotyczące Józefa Bełczowskiego (ur. 1901), podporucznika marynaki rezerwy i oficera Polskiej Marynarki Handlowej[40].
  7. Zbigniewowi Moszumańskiemu nie udało się jednak odnaleźć dokumentu potwierdzającego awans Juliusza Nikiela do stopnia podporucznika[32].

Przypisy

edytuj
  1. a b Almanach oficerski 1923 ↓, s. 73.
  2. a b Jarno 2001 ↓, s. 199.
  3. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 109 z 21 października 1925 roku, s. 586-587.
  4. Jarno 2001 ↓, s. 199 wg autora nowa organizacja taborów została wprowadzona 1 listopada 1925 roku.
  5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 29 z 26 lipca 1926 roku, s. 230-231.
  6. Jarno 2001 ↓, s. 200.
  7. Strzesak 1933 ↓, s. 39.
  8. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 833.
  9. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1396-1397.
  10. a b Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1037.
  11. a b Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 947.
  12. a b c Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 109 z 21 października 1925 roku, s. 587.
  13. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 29 z 26 lipca 1926 roku, s. 229, 231.
  14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 17 marca 1927 roku, s. 86.
  15. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 20 stycznia 1928 roku, s. 5.
  16. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 20 stycznia 1928 roku, s. 10.
  17. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 517.
  18. a b c Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 20.
  19. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 426.
  20. a b c d Moszumański 2012 ↓, s. 157.
  21. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 790.
  22. a b c d e Moszumański 2012 ↓, s. 158.
  23. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 29 z 26 lipca 1926 roku, s. 231.
  24. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 832-833.
  25. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  26. Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 815.
  27. Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 503.
  28. Moszumański 2012 ↓, s. 172, 178.
  29. Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 523.
  30. Moszumański 2012 ↓, s. 172, 179.
  31. Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 369.
  32. a b Moszumański 2012 ↓, s. 173.
  33. a b Moszumański 2012 ↓, s. 160.
  34. a b Moszumański 2012 ↓, s. 159.
  35. a b Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 721.
  36. Moszumański 2012 ↓, s. 172, 180–181.
  37. Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 444.
  38. Moszumański 2012 ↓, s. 171, 177.
  39. Księgi Cmentarne – biogramy oficerów.
  40. Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 28.
  41. Księgi Cmentarne – wpis 416.
  42. Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 482.
  43. Moszumański 2012 ↓, s. 172–173.
  44. Księgi Cmentarne – wpis 5281.
  45. Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 626.

Bibliografia

edytuj