Kwatermistrz

oznaka rozpoznawcza kwatermistrzostwa WP

Kwatermistrz (ang. Quartermaster) – oficer dowództwa (sztabu), który dowodzi w polu (w czasie wojny) z ramienia dowódcy (szefa sztabu) kwatermistrzostwem (tyłami), kieruje działalnością podległych mu szefów służb w zakresie zaopatrzenia i obsługi wojsk, organizuje dowóz i ewakuację, a na wyższych szczeblach - komunikację na obszarze tyłów oraz jest odpowiedzialny za organizację tyłów (etapów); w czasie pokoju kieruje gospodarką jednostki wojskowej będącej oddziałem gospodarczym (na wyższych szczeblach powierzonymi mu działami gospodarki) i prowadzi szkolenie podległych mu kadr. Aktualnie w Siłach Zbrojnych RP pojęcia kwatermistrz – kwatermistrzostwo rozszerzono i wprowadzono pojęcia: szef logistyki – logistyka. Funkcja kwatermistrza znana jest także w straży pożarnej, skautingu i harcerstwie.

Dawniej na okrętach (np. pirackich) kwatermistrzem nazywano zastępcę dowódcy (kapitana), który był szefem ludzi, ale tylko podczas spokojnej żeglugi (czyli nie podczas bitwy lub pościgu).

Kwatermistrzowie w Wojsku Polskim II Rzeczypospolitej

W latach 1921–1923 zastępcą dowódcy pułku i jego pomocnikiem w zakresie służby administracyjno-gospodarczej był dowódca batalionu sztabowego. W 1924 roku, w nowej organizacji pokojowej pułku piechoty, utworzono stanowisko kwatermistrza, a zlikwidowano batalion sztabowy i stanowisko dowódcy tego pododdziału. 1 kwietnia 1938 roku stanowisko kwatermistrza zostało zamienione na stanowisko II zastępcy dowódcy (zastępcy dowódcy do spraw gospodarczych). W 1939 roku, w organizacji wojennej pułku było ponownie stanowiskiem kwatermistrza.

Bibliografia

• Mała Encyklopedia Wojskowa, tom II (K–P), Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1970, wyd. I
• Jerzy Kłoczewski: Polska gospodarka wojskowa 1918–1939 (zarys systemu). Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987. ISBN 83-11-07488-7.