Monaster św. Nikity w Moskwie
Monaster św. Nikity (ros./cerk. Никитский монастырь) – prawosławny żeński klasztor w Moskwie, utworzony w 1582 r. przy starszej cerkwi i zlikwidowany w 1929 r.
 Widok klasztoru w 1882 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Kościół | |
| Rodzaj klasztoru |
monaster |
| Eparchia | |
| Typ monasteru |
żeński |
| Obiekty sakralne | |
| Sobór |
św. Nikity |
| Cerkiew |
św. Dymitra |
| Fundator | |
| Data zburzenia |
1933 |
Położenie na mapie Moskwy  | |
Położenie na mapie Rosji  | |
| 55,756°N 37,608°E/55,755556 37,607667 | |
Historia edytuj
W XVI w. w części Moskwy położonej za rzeczką Nieglinną (Zanieglinje) znajdowała się cerkiew św. Nikity. Według Nikołaja Karamzina powstała ona w 1534 r., inna wersja łączy budowę cerkwi z Soborem Stu Rozdziałów, jaki odbywał się w Moskwie w 1551 r. Z tej okazji wzniesiono w Moskwie siedem prawosławnych soborów, a jeden z nich nosił wezwanie św. Nikity. Być może inicjatorem budowy tej cerkwi był Nikita, brat małżonki cara Iwana Groźnego Anastazji[1]. Świątynia posiadała dwa ołtarze, oprócz głównego św. Nikity także boczny Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni[1].
W 1582 r. Nikita Zacharyn ufundował przy soborze monaster żeński[2]. W latach 80. XVII w. świątynia została gruntownie przebudowana, wzniesiono przy niej obszerny przedsionek, w którym wydzielono przestrzeń na pomieszczenie ołtarzowe i tam przeniesiono ołtarz Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni. Zmieniono również konstrukcję cerkiewnego dachu i sklepień[2]. W 1812 r. monaster spłonął w pożarze Moskwy. Bezpośrednio po odejściu wojsk francuskich z Moskwy klasztor odnowiono, w 1815 r. do soboru św. Nikity wstawiono nowy ikonostas, gdzie w dolnym rzędzie znalazły się starsze ikony, w drugim i trzecim – wizerunki napisane na tę okazję. W I połowie XIX w. w soborze św. Nikity urządzono jeszcze jeden ołtarz boczny pod wezwaniem św. Mikołaja[2]. W latach 1889–1890 sobór był remontowany pod kierunkiem architekta N. Sułtanowa[2].
Monaster został zamknięty po rewolucji październikowej. Sobór św. Nikity był czynny do 1929 r., gdy również został zamknięty. W 1933 r. budynki zburzono[2]. Na miejscu kompleksu klasztornego znajduje się podstacja metra[3].
Ślad po istnieniu cerkwi i monasteru św. Nikity pozostał w nazewnictwie ulic – Bolszej (Wielkiej) i Małej Nikitskiej[3].
Przypisy edytuj
Bibliografia edytuj
- M. Wostryszew, I. Szokariew, Moskwa: wsie prawosławnyje chramy i monastyri, Moskwa, Algoritm-Eksmo 2009, ISBN 978-5-699-34703-2.