Metoda repetycyjna pomiaru kąta

Metoda repetycyjna pomiaru kąta – metoda wielokrotnego pomiaru kąta poziomego, celem uzyskania jak najwyższej dokładności. Metoda repetycyjna wymaga sprzęgu repetycyjnego, tzn. muszą istnieć łączenia między limbusem a spodarką i limbusem a alidadą.

Stosowana głównie w kopalniach, w ciągach poligonowych w osnowie pomiarowej i szczegółowej oraz przy pomiarach mało dokładnymi teodolitami. Istotną zaletą metody, jest znacznie zmniejszony wpływ błędów odczytu, ponieważ różnicę odczytów dzieli się przez liczbę powtórzeń (repetycji).

Przebieg pomiaru kąta metodą repetycyjną

1. Ustawienie limbusa w taki sposób, by wskazywał 0^g, a następnie sprzęgnięcie alidady z limbusem;
2. Nakierowanie sprzęgniętego instrumentu na cel lewy;
3. Rozprzęgnięcie alidady i limbusa, naprowadzenie osi celowania lunety na cel prawy i odczyt wartości na limbusie;
4. Ponowne sprzęgnięcie alidady z limbusem i powtórzenie punktów 2. i 3. co najmniej dwukrotnie;

Po wykonaniu pomiarów z punktu lewego na prawy, należy wykonać tę samą liczbę pomiarów z punktu prawego na lewy;

5. Nakierowanie sprzęgniętego teodolitu na punkt prawy;
6. Rozprzęgnięcie instrumentu; nakierowanie lunety na cel lewy i odczyt wartości z limbusa;
7. Ponowne sprzęgnięcie alidady z limbusem i powtórzenie punktów 5. i 6.
8. Po zakończeniu pomiaru, wartość odczytana z limbusa powinna wynosić lub być bliska 0^g.

Wartość mierzonego kąta w pierwszym (β_I) i drugim (β_II) położeniu lunety można przedstawić wzorem:

$\beta _{\text{I/II}}={\frac {O_{k}-O_{p}}{n}},$

gdzie:

O_p, O_k – odczyt wartości początkowej i końcowej limbusa,

n – liczba powtórzeń (repetycji) pomiaru kąta.

Ostateczna wartość kąta β wynosi:

$\beta ={\frac {\beta _{\text{I}}+\beta _{\text{II}}}{2}}.$

Bibliografia

• Jerzy Ząbek: Geodezja I. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2012, s. 227–229. ISBN 978-83-85912-75-0.