Muzeum Sztuki im. Archipa Kuindżego w Mariupolu
Muzeum Sztuki im. Archipa Kuindżego[1] (ukr. Художній музей імені Куїнджі) – muzeum sztuki w Mariupolu, poświęcone postaci Archipa Kuindżego, malarza-pejzażysty urodzonego w tym mieście. Otwarte w 2010 r., zostało zniszczone podczas wojny rosyjsko-ukraińskiej w 2022 r.
 Budynek muzeum na pocztówce | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Georgiewska 58 |
| Data założenia |
2010 |
Położenie na mapie obwodu donieckiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
 47°05′36,6″N 37°33′02,9″E/47,093500 37,550806
| |
Historia i zbiory muzeum edytuj
Koncepcja otwarcia muzeum poświęconego Archipowi Kuindżemu w jego rodzinnym mieście pojawiła się w 1914 r. Wówczas towarzystwo malarzy im. Kuindżego wysłało do władz miejskich Mariupola zapytanie, czy w mieście istnieje muzeum, w którym można byłoby eksponować 10 obrazów zmarłego cztery lata wcześniej artysty. Zanim Duma Miejska podjęła jakiekolwiek decyzje w sprawie, wybuchła I wojna światowa[2].
Ostatecznie muzeum zostało otwarte w 2010 r. w domu Walentiny Giacintowej, zabytkowej secesyjnej[1] willi z 1902 r., przy ul. Heorhijiwśkiej 58[3][2]. Budynek mieścił 10 sal wystawowych o łącznej powierzchni 300 metrów kwadratowych, bibliotekę i archiwum[3]. Zbiory placówki liczyły 650 obrazów, 960 grafik, 150 rzeźb i ponad 300 dzieł sztuki użytkowej i dekoracyjnej[3], wydzielonych ze zbiorów muzeum regionalnego w Mariupolu[2]. Najcenniejszym eksponatem[3][2] były trzy oryginalne prace Archipa Kuindżego: szkic obrazu Czerwony zachód słońca oraz studia Elbrus i Jesień[1]. Obrazy te zostały, na polecenie Ministerstwa Kultury ZSRR, przekazane do muzeum regionalnego w Mariupolu ze zbiorów Państwowego Muzeum Rosyjskiego[4].
Pozostałe obrazy przechowywane w muzeum były dziełami autorów ukraińskich i rosyjskich, w tym Iwana Ajwazowskiego, Wasilija Wierieszczagina, Iwana Szyszkina, Mykoły Hłuszczenki, Tetiany Jabłońskiej, Wasyla Korenczuka, Ludmyły Masalskiej, Ołeksandra Bondarenki, Mychajły Derehusa, Wiktora Arnautowa, lokalnych twórców związanych z Mariupolem[4]. Muzeum przechowywało również pełnowymiarowe kopie dzieł Archipa Kuindżego[1]. W zbiorach muzeum znajdowały się również zdjęcia malarza, jego listy i dokumenty, a także chrzcielnica z cerkwi Narodzenia Matki Bożej w Mariupolu, w której został ochrzczony[1].
21 marca budynek muzeum został zniszczony w czasie rosyjskich nalotów na Mariupol, podczas rosyjskiej inwazji na Ukrainę[5][1].
Przewodniczący Narodowego Związku Artystów Ukrainy Kostiantyn Czerniawski podał, że oryginalne prace Kuindżego zostały wyniesione z muzeum, zanim budynek został zniszczony, natomiast pozostały w nim kopie obrazów tego artysty i dzieła innych twórców[6]. W lipcu 2022 r. ujawniono, iż dzieła Kuindżego zostały wywiezione z Mariupola przez wojska rosyjskie[7][8].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Muzeum Sztuki im. Archipa Kuindżego w Mariupolu zniszczone przez rosyjskie naloty [online] [dostęp 2022-04-21] (pol.).
- ↑ a b c d МАРІУПОЛЬ ВІДКРИЄ НАРЕШТІ МУЗЕЙ АРХИПА КУЇНДЖІ [online], forumn.kiev.ua [dostęp 2022-04-21].
- ↑ a b c d Kuindzhi Art Museum • Mariupol is a tourist city [online] [dostęp 2022-04-21] (ang.).
- ↑ a b Мариупольский художественный музей им А. И. Куинджи [online], donbass-info.com [dostęp 2022-04-21].
- ↑ Mariupol museum dedicated to 19th-century artist Arkhip Kuindzhi destroyed by airstrike, according to local media [online], The Art Newspaper - International art news and events, 23 marca 2022 [dostęp 2022-04-21].
- ↑ Российские оккупанты уничтожили музей им. Куинджи в Мариуполе [online], Украинская правда [dostęp 2022-04-21] (ros.).
- ↑ Yanina Sorokina, How Russia 'Removed' Priceless Kuindzhi Artworks from Ukraine's Mariupol [online], The Moscow Times, 6 lipca 2022 [dostęp 2023-09-03] (ang.).
- ↑ Culture war: Russia ransacks art to rub out Ukraine’s history [online], POLITICO, 6 grudnia 2022 [dostęp 2023-09-03] (ang.).