Mehmet Ali Talat
Mehmet Ali Talat (ur. 6 lipca 1952 w Kirenii) – prezydent Tureckiej Republiki Cypru Północnego od 24 kwietnia 2005 do 23 kwietnia 2010. Premier Cypru Północnego w latach 2004-2005. Był liderem lewicowej Tureckiej Partii Republikańskiej (CTP, Cumhuriyetçi Türk Partisi) w latach 1996-2005, powrócił na stanowisko 14 czerwca 2015[1].
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| 2. Prezydent Cypru Północnego | |
| Okres |
od 24 kwietnia 2005 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Premier Cypru Północnego | |
| Okres |
od 13 stycznia 2004 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
Życiorys
edytujTalat urodził się w Kirenii na Cyprze w 1952. Edukację rozpoczynał na wyspie, a ukończył w Turcji na Technicznym Uniwersytecie Środkowowschodnim w Ankarze (Orta Doğu Teknik Üniversitesi, ang. Middle East Technical University, METU), na którym został absolwentem Wydziału Inżynierii Elektrycznej i Elektronicznej[2].
Już w okresie studiów zaangażował się w działalność polityczną, co kontynuował również po powrocie na Cypr. Odegrał ważną rolę w tworzeniu związków zawodowych oraz studenckiego ruchu Turków cypryjskich. Został także członkiem Tureckiej Partii Republikańskiej, w której z czasem objął stanowisko sekretarza do spraw edukacji[2].
Kariera polityczna
edytujMehmet Ali Talat w czasie koalicyjnych rządów CTP i Partii Demokratycznej w latach 1994-1996, zajmował stanowisko ministra edukacji i kultury, a następnie stanowisko wicepremiera[2].
14 stycznia 1996 został mianowany przewodniczącym Tureckiej Partii Republikańskiej (CTP). W 1998 wszedł w skład Zgromadzenia Republiki (parlamentu). 14 grudnia 2003 Turecka Partia Republikańska wygrała wybory parlamentarne. Po sformowaniu koalicji z Partią Demokratyczną, 13 stycznia 2004 Talat objął stanowisko premiera Cypru Północnego[2]. W kwietniu 2004 w czasie referendum w sprawie unifikacji wyspy przed wejściem Cypru do Unii Europejskiej, Talat był zwolennikiem opcji zjednoczeniowej. Jednak na skutek sprzeciwu południowej części wyspy do zjednoczenia obu części nie doszło[3].
20 lutego 2005 CTP wygrała wybory kolejne, wcześniejsze parlamentarne, w wyniku czego Talat utrzymał fotel premiera[2].
Prezydentura
edytujW kwietniu 2005 wziął udział w wyborach prezydenckich, w których pokonał Dervişa Eroğlu, zdobywając 55,6% głosów poparcia[4]. 24 kwietnia 2005 objął stanowisko prezydenta Tureckiej Republiki Cypru Północnego[2].
Prezydent Talat w czasie swojej prezydentury w dalszym ciągu opowiadał się za reunifikacją podzielonego Cypru. Proces pokojowy przybrał na sile po wyborze na prezydenta Cypru Dimitrisa Christofiasa w lutym 2008. Do pierwszego spotkania Talata i Christofiasa doszło już 21 marca 2008 w strefie buforowej ONZ w podzielonej Nikozji. W czasie spotkania liderzy uzgodnili wznowienie dwustronnych rozmów reunifikacyjnych oraz otwarcie ulicy Ledra w Nikozji, podzielonej na część północną i południową od lat 60. XX w[5]. 3 kwietnia 2008 Ledra została uroczyście otwarta dla wszystkich na całej swej długości[6].
Do pierwszego posiedzenia komitetu technicznego doszło 18 kwietnia 2008[7]. 7 maja 2008 Talat i Christofias spotkali się prywatnie w czasie coctail party i zapewnili o regularnym organizowaniu swoich spotkań w przyszłości[8]. Na ich ponownym spotkaniu 1 lipca 2008 uzgodnili zasadę jednego obywatelstwa i jednej suwerenności[9].
Na spotkaniu 3 września 2008 Talat i Christofias ogłosili rozpoczęcie właściwych i szczegółowych rozmów na temat zjednoczenia[10]. Uzgodnione porozumienie miałoby być zatwierdzone w oddzielnych referendach dwóch społeczności[11]. Prezydent Talat toczył rozmowy negocjacyjne do końca swojej prezydentury, jednak strony w tym czasie nie zdołały osiągnąć porozumienia. Skutkiem negocjacji miało być zjednoczenie dwóch wspólnot, greckiej i tureckiej, w ramach jednego federacyjnego państwa[12].
18 kwietnia 2010 prezydent Talat przegrał wybory prezydenckie z Dervişem Eroğlu z prawicowej Partii Jedności Narodowej (UBP) stosunkiem głosów 42,85% do 50,38%, który został zaprzysiężony na stanowisku prezydenta 23 kwietnia 2010[13]. Jednymi z powodów porażki Talata było rozczarowanie społeczeństwa brakiem postępów w rozmowach negocjacyjnych, pojawiające się oskarżenia o nepotyzm pod adresem jego administracji oraz trwająca izolacja gospodarcza i polityczna nieuznawanej republiki[12][14].
Talat jest żonaty, ma dwoje dzieci.
Przypisy
edytuj- ↑ Talat: "Parti içi bölünmeleri sileceğiz". kibrispostasi.com, 2015-06-14. [dostęp 2015-07-22]. (tur.).
- ↑ a b c d e f Mehmet Ali Talat - Biography. Turkish Republic of Northern Cyprus. [dostęp 2010-04-23]. (ang.).
- ↑ Profile: Mehmet Ali Talat. BBC News, 18 kwietnia 2005. [dostęp 2010-04-23]. (ang.).
- ↑ "Turkish Cypriots vote for Talat", BBC News, 17 kwietnia 2005.
- ↑ "Cyprus peace back on the agenda ", BBC News, 21 marca 2008.
- ↑ "Ledra Street crossing opens in Cyprus". iht.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-15)]., International Herlad Tribune, 3 kwietnia 2008.
- ↑ "Greek Cypriot, Turkish Cypriot negotiators to meet Friday", Southeast European Times, 17 kwietnia 2008.
- ↑ "UN welcomes Cyprus reunification efforts as the committees meet", HotNews Turkey.
- ↑ "Turkish Cypriot, Greek Cypriot leaders agree on single sovereignity, citizenship ", Southeast European Times, 3 lipca 2008.
- ↑ "All set for Cyprus peace talks", Famagusta Gazette, 2 września 2008.
- ↑ "Cyprus sets date for peace talks ", BBC News, 25 lipca 2008.
- ↑ a b Turkish Cypriots vote in poll critical for peace talks, EU bid. France24, 18 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-23]. (ang.).
- ↑ Derviş Eroğlu yemìn ettì. Anadolu Ajansı, 23 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-23]. (tur.).
- ↑ Nationalist Dervis Eroglu wins northern Cyprus election. BBC News, 18 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-23]. (ang.).