Ewakuacja (łac. evacuatio – 'opróżnianie; znikanie' od ex 'od, z czego' i vacuum 'pustka')[1] – zorganizowane przemieszczenie ludzi, czasem wraz z dobytkiem, z miejsca, w którym występuje zagrożenie, na obszar bezpieczny.

Ogłoszenie o ewakuacji, Szczecin, 30.06.2013

Ewakuacja może być zarówno działaniem na stosunkowo niewielką skalę, jak na przykład wyprowadzenie ludzi z pojedynczego budynku zagrożonego pożarem, jak również może stanowić dużą i złożoną akcję logistyczną, jak w przypadku terenów zagrożonych przez nieprzyjaciela podczas działań wojennych, lub obszarów dotkniętych żywiołem (np. podczas powodzi).

W wojskowości termin ten może oznaczać skryte wycofanie ludzi lub jednostek z terenu przeciwnika[2].

Rodzaje ewakuacji

edytuj
  • planowana

Polega na zawczasu przygotowanym przemieszczeniu ludności z rejonów przewidywanych działań sił zbrojnych lub przyległych do zakładów pracy oraz obiektów hydrotechnicznych i innych, stanowiących – w razie uszkodzenia lub awarii – potencjalne zagrożenie dla ludności. Przygotowuje się ją w czasie pokoju, a realizuje w okresie wojny oraz w sytuacjach wystąpienia symptomów zagrożenia.

  • doraźna
 
Oznaczenie miejsca zbiórki do ewakuacji

Polega na natychmiastowym przemieszczeniu ludności z rejonów, w których wystąpiło bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia oraz natychmiastowym skierowaniu jej do rejonu ewakuacyjnego.

Zarówno wśród tego pierwszego, jak i drugiego rodzaju możemy wyróżnić takie ewakuacje specjalistyczne jak ewakuacja medyczna (np. w szpitalach, na polu walki), a jest ona dzielona na ewakuacje wewn. i zewn., ewakuacja kompleksowa np. miasta, dzielnicy itp. oraz ewakuacja wieloprofilowa...

Zasady ewakuacji

edytuj
  • Ewakuacji nie powinno się planować ani prowadzić do :
  • Ewakuacji planowej podlegają wszystkie osoby z wyjątkiem:
    • osób mających karty mobilizacyjne do sił zbrojnych lub karty mobilizacyjno-organizacyjne do jednostek podlegających militaryzacji;
    • członków formacji obrony cywilnej i służb ratowniczych;
    • pracowników zakładów pracujących na rzecz obrony kraju i zapewniających środki do przetrwania ludności;
    • osób, którym powierzono ochronę pozostawionego mienia.
  • W procesie ewakuacji biorą udział jednostki organizacyjne zapewniające m.in. opiekę medyczną, transport, warunki socjalno-bytowe oraz porządek i bezpieczeństwo.
  • Do ewakuacji wykorzystuje się wszelkie dostępne środki transportu (głównie kolejowego i samochodowego). W razie braku odpowiedniej ilości tych środków, ewakuacji można prowadzić sposobem kombinowanym (z udziałem środków przydzielonych i własnych) bądź pieszo.

Elementy organizacyjne zabezpieczające proces ewakuacji

edytuj

Elementy organizacyjne ewakuacji (przyjęcia) ludności tworzy się (z wyjątkiem punktów pomocy medycznej i punktów pomocy technicznej) na bazie komórek organizacyjnych prowadzących sprawy ewidencji ludności.

  • W rejonach objętych ewakuacją tworzy się:
    • szpitale polowe (SP)
    • rejon kierowania (RK)
    • strefy segregacji (triage)
    • rejony ewakuacyjne (RE)
    • punkty ewidencyjno-informacyjne (PEI);
    • punkty zbiórki (PZb);
    • punkty załadowcze (PZ);
    • tymczasowe miejsca dla LPR (HEMS)
    • miejsca dla pojazdów ratowniczych, wozów zabezpieczenia technicznego, pojazdów medycznego wsparcia i tymczasowe parkingi
    • dodatkowe punkty pomocy medycznej np. dla RM(PPM).
  • Na trasach ewakuacji tworzy się:
    • punkty pomocy medycznej (PPM);
    • punkty pomocy technicznej (PPT).
  • W docelowym miejscu przeznaczenia tworzy się:
    • punkty wyładowcze (PW);
    • punkty rozdzielcze (PR).

Zabezpieczenie procesu ewakuacji

edytuj

W skład zabezpieczenia przebiegu procesu ewakuacji ludności wchodzi:

  • Zabezpieczenie transportowe
    • polega na precyzyjnym zaplanowaniu niezbędnej ilości środków transportowych do przewozu ewakuowanej ludności z rejonów ewakuacji do rejonów rozmieszczenia. W planowaniu środków transportowych należy uwzględnić: transport kolejowy, transport samochodowy, własne środki transportowe ewakuowanej ludności oraz (w przypadku braku możliwości zapewnienia środków transportu) ewakuację pieszą, zapewnienie transportu medycznego, w tym pojazdy do transportu wielu rannych oraz Lotniczego Pogotowia Ratunkowego.
  • Zabezpieczenie medyczno-sanitarne
  • Zabezpieczenie techniczne
    • zabezpieczenie techniczne ewakuacji ludności stanowią punkty pomocy technicznej i środki łączności, w które powinny być wyposażone organa i elementy ewakuacji (przyjęcia) ludności.
    • ilość i rozmieszczenie PPT określona jest w planie ewakuacji (przyjęcia) ludności.
    • środki łączności zapewniają szefowie OC.
  • Zabezpieczenie porządkowo-ochronne
    • utrzymanie ładu i porządku w miejscach rozwijania PEI, PZb, PZ, PW, PR
    • ochronę mienia ewakuowanej ludności pozostawiono w rejonach ewakuacji
    • regulację ruchu na trasach przemieszczania ewakuowanej ludności
  • Zabezpieczenie socjalno-bytowe (logistyczne)
    • zakwaterowanie
    • zaopatrzenie
    • zabezpieczenie artykułów konsumpcyjnych (żywność, woda, odzież, energia itp.) organizują szefowie OC województw i tych gmin, na terenie których planowane jest rozmieszczenie ewakuowanej ludności.
  • Zabezpieczenie łączności
    • łączność powiadamiania – wykorzystuje się dostępne środki łączności radiowej i przewodowej, w tym regionalne rozgłośnie radiowe i telewizyjne oraz CB radio
    • łączność kierowania i współdziałania – wykorzystuje się środki łączności telefonicznej, radiotelefonicznej, telefaksowej i internetowej. Najczęściej wykorzystywaną łącznością kierowania i współdziałania jest łączność radiotelefoniczna – CB RADIO.

Przypisy

edytuj
  1. Słownik Wyrazów Obcych. [dostęp 2018-06-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-14)].
  2. exfiltration. AAP-6. Słownik terminów i definicji NATO, 2011. s. 157. [dostęp 2013-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-17)].