Tetiana Jabłońska
Tetiana Jabłońska, ukr. Тетяна Яблонська (ur. 11 lutego?/24 lutego 1917 w Smoleńsku, zm. 17 czerwca 2005 w Kijowie) – ukraińska malarka i wykładowczyni białoruskiego pochodzenia[1].
 Pomnik Tetiany Jabłońskiej, Sedniw | |
| Data i miejsce urodzenia |
24 lutego 1917 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
17 czerwca 2005 |
| Dziedzina sztuki |
malarstwo |
| Ważne dzieła | |
|
Chleb | |
| |
| Odznaczenia | |
       
| |
Życiorys
edytujUrodziła się 24 lutego 1917 roku w Smoleńsku[1]. W latach 1935–1941[1] studiowała w Kijowskim Instytucie Sztuk Pięknych[2] w pracowni Fedira Kryczewskiego[1][3]. W latach 1944–1952 i 1966–1973 wykładała na macierzystej uczelni[1].
Choć Jabłońska przez większość życia malowała w duchu realizmu, jej technika operowania światłem i kolorem wiele zawdzięczała impresjonizmowi, na przekór socrealistycznej tematyki wielu płócien[1]. Za obraz Chleb, który namalowała w 1949 roku, Jabłońska otrzymała Nagrodę Stalinowską[2]. Socrealistyczne płótno, które przedstawia monumentalne postaci kołchoźnic przy pracy na tle olbrzymich stogów siana, powstało na podstawie setek szkiców narysowanych przez Jabłońską podczas jej pobytu w kołchozie im. Lenina w Łetawie[2]. W 1956 roku obraz wystawiono w pawilonie radzieckim podczas Biennale w Wenecji[3].
Pod wpływem ukraińskiej sztuki ludowej, w latach 60. XX w.[1][3] prace Jabłońskiej nabrały dekoratywnego charakteru, a malowane formy uległy uproszczeniu, zaś w warstwie tematycznej pojawiły się motywy ukraińskie[1]. Z czasem powróciła jednak do malarstwa realistycznego[3]. W latach 80., malując portrety i pejzaże, korzystała z przygaszonej, szarej gamy barwnej[1].
Jabłońska została wyróżniona licznymi nagrodami i wyróżnieniami[3]. W 1998 roku otrzymała Narodową Nagrodę im. Tarasa Szewczenki, a w 2001 roku nadano jej tytuł honorowy Bohatera Ukrainy[3].
Zmarła 17 czerwca 2005 roku w Kijowie[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j Daria Zelska-Darewych, Yablonska, Tetiana [online], Encyclopedia of Ukraine [dostęp 2022-03-12] (ang.).
- ↑ a b c Kateryna Badianowa, Tetiana Jabłońska. Chleb, [w:] Dlaczego w sztuce ukraińskiej są wielkie artystki, Kateryna Jakowłenko (red.), Katarzyna Kozyra Foundation, 2020, s. 120–122, ISBN 978-83-944097-3-9.
- ↑ a b c d e f Tetyana Yablonska / Тетяна Яблонська [online], Secondary Archive (ang.).