Ok1
Ok1 – polskie oznaczenie na PKP parowozu osobowego pruskiej serii P8. Po I wojnie światowej w Polsce służyło ich 257 sztuk, po II wojnie światowej - 429.
.jpg) Ok1-359 w rejonie Wolsztyna (1991) | |
| Producent | |
|---|---|
| Lata budowy |
1906 - 1923 |
| Układ osi |
2'C |
| Wymiary | |
| Masa pustego parowozu |
71,7 t |
| Masa służbowa |
78,2 t |
| Długość |
11 200 mm |
| Długość z tendrem |
18 590 mm |
| Wysokość |
4550 mm |
| Rozstaw osi skrajnych |
15 665 mm |
| Średnica kół napędnych |
1750 mm |
| Średnica kół tocznych |
1 000 mm |
| Napęd | |
| Trakcja |
parowa |
| Typ tendra |
22D2 |
| Ciśnienie w kotle |
12 at |
| Powierzchnia ogrzewalna kotła |
143,25 m² |
| Powierzchnia przegrzewacza |
52 m² |
| Powierzchnia rusztu |
2,64 m² |
| Średnica cylindra |
575 mm |
| Skok tłoka |
630 mm |
| Parametry eksploatacyjne | |
| Moc znamionowa |
900 KM (662 kW) |
| Maksymalna siła pociągowa |
12 500 kG |
| Prędkość konstrukcyjna |
100 km/h |
Historia
edytujTyp P8 budowany był masowo w wielu fabrykach niemieckich w latach 1906-1923, także na eksport i w innych krajach (w Rumunii do 1939). Łącznie, przez 33 lata, powstało blisko 4000 maszyn. Parowóz stosowany był praktycznie na wszystkich kolejach kontynentu europejskiego. W Niemczech po I wojnie światowej lokomotywy te zostały oznaczone jako seria 3810-40. W Polsce lokomotywy te używane były powszechnie - 192 sztuki przydzielono PKP w ramach reparacji po I wojnie światowej, w tym dwie lokomotywy dla kolei Wolnego Miasta Gdańska (numery: Ok1-1 do Ok1-190 i Ok1-1Dz i 2Dz dla lokomotyw gdańskich)[1]. Dalszych 65 lokomotyw zostało zbudowanych w Niemczech na polskie zamówienie w latach 1922-1923 (numery Ok1-201 do 265)[1]. Podczas II wojny światowej wszystkie lokomotywy zostały przejęte przez Niemcy lub ZSRR. Po II wojnie światowej na skutek rewindykacji i reparacji wojennych była to najliczniejsza seria parowozów osobowych w Polsce, osiągając 429 egzemplarzy (numery Ok1-1 do 429)[2]. W czynnej eksploatacji na PKP przetrwała do końca lat 70. XX wieku.
Parowozy serii Ok1 należały do najbardziej udanych konstrukcji, jakie służyły w Polsce. Przyczyniły się do tego bardzo dobre właściwości trakcyjne, spokojny bieg, łatwość obsługi i niska awaryjność. Posiadały doskonałą opinię wśród załóg.
Niektóre właściwości trakcyjne
edytujMaksymalna siła pociągowa podczas rozruchu Ok1 wynosi 12 500 kG. Parowóz ten mógł ciągnąć na torze poziomym składy osobowe (wag. 4-osiowe) o masie 295 ton z szybkością 100 km/h, lub 645 t - 80 km/h.
Zachowane parowozy Ok1
edytujPo wycofaniu z eksploatacji zachowano 7 parowozów serii Ok1. Jeden z nich został sprzedany do Niemieckiego Muzeum Techniki w Berlinie[3]. Najdłużej w eksploatacji pozostawała Ok1-359, która oprócz pociągów historycznych obsługiwała też ruch planowy w rejonie węzła w Wolsztynie. Parowóz ten pozostawał w stanie czynnym do końca maja 2009 roku.[4]
| Oznaczenie | Producent | Rok Produkcji | Miejsce |
|---|---|---|---|
| Ok1-112 | Borsig | 1915 | Muzeum Kolejnictwa w Kościerzynie |
| Ok1-198 | BMAG | 1919 | Pomnik na stacji Żagań |
| Ok1-266 | Schichau-Werke | 1921 | Parowozownia Skierniewice |
| Ok1-296 | Schichau-Werke | 1919 | Niemieckie Muzeum Techniki, Berlin |
| Ok1-322 | Linke-Hofmann Werke | 1921 | Parowozownia Wolsztyn |
| Ok1-325 | Henschel & Sohn | 1921 | Muzeum Kolejnictwa na Śląsku |
| Ok1-359 | BMAG | 1917 | Parowozownia Wolsztyn |
Przypisy
edytuj- ↑ a b Paweł Terczyński, Atlas parowozów, Poznań: Poznań Klub Modelarzy Kolejowych, 2003, s. 56, ISBN 83-901902-8-1, OCLC 917950022.
- ↑ Paweł Terczyński: Atlas parowozów, Poznań 2003, ISBN 83-901902-8-1, ss. 52, 56
- ↑ Wciaz pod para... | Polskie parowozy [online], www.polskieparowozy.pl [dostęp 2025-02-02].
- ↑ Wciaz pod para... | Polskie parowozy [online], www.polskieparowozy.pl [dostęp 2025-02-02].
Bibliografia
edytuj- J.Fijałkowski i W. Kowalewski, 1959, Charakterystyki Normalnotorowych Pojazdów Trakcyjnych, Wydawnictwa Komunikacyjne
Linki zewnętrzne
edytuj- Opis konstrukcji i zdjęcia. cn.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-11-11)].