Obóz niemiecki dla Polaków (Polenlager) w Gorzycach Wielkich

Polenlager 168 Gross Gorschütz (pełna nazwa: Reichskommissar für die Festigung Deutschen Volkstums – Volksdeutsche Mittelstelle – Einsatzführung Oberschlesien – Polenlager 168 Gross Gorschütz) – niemiecki, nazistowski obóz przesiedleńczy znajdujący się we wsi Gorzyce, jeden z 26 niemieckich obozów tzw. Polenlager na Górnym Śląsku, założonych dla ludności polskiej przez Niemców.

Polenlager 168 Gross Gorschütz
Reichskommissar für die Festigung Deutschen Volkstums – Volksdeutsche Mittelstelle – Einsatzführung Oberschlesien – Polenlager 168 Gross Gorschütz
Odpowiedzialny

 III Rzesza

Rozpoczęcie działalności

15–20 czerwca 1942

Zakończenie działalności

jesień 1943

Terytorium

Polska pod okupacją niemiecką

Miejsce

Gorzyce

Narodowość więźniów

Polacy

Komendanci

Walter Bisach i Gaertner

Upamiętnienie

brak

Położenie na mapie gminy Gorzyce
Mapa konturowa gminy Gorzyce, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Polenlager 168 Gross Gorschütz”
Położenie na mapie II RP
Mapa konturowa II RP, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Polenlager 168 Gross Gorschütz”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Polenlager 168 Gross Gorschütz”
Położenie na mapie powiatu wodzisławskiego
Mapa konturowa powiatu wodzisławskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Polenlager 168 Gross Gorschütz”
Ziemia49°57′33″N 18°23′55″E/49,959167 18,398611

Historia obozu edytuj

Obóz został utworzony przez Niemców między 15 a 20 czerwca 1942 r. na terenie zabudowań dawnego majątku dworskiego w Gorzycach w tzw. „Małym Zamku” przy ul. Zamkowej. Uwięziono w nim ludność polską z obozów żywieckiego, bielskiego i zawierciańskiego. Osadzeni zatrudnieni byli przy pracach rolnych. Początkowo stan obozu wynosił ok. 350 osób, z czasem liczba ta uległa zmniejszeniu do 180 więźniów, co miało miejsce w styczniu 1943 r. po deportacji części z osadzonych do pracy przymusowej w III Rzeszy. Niemal 30% wszystkich więźniów stanowili dzieci. Służbę wartowniczą w Gorzycach Wielkich pełniło w sumie 11 strażników[1].

Jesienią 1943 r. więźniowie zostali przewiezieni do Polenlagru w Kietrzu i do obozu w Brzeziu. Obóz przeznaczono dla ludności niemieckiej wysiedlonej z Rumunii. Szczegółowe informacje dotyczące śmiertelności w obozie nie są znane[1][2].

Obóz nie został upamiętniony[1].

Praca w obozie edytuj

Jak wspominają osadzeni, w obozie w Gorzycach wytwarzano m.in. chodaki dla więźniów obozu zagłady KL Auschwitz[3].

Więźniów wykorzystywano także do rozbudowy miejscowej składnicy węgla[4].

Komendanci edytuj

  • Walter Bisach
  • Gaertner

Przypisy edytuj

  1. a b c Zapomniane obozy [online], obozynazistowskie.dsh.waw.pl [dostęp 2023-05-25].
  2. Nowiny.pl, Obóz dla Polaków w Pogrzebieniu część I [online], enowiny.pl [dostęp 2023-05-25] (pol.).
  3. Zapomniane obozy [online], obozynazistowskie.dsh.waw.pl [dostęp 2023-05-25].
  4. KurierOstrowski, Historia obozu pracy w Zawidzyniu ocalona od zapomnienia | Wiadomości Ostrów Wielkopolski [online], Kurier Ostrowski, 11 kwietnia 2023 [dostęp 2023-05-25] (pol.).