Mikołaj Bajerski von Beyersee herbu własnego[1][2], współzałożyciel i jeden z przywódców Związku Pruskiego, pierwszy starosta radzyński (chełmiński).

Bajerski – herb własny

Biografia

edytuj

Urodzony ok. 1394 roku w Beyersee (Dolna Frankonia, Bawaria), żonaty z Dorotą (Ortey) z domu Schade. Zmarł ok. 1460 roku w Beyersee obecnie Bajerze, gmina Kijewo Królewskie[3][4][5][6][7]. 16 lipca 1421 roku wielki mistrz Zakonu krzyżackiego Michał Küchmeister von Sternberg po raz kolejny nadał na prawie magdeburskim rycerzowi Mikołajowi von Beyersee z Leszcza, wieś Beyersee, na wspomożenie dóbr Kijewa Szlacheckiego, z obowiązkiem daniny: 1 korca żyta i korca pszenicy od radła, 1 funta wosku oraz 1 denara kolońskiego, wartowego i schalwenskornu[8][9]. Za otrzymane nadania od Zakonu krzyżackiego Komturii Człuchowskiej i Starogrodzkiej był zobowiązany do 2 służb w zbroi lekkiej[9][10]. Był współzałożycielem i jednym z przywódców Związku Pruskiego, jest wymieniony w jego statucie i akcie erekcyjnym[5][10][11]. Określano go jako najbardziej radykalnego lidera Związku Pruskiego[12]. Od 1451 roku był wielokrotnym członkiem delegacji Związku Pruskiego do wielkiego mistrza Zakonu krzyżackiego Ludwiga von Erlichshausen, od 1452 roku do cesarza, a od 1453 roku pełnomocnikiem Związku w kontaktach z królem polskim Kazimierzem IV Jagiellończykiem[13][14]. Był w sporze prawnym z Zakonem krzyżackim o konfiskatę jego dóbr. 1 sierpnia 1452 roku Jakub Skolim w imieniu swoim i Mikołaja Bajerskiego proponował wielkiemu mistrzowi Ludwikowi von Erlichshausen, żeby król polski Kazimierz IV Jagiellończyk i jego Rada zostali sędziami polubownymi. Do ugody jednak nie doszło i w 1453 roku Mikołaj Bajerski wniósł sprawę przeciwko Zakonowi przed sąd cesarski[14]. 17 sierpnia 1452 roku wielki mistrz Zakonu krzyżackiego Ludwig von Erlichshausen informował w swoim liście króla Kazimierza IV Jagiellończyka o zamiarze sprzedaży swoich dóbr przez Mikołaja von Beyerszee oraz innych, którzy chcieli się przesiedlić do Polski[15]. Od 24 sierpnia 1454 roku do 15 lipca 1459 roku był pierwszym starostą radzyńskim (chełmińskim)[11][16]. Po upadku państwa zakonu krzyżackiego należał do rządu kierowanego przez gubernatora Prus Jana Bażyńskiego (Hansa von Baysen)[14][17].

Przypisy

edytuj
  1. Adam Boniecki: Herbarz polski. Warszawa: 1911, s. 80, 81.
  2. George Adalbert von Mülverstedt: Johan Siebmacher’s grosses und allgemeines Wappenbuch. Nürnberg: 1900, s. 4.
  3. Krzysztof Kopiński, Janusz Tandecki: Księga ławnicza Starego Miasta Torunia (1456–1479). Toruń: 2007, s. 25, 358.
  4. Alicja Mutrynowska: Społeczno-gospodarcze kontakty rycerzy. Rocznik Toruński. T. 42. Toruń: 2015, s. 193.
  5. a b Żaneta Bonczkowska: Relacja o konflikcie zwierzchnika Mennicy Toruńskiej. Komunikaty Mazursko–Warmińskie. 4/2011 (274), Ełk: 2013, s. 685.
  6. Sławomir Zonenberg: Geneza i dzieje „wsi kosznajderskich” do końca wojny trzynastoletniej. Bydgoszcz: 2012, s. 1.
  7. Jolanta Maćkiewicz, Bogusław Kreja: W świecie słów i znaczeń. Gdańsk: 2001, s. 190.
  8. Franz Schultz: Geschichte der Stadt und des Kreises Kulm. Bis zum Jahre 1479. Theil 1. Danzig: 1876 s. 194.
  9. a b Tomasz Jurek: Słownik historyczno–geograficzny ziem polskich w średniowieczu. Instytut Historii PAN. Warszawa: 2010-2014, s. 3–4.
  10. a b Sven Ekdahl: Das Dienstbuch des Kulmerlandes 1423–1424. „Jahrbuch der Albertus–Uniwersität”. T. 16. Würzburg: 1966, s. 3,4.
  11. a b Karol Górski: Związek Pruski i poddanie się Prus Polsce. Poznań: 1949, s. 10.
  12. Kurt Forstreuter: Beyersee Nikolaus von. Neue Deutsche Biographie 2. 1955, s. 207.
  13. Karol Górski: Państwo Krzyżackie w Prusach. Gdańsk–Bydgoszcz: 1946, s. 214.
  14. a b c Karol Górski: Studia i szkice z dziejów państwa krzyżackiego. Olsztyn: 1986, s. 171, 185.
  15. D. Negwer: Das virtuelle Preußische Urkundenbuch. 17 August 1452. Marienburg. Erlangen: 2003, PrUB. JH I 11360.
  16. Paweł Czaplewski: Senatorowie świeccy, Podskarbiowie i Starostowie Prus Królewskich 1454–1772. Toruń: 1921, s. 165.
  17. Caspar Schütz: Historia rerum Prussicarum. Warhaffte und eigentliche Beschreibung der Lande Preussen. Eisleben, Leipzig: 1599, s. 205.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj