Mitsubishi 1MF (Typ 10) – japoński pokładowy samolot myśliwski z okresu międzywojennego. Pierwszy na świecie samolot zaprojektowany od podstaw jako pokładowy samolot myśliwski.

Mitsubishi 1MF
Ilustracja
Dane podstawowe
Państwo

 Japonia

Producent

Mitsubishi

Typ

pokładowy samolot myśliwski

Konstrukcja

dwupłat o konstrukcja drewnianej, podwozie klasyczne – stałe

Załoga

1

Historia
Data oblotu

1921

Lata produkcji

1921 – 1928

Wycofanie ze służby

1930

Dane techniczne
Napęd

1 silnik widlasty, 8-cylindrowy Mitsubishi Hi

Moc

300 KM (221 kW)

Wymiary
Rozpiętość

patrz tabelka

Długość

patrz tabelka

Wysokość

patrz tabelka

Powierzchnia nośna

patrz tabelka

Masa
Własna

patrz tabelka

Startowa

patrz tabelka

Osiągi
Prędkość maks.

patrz tabelka

Prędkość wznoszenia

patrz tabelka

Pułap

patrz tabelka

Długotrwałość lotu

patrz tabelka

Dane operacyjne
Uzbrojenie
2 karabiny maszynowe Vickers K kal. 7,7 mm
2 bomby lotnicze o wadze 40 kg (tylko 1MF3B)
Użytkownicy
Japonia

Historia

edytuj

W związku z trwającą budową pierwszego japońskiego lotniskowca „Hōshō” w 1921 roku dowództwo Cesarskiej Marynarki Wojennej zwróciło się do wytwórni Mitsubishi o zaprojektowanie samolotów dla tego lotniskowca. Ponieważ wytwórnia nie miała jeszcze doświadczenia w projektowaniu samolotów, zwrócono się do Brytyjskiej Misji Wojskowej (oba państwa łączył wówczas sojusz) i za jej zgodą w lutym 1921 roku do Japonii przybyła grupa konstruktorów z wytwórni Sopwith Aircraft Co. pod kierownictwem Herberta Smitha. Grupa ta wspólnie z inżynierami z wytwórni Mitsubishi do października 1921 roku opracowała i zbudowała pierwszy prototyp samolotu, który w listopadzie 1921 roku został oblatany przez brytyjskiego pilota por. Williama Jordana. Otrzymał on oznaczenie fabryczne 1MF, od: 1-miejscowy myśliwiec (ang. fighter) Mitsubishi[1].

Po próbach fabrycznych samolot skierowano do Instytutu Lotniczego Marynarki Wojennej w Kasumigaura, gdzie poddano go ostatecznym badaniom. Ponieważ spełniał on wymogi skierowano do go do produkcji seryjnej, otrzymał wtedy oznaczenie marynarki wojennej 10 Nen Shiki Kanjō Sentoki – Pokładowy samolot myśliwski Typ 10[1].

W dniu 28 lutego 1923 roku por. William Jordan wykonał pierwszy start i lądowanie na lotniskowcu „Hōshō”, a w dniu 16 marca 1923 roku po raz pierwszy startu i lądowania na lotniskowcu dokonał japoński pilot por. Shunichi Kira. Był to pierwsza taka próba dokonana przez japońskiego pilota.

W związku z tym, że badania i próby potwierdziły przydatność samolotu jako pokładowego samolotu myśliwskiego, zintensyfikowano produkcję seryjną. W trakcie produkcji w samolocie dokonano szeregu zmian, powstały wtedy jego kolejne wersje.

Wersje samolotu Mitsubishi 1MF

edytuj
  • 1MF1 – podstawowa wersja z chłodnicą typu ulowego
  • 1MF1A – wersja podstawowa ze zwiększoną powierzchnią skrzydeł
  • 1MF2 – druga wersja ze zmienioną chłodnicą na rdzeniową typu Lamblina i zwiększoną powierzchnią usterzenia
  • 1MF3 – trzecia wersja z przekonstruowaną osłoną silnika i lotkami
  • 1MF3B – wariant samolotu wyposażony w wyrzutniki bombowe przystosowane do zabrania dwóch bomb o wadze 40 kg
  • 1MF4 – czwarta wersja z przesuniętą do przodu kabiną w celu polepszenia widoczności pilota i ze zmienionym usterzeniem pionowym
  • 1MF5 – piąta wersja powstała z przekonstruowania osłony silnika w wersji 1MF4
  • 1MF5A – wariant szkolny ze zwiększoną powierzchnią płatów i przystosowany do wodowania (miał odrzucane podwozie i dwa pneumatyczne pływaki pod dolnymi płatami)

Produkcja seryjna samolotu Mitsubishi 1MF trwała do 1928 roku i w tym czasie zbudowano 138 samolotów wszystkich wersji i wariantów[1].

Użycie

edytuj

Od 1923 roku samolot 1MF znalazł się na wyposażeniu japońskich lotniskowców, gdzie używano ich do szkolenia pilotów do służby na lotniskowcach. Ostatecznie wobec wprowadzenia do służby na lotniskowcach samolotów jednopłatowych w 1930 roku wycofano je ze służby i część z nich sprzedano lotnictwu cywilnemu.

W założeniu samoloty te miały być także używane do startu z platform dziobowych krążowników typów Nagara i Sendai, lecz wymagało to wysokich kwalifikacji pilotów oraz lądowania na lotniskowcu lub na lądzie i w praktyce nie były przez nie przenoszone[1].

Opis konstrukcji

edytuj

Samolot 1MF był dwupłatem o konstrukcji całkowicie drewnianej, częściowo kryta płótnem. Kabina odkryta. Podwozie klasyczne, stałe.

Napęd stanowił 1 silnik widlasty licencyjny Hispano-Suiza, produkowany w wytwórni Mitsubishi. Silnik chłodzony był chłodnicą Lamblina.

Uzbrojenie składało się z 2 karabinów maszynowych Vickers kal. 7,7 mm, zabudowane w kadłubie nad silnikiem. Wariant 1MF3B posiadał dodatkowo wyrzutniki bomb umożliwiające przenoszenie dwóch bomb o wadze 40 kg każda.

Dane techniczne poszczególnych wersji samolotu Mitsubishi 1MF
Wersja 1MF1 1MF2 1MF3 1MF3B 1MF4 1MF5A
Wymiary
Rozpiętość (m) 9,29 9,30 8,50 8,84 8,50 8,84
Długość (m) 6,70 6,71 6,90 6,88 6,90 6,88
Wysokość (m) 2,94 2,95 3,10 2,99 3,10 2,99
Powierzchnia nośna (m²) 27,62 27,62 28,89 28,89 28,89
Masy
Masa własna (kg) 790 790 940 772 772
Masa startowa (kg) 1140 1140 1280 1135 1135
Masa użyteczna (kg) 350 350 340 363 363
Osiągi
Prędkość maksymalna (km/h) 237 237 213 225 225
Prędkość wznoszenia (m/s) 5,0 5,0 5,0 7,2 7,1
Pułap (m) 7000 7000 6000 6000
Czas lotu (min.) 150 150 150 160 160

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Lacroix i Wells 1997 ↓, s. 40.

Bibliografia

edytuj
  • Tadeusz Januszewski, Krzysztof Zalewski: Japońskie samoloty marynarki 1912-1945. Warszawa: Wyd. Lampart, 2000. ISBN 83-86776-50-1.
  • Eric Lacroix, Linton Wells: Japanese Cruisers of the Pacific War. Wyd. reprint 1999. London: Chatham Publ, 1997. ISBN 1-86176-058-2. OCLC 222107331. (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj