Miracula – rodzaj piśmiennictwa hagiograficznego łączący treści związane z kultem oraz informacje historyczne[1]. Utwory zawierały relacje z niezwykłych epizodów, które miały miejsce za życia, podczas męczeństwa lub po śmierci opisywanych postaci, a które zostały uznane za cudowne[2].

Pierwsza strona manuskryptu
Miracula Sancti Benedicti (ok. 1050)

W żywotach świętych, opisach translacji i elewacji odmalowane są liczne, obszerne przykłady nadzwyczajnych zdarzeń[3]. Opisy te włączane były do żywotów lub łączone w odrębne zbiory i w formie oddzielnych dzieł zaczęto je określać jako miracula.

Na kształt opowiadań o cudach wpływ miała literatura biblijna, mentalność świadków, poziom autorów korzystających z gotowych szablonów i cele jakie chcieli osiągnąć, a także sposób pojmowania historii, zależny od okresu, w którym powstawały[4][3].

Augustyn z Hippony, pisząc ósmy rozdział „De civitate Dei”, zebrał opisy cudów i zachęcał w nim do tworzenia podobnych antologii[5]. Na kształt tego rodzaju piśmiennictwa wpłynęły między innymi „Apophtegmata patrum”, „Vitae patrum” i „Verba seniorum”[4].

Rozkwit gatunku nastąpił w średniowieczu[5]. „Miracula Beatae Mariae Virginis” – ekscerpcje związane z kultem świętych – stanowiły apogeum twórczości, która zaczęła później zanikać[3]. Teatyn Giovanni B. Bagatta był autorem „Admiranda orbis christiani” – ostatniego zbioru tego gatunku[3].

Teologiczno-dogmatyczne aspekty „miraculi” omawiane są w „Dictionnaire de spiritualité”[6][3]. W opinii jednego z bollandystów, wypowiedzianej w kontekście publikacji „Plui de roses”[7], poświęconej łaskom otrzymanym za wstawiennictwem św. Teresy z Lisieux czytamy:

Przeglądając stare zbiory „miraculów”, pytamy nieraz, jakie cele i jaką strawę dla pobożności znajdować mogli nasi ojcowie w tych niekończących się wyliczeniach uleczeń i innych łask, bardziej lub mniej cudownych, tak bardzo do siebie podobnych. Jest rzeczą pouczającą skonstatować, że dziś tak jak w średniowieczu, ten sam rodzaj literacki odnosi taki sukces[3].

Zobacz też edytuj

Osobny artykuł: Cuda Jezusa.


Przypisy edytuj

  1. Brygida Kürbis, [w:] H. Chłopocka (red.), Mente et litteris. O kulturze i społeczeństwie wieków średnich, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 1984, ISSN 0554-8217
  2. Teresa Michałowska: Średniowiecze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 180. ISBN 83-01-13842-4.
  3. a b c d e f Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 6: W-Z. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 2007, s. 613. ISBN 978-83-7318-736-8.
  4. a b Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 6: W-Z. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 2007, s. 531. ISBN 978-83-7318-736-8.
  5. a b Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 6: W-Z. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 2007, s. 532. ISBN 978-83-7318-736-8.
  6. Dictionnaire de spiritualité (10/2). Éditions Beauchesne, 1979, s. 1274–1286.
  7. Pluie de Roses. [dostęp 2012-11-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-02)]. (fr.).