Neurotypowość

Neurotypowość lub NT, skrót od neurologicznej typowości – neologizm stosowany w społeczności autystycznej jako sposób opisu osób spoza spektrum autyzmu. W swoim pierwotnym zastosowaniu odnosi się do każdego, kto nie jest autystyczny lub nie ma umysłu „pokrewnego” wobec „autystycznego” umysłu^[1]; termin został później zawężony w odniesieniu do osób o ściśle typowej neurologii, to znaczy bez określonych różnic neurologicznych.

Innymi słowy, dotyczy to każdego, kto nie ma żadnych zaburzeń rozwojowych, takich jak autyzm, zaburzenie koordynacji rozwojowej lub ADHD. Termin ten został później przyjęty zarówno przez ruch neuroróżnorodności, jak i przez społeczność naukową^[2]^[3].

Osoby z niepełnosprawnością umysłową, wrodzoną lub nabytą, bywają czasem wykluczane z definicji neurotypowości. Według takiej definicji termin ten stoi w pozycji do pojęć neuroróżnorodności oraz neuroatypowości, które służą charakteryzacji osób z rozmaitymi zaburzeniami psychicznymi i behawioralnymi, takimi jak zaburzenia afektywne, lękowe, dysocjacjatywne, psychotyczne, osobowości i odżywiania.

Neurotypical jako specyficzny termin służący w anglojęzycznych społecznościach autystycznych do określania osób nieautystycznych, został zastąpiony słowem allistic^[4], mającym w przybliżeniu takie samo znaczenie, jak pierwotnie „neurotypical”^[5]. Oznacza on tych, którzy nie są autystyczni i którzy nie mają innego zaburzenia rozwojowego, nawet jeśli mogą być neurologicznie nietypowi w inny sposób, na przykład posiadać dysleksję.

Narodowe Towarzystwo Autystyczne Wielkiej Brytanii zaleca użycie terminu „neurotypowy” dziennikarzom^[6].

Przypisy edytuj

↑ Jim Sinclair: A note about language and abbreviations. 1998. [zarchiwizowane z tego adresu].
↑ Dougal JulianD.J. Hare Dougal JulianD.J., StevenS. Jones StevenS., KateK. Evershed KateK., A comparative study of circadian rhythm functioning and sleep in people with Asperger syndrome, „Autism: The International Journal of Research and Practice”, 10 (6), 2006, s. 565–575, DOI: 10.1177/1362361306068509, PMID: 17088273 [dostęp 2022-12-05] .
↑ KateK. O'Connor KateK., Jeff P.J.P. Hamm Jeff P.J.P., Ian J.I.J. Kirk Ian J.I.J., The neurophysiological correlates of face processing in adults and children with Asperger's syndrome, „Brain and Cognition”, 59 (1), 2005, s. 82–95, DOI: 10.1016/j.bandc.2005.05.004, PMID: 16009478 [dostęp 2022-12-05] .
↑ John ElderJ.E. Robison John ElderJ.E., Be different : my adventures with Asperger's and my advice for fellow Aspergians, misfits, families, and teachers, wyd. 1st pbk ed, New York.: Broadway Paperbacks, 2011, ISBN 978-0-307-88482-4, OCLC 783043987 .
↑ AndrewA. Cashin AndrewA., Dip AppD.A. Sci Dip AppD.A., Two terms--one meaning: the conundrum of contemporary nomenclature in autism, „Journal of Child and Adolescent Psychiatric Nursing: Official Publication of the Association of Child and Adolescent Psychiatric Nurses, Inc”, 19 (3), 2006, s. 137–144, DOI: 10.1111/j.1744-6171.2006.00061.x, PMID: 16913963 [dostęp 2022-12-05] .
↑ How to talk about autism. [zarchiwizowane z tego adresu].

[1] Jim Sinclair: A note about language and abbreviations. 1998. [zarchiwizowane z tego adresu].

[2] Dougal JulianD.J. Hare Dougal JulianD.J., StevenS. Jones StevenS., KateK. Evershed KateK., A comparative study of circadian rhythm functioning and sleep in people with Asperger syndrome, „Autism: The International Journal of Research and Practice”, 10 (6), 2006, s. 565–575, DOI: 10.1177/1362361306068509, PMID: 17088273 [dostęp 2022-12-05] .

[3] KateK. O'Connor KateK., Jeff P.J.P. Hamm Jeff P.J.P., Ian J.I.J. Kirk Ian J.I.J., The neurophysiological correlates of face processing in adults and children with Asperger's syndrome, „Brain and Cognition”, 59 (1), 2005, s. 82–95, DOI: 10.1016/j.bandc.2005.05.004, PMID: 16009478 [dostęp 2022-12-05] .

[Be_Different-4] John ElderJ.E. Robison John ElderJ.E., Be different : my adventures with Asperger's and my advice for fellow Aspergians, misfits, families, and teachers, wyd. 1st pbk ed, New York.: Broadway Paperbacks, 2011, ISBN 978-0-307-88482-4, OCLC 783043987 .

[5] AndrewA. Cashin AndrewA., Dip AppD.A. Sci Dip AppD.A., Two terms--one meaning: the conundrum of contemporary nomenclature in autism, „Journal of Child and Adolescent Psychiatric Nursing: Official Publication of the Association of Child and Adolescent Psychiatric Nurses, Inc”, 19 (3), 2006, s. 137–144, DOI: 10.1111/j.1744-6171.2006.00061.x, PMID: 16913963 [dostęp 2022-12-05] .

[6] How to talk about autism. [zarchiwizowane z tego adresu].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]