Objawienia św. Brygidy (manuskrypt Biblioteki Narodowej)

manuskrypt Biblioteki Narodowej

Objawienia św. Brygidy (łac. Revelationes) – średniowieczny manuskrypt, zawierający m.in. Objawienia św. Brygidy, przechowywany w Bibliotece Narodowej w Warszawie.

Objawienia św. Brygidy
Revelationes
Ilustracja
Miniatura przedstawiająca widzenie św. Brygidy podczas podróży (k. 226v)
Oznaczenie

Rps 3310 II

Autor

Brygida Szwedzka

Data powstania

1375–1377

Miejsce powstania

Neapol (?)

Język

łacina

Rozmiary

26,5×18 cm

Liczba kart

425+II

Miejsce przechowywania

Biblioteka Narodowa w Warszawie

Historia

edytuj

Manuskrypt Biblioteki Narodowej jest jednym z najdawniejszych zachowanych odpisów pierwotnej wersji Revelationes, spisanej między rokiem 1373 a 1377 przez Alphonsusa de Vadaterra[1]. Rękopis powstał we Włoszech w latach 1375–1377, być może w Neapolu[1]. Pierwszym jego właścicielem był Mateusz z Krakowa, który w 1378 lub 1379 otrzymał go lub nabył w Rzymie[1]. Po dołączeniu do rękopisu dwóch dzieł Adama Eastona (Defensio regulae s. Birgittae i Epistola ad abbatissam et conventum in Vadstena) powstał kodeks, przywieziony przez Mateusza do Krakowa około 1396[1].

Przynajmniej od XVII w. manuskrypt pozostawał w bibliotece prebendarzy przy kaplicy św. Krzyża w katedrze krakowskiej[1]. Na przełomie XVIII i XIX w. był własnością kanonika krakowskiego Michała Sołtyka[1]. Następnie należał do Grzegorza Puchalskiego, członka Komisji Likwidacyjnej Królestwa Polskiego, który w 1819 przekazał manuskrypt Towarzystwu Warszawskiemu Przyjaciół Nauk[1][2]. Po powstaniu listopadowym kodeks został wywieziony do Petersburga wraz z innymi zbiorami Towarzystwa i pozostawał tam w zbiorach Biblioteki Ermitażu i Biblioteki Publicznej[1][3].

Do Polski manuskrypt powrócił na mocy traktatu ryskiego z 1921 i trafił następnie do zbiorów Biblioteki Narodowej[1]. W 1939 został ewakuowany do Kanady, skąd powrócił w 1959[1]. Obecnie znajduje się w zbiorach Biblioteki Narodowej (sygn. Rps 3310 II)[3]. Dawniej manuskrypt nosił sygnatury: 5.2.23, Lat.Q.v.I.123, BN akc. 7518[2]. Manuskrypt został zdigitalizowany w ramach projektu Patrimonium i dostępny jest w bibliotece cyfrowej Polona[3]. Od 2024 manuskrypt prezentowany jest na wystawie stałej w Pałacu Rzeczypospolitej[4].

Manuskrypt, spisany na pergaminie, składa się z 425 kart i II kart dodatkowych, o wymiarach 26,5×18 cm[2]. Oprawa z deski w skórze pochodzi z XV wieku[1][2].

Zawartość
  • karty 1r–381v – Brygida Szwedzka: Revelationes[2]
  • karty 382r–424r – Adam Easton: Defensorium beatae Birgittae[2]
  • karty 424r–425r – Adam Easton: Epistola ad abbatissam et conventum in Vadstena[2]

Dwie karty zostały wycięte (między k. 109 i 110 oraz 125 i 126)[2].

Zdobienia

Iluminacje wykazują wpływy florenckiego stylu Niccolò di Tomasso[1]. Możliwe, że wykonał je tzw. Maestro del Seneca dei Girolamini[1].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i j k l m n o p Objawienia św. Brygidy. W: Nad złoto droższe. Skarby Biblioteki Narodowej (wersja elektroniczna). Warszawa: Biblioteka Narodowa, 2003. ISBN 83-7009-433-3.
  2. a b c d e f g h Inwentarz rękopisów do połowy XVI wieku w zbiorach Biblioteki Narodowej. Warszawa: Biblioteka Narodowa, 2012, s. 95–96. ISBN 978-83-7009-619-9.
  3. a b c Revelationes. Polona. [dostęp 2021-02-17].
  4. Pałac Rzeczypospolitej. Trzy razy otwierana. Najcenniejsze zbiory Biblioteki Narodowej w Pałacu Rzeczypospolitej. Tomasz Makowski (oprac.), Patryk Sapała (współprac.). Warszawa: Biblioteka Narodowa, 2024, s. 9, 78.

Linki zewnętrzne

edytuj