Mera Joota Hai Japani

Mera Joota Hai Japani (hindi मेरा जूता है जापानी; tłum. pol. Moje buty są japońskie[1]) – piosenka z indyjskiego filmu w języku hindi Shree 420 (1955)[2].

Tekst utworu napisali Sailendra i Hasrat Jaipuri[3], muzykę skomponowali Shankar i Jaikishen[4][5], natomiast głos podłożył Mukesh[5][6]. Na ekranie wykonywał ją Raj Kapoor.

Piosenka odwołuje się do indyjskiego patriotyzmu. Wskazuje się, że w znacznym stopniu przyczyniła się do wpojenia Indusom poczucia państwowości[7]. Do dziś jest cytowana w rozmaitych tekstach jako przykład miłości do ojczyzny[7]. Jest zestawiana z Vande Mataram i Jana Gana Mana[8] i określana jako najpopularniejsza indyjska piosenka[9]. Pojawiała się w wielu późniejszych obrazach kojarzonych z Bollywood (jeden z nowszych to choćby Chori, Chori, 2003)[10], stała się wzorem dla licznych twórców piosenek filmowych[11]. Zostały z niej zaczerpnięte tytuły filmów Phir Bhi Dil Hai Hindustani w reżyserii Aziza Mirzy (2000)[12] oraz Mera Joota Hai Japani[13], nawiązuje doń jedna z piosenek z filmu Pardes (1997)[14]. Refren utworu wykorzystał Salman Rushdie w Szatańskich wersetach[15] oraz, w sparafrazowanej formie, Indra Sinha w Nomadach Cyberprzestrzeni[7]. Odwołania do tej piosenki można też znaleźć w Mississippi Masala w reżyserii Miry Nair (1991) [16].

Zyskała ogromną popularność nie tylko w Indiach, ale też w znacznej części Afryki, Bliskiego Wschodu oraz w ZSRR[17] czy Turcji[18]. Odwołuje się do przyjaźni indyjsko-radzieckiej[19], do dziś wykonywana w Rosji[20][21], grywana między innymi w moskiewskich restauracjach[22]. Pamiętana też ciągle w Uzbekistanie[23][24] oraz Kazachstanie[25]. Została odegrana podczas oficjalnego bankietu wydanego w czasie wizyty prezydenta Turkmenistanu Gurbanguly Berdimuhamedowa w Indiach[26].

Linki zewnętrzne edytuj

Przypisy edytuj

  1. Urszula Woźniakowska: Bollywod Pragnienie prawdy i tęsknota za mitem. Universitas, 2009, s. 143. ISBN 97883-242-1266-8.
  2. Indian diaspora in Asian and Pacific regions: culture, people, interactions. Books.google.pl. s. 274. [dostęp 2013-08-15]. (ang.).
  3. Bollywood’s Great Showman: Raj Kapoor and the Golden Age of Indian Cinema. Thecinematheque.ca. [dostęp 2013-08-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 października 2015)]. (ang.).
  4. श्री 420 - मेरा जूता है जापानी (Shree 420-Mera Joota Hai Japani Lyrics). filmkahani.com, 2011-05-01. [dostęp 2013-08-19]. (hindi).
  5. a b मेरा जूता है जापानी, ये पतलून इंग्लिस्तानी. lyricsindia.net. [dostęp 2013-08-19]. (hindi • ang.).
  6. Reading Migration and Culture: The World of East African Indian Literature. Books.google.pl. [dostęp 2013-08-15]. (ang.).
  7. a b c Krzysztof Lipka-Chudzik: Bollywood dla początkujących. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2009, s. 136. ISBN 978-0-7391-3130-5.
  8. India Today International, Tom 6. Books.google.pl. s. 43. [dostęp 2013-08-15]. (ang.).
  9. Mumbai. Books.google.pl. s. 18. [dostęp 2013-08-15]. (ang.).
  10. Traditions in World Cinema. Books.google.pl. s. 195. [dostęp 2013-08-15]. (ang.).
  11. Zwycięstwo Arkadii Filmowe echa konfliktu indyjsko-pakistańskiego. W: Andrzej Kołodyński: Nie tylko Bollywood. Grażyna Stachówna, Przemysław Piekarski (red.). Warszawa: Korporacja Ha!art, 2009, s. 379, seria: linia filmowa. ISBN 978-83-61407-30-0.
  12. The Logics of Globalization: Case Studies in International Communication. Books.google.pl. s. 48. [dostęp 2013-08-15]. (ang.).
  13. Urszula Woźniakowska: Bollywod Pragnienie prawdy i tęsknota za mitem. Universitas, 2009, s. 143-144. ISBN 97883-242-1266-8.
  14. Krzysztof Lipka-Chudzik: Bollywood dla początkujących. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2009, s. 135. ISBN 978-0-7391-3130-5.
  15. Soundtrack Available: Essays on Film and Popular Music. Books.google.pl. s. 377. [dostęp 2013-08-15]. (ang.).
  16. Raj Kapoor. Sscnet.ucla.edu. [dostęp 2013-08-15]. (ang.).
  17. Essay On Films : The Reflection Of Society. Publishyourarticles.net. [dostęp 2013-08-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (25 kwietnia 2014)]. (ang.).
  18. Strategic Consequences of India's Economic Performance. Books.google.pl. s. 446. [dostęp 2013-08-15]. (ang.).
  19. Memories of the Raj. Rediff.com. [dostęp 2013-08-15]. (ang.).
  20. Russians still sing 'Mera joota hai Japani': Neil Nitin Mukesh. Dnaindia.com. [dostęp 2013-08-15]. (ang.).
  21. Medvedev to kindle Russia's romance with Bollywood. Mid-day.com. [dostęp 2013-08-15]. (ang.).
  22. Retracing The Silk Road. Timesofindia.com. [dostęp 2013-08-15]. (ang.).
  23. Mapping Central Asia: Indian Perceptions and Strategies. Books.google.pl. s. 53. [dostęp 2013-08-15]. (ang.).
  24. Films, the new mantra for public diplomacy. Indiapost.com. [dostęp 2013-08-15]. (ang.).
  25. Songs for breaking ice. Tribuneindia.com. [dostęp 2013-08-15]. (ang.).