Mobutyzm
Mobutyzm – totalitarna ideologia polityczna, wprowadzona przez prezydenta Demokratycznej Republiki Konga Mobutu Sese Seko. Mobutyzm eksponował kult własnej rasy oraz tradycyjną kulturę afrykańską, w której szukano natchnienia dla głoszonych poglądów[1]. Głównym celem mobutyzmu była zmiana świadomości polityczno-społecznej mieszkańców Zairu oraz uniezależnienie się od obcego kapitału[1]. Realizacja programu doprowadziła do wojny domowej, kryzysu gospodarczo-politycznego i obalenia rządów Mobutu[1].
Mobutyzm został oficjalnie wprowadzony 13 lipca 1974 roku, choć pierwsze działania nad zairianizacją państwa przeprowadzono już w 1971 roku[2][3].
Zairianizacja edytuj
Jednym z celów mobutyzmu stała się „zairianizacja” państwa. W wyniku wprowadzenia ideologii, Demokratyczna Republika Konga zmieniła nazwę na Zair. Wszystkie miejscowości musiały zmienić nazwy na pierwotne (np. Leopoldville na Kinszasę)[2]. Obywatele musieli w 48 godzin zmienić imię i nazwisko[2].
W wyniku zmian, Joseph-Désiré Mobutu zmienił swoje imię na Mobutu Sese Seko Kuku Ngbendu wa za Banga (tłum z ngbandi: potężny wojownik, kroczący od triumfu do triumfu, pozostawiający za sobą zgliszcza)[4][a].
Monopartyjność edytuj
Ludowy Ruch Rewolucji został jedyną legalnie działającą partią polityczną. Mobutu Sese Seko wprowadził prawo, na mocy którego każdy nowo narodzony obywatel Zairu stawał się członkiem partii[2].
Kult jednostki edytuj
Mobutyzm zakładał kult jednostki. Wizerunek dyktatora odzianego w skórę lamparta pojawiał się często w telewizji (pomimo niewielkiej liczby odbiorników wśród Kongijczyków), na licznych plakatach, obrazach w szkołach lub w odznakach przyczepianych do marynarek urzędników oraz do mundurków szkolnych. Powstała nowa waluta zair, gdzie na banknotach pojawił się dyktator.
Uwagi edytuj
- ↑ Niektóre źródła podają także tłumaczenie jako: Kogut, który nie zostawia żadnej kury samej
Przypisy edytuj
- ↑ a b c afrykańskie ideologie, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2015-08-29].
- ↑ a b c d Rozwój zależny Czarnej Afryki. W: Oxford Wielka Historia Świata. T. 29: XX wiek Świat i Polska po II wojnie światowej - Dekolonizacja - Lata siedemdziesiąte - Filozofia. Poznań: Oxford Educational, s. 242. ISBN 978-83-7425-832-6.
- ↑ Crawford Young, Thomas Edwin Turner: The Rise and Decline of the Zairian State. University of Wisconsin Pres, 2013-04-03, s. 215. [dostęp 2015-08-30].
- ↑ Mobutu Sese Seko, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2015-08-29] (ang.).