Okrzyk hosanna

ceremonia religijna mormonów

Okrzyk hosanna – w Kościele Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich ceremonia zarezerwowana zazwyczaj dla uroczystości poświęcenia świątyni[1][2].

Świątynia w Kirtland. To podczas uroczystości jej poświęcenia wprowadzono, 27 marca 1836, do rytualnej praktyki świętych w dniach ostatnich okrzyk hosanna

Geneza edytuj

Korzenie ceremonii są do pewnego stopnia niejasne. Hebrajskie słowo hosanna, zaczerpnięte z dwudziestego piątego wersetu psalmu sto osiemnastego wcześnie znalazło poczesne miejsce pośród wyrażeń używanych przez świętych w dniach ostatnich. Wielokrotnie występuje w pierwszym wydaniu Księgi Mormona (1830), pojawia się też w trzech wczesnych objawieniach otrzymanych przez Smitha między 1830 i 1831[3]. Pierwsze okrzyki wznoszone z radości przez członków młodej wspólnoty były całkowicie spontaniczne, z reguły miały charakter indywidualny, nie posiadały też jednolitej, uprzednio ustalonej formy słownej[4]. Część tekstu kojarzonego współcześnie z tą ceremonią ma swoje źródło już wyłącznie w mormońskiej kulturze, bez jakichkolwiek konotacji z tekstem biblijnym. Wyrażenie Bogowi i Barankowi pochodzi z wersetu piątego szóstego rozdziału stanowiącej część Księgi Mormona Księgi Helamana[5]. Występuje też w tekście obszernego objawienia otrzymanego wspólnie przez Josepha Smitha i Sidneya Rigdona w 1832, pojawiając się w wersecie sto dziewiętnastym siedemdziesiątego szóstego rozdziału Nauk i Przymierzy. Po raz pierwszy w tradycji świętych w dniach ostatnich słowo hosanna jak również wyrażenie Bogowi i Barankowi połączył dopiero W.W. Phelps w hymnie The Spirit of God Like a Fire Is Burning z 1835. Tekst ten wywarł spore wrażenie na Josephie Smicie, został też włączony do pierwszego kościelnego zbioru hymnów, właśnie z 1835. Nie jest natomiast jasne czy Smith zasugerował te właśnie słowa Phelpsowi. Nie wyklucza się też, że to Smith zapożyczył je z hymnu Phelpsa, czyniąc je częścią ceremonialnej formuły wykorzystanej podczas uroczystości poświęcenia świątyni w Kirtland[6].

Podstawa doktrynalna edytuj

Ceremonia ta wprowadzona została przez Josepha Smitha[7], pierwszego mormońskiego przywódcę oraz twórcę ruchu świętych w dniach ostatnich, podczas uroczystości poświęcenia świątyni w Kirtland w stanie Ohio[8], 27 marca 1836[9]. Dodatkowo jest też osadzona w Naukach i Przymierzach, jednej z ksiąg wchodzących w skład kanonu tej wspólnoty religijnej[10]. Wypełnia zawarte w niej zalecenia, by chwalić imię Pańskie wręcz donośnym głosem[11] oraz by czynić to w duchu ofiary i podziękowania[1].

Ewolucja edytuj

Współczesna jej forma wykształciła się stopniowo, wraz z postępującą standaryzacją mormońskich praktyk religijnych. W samych początkach tej ceremonii, po wprowadzeniu obrzędu obmywania stóp[1], zgromadzeni w Kirtland święci w dniach ostatnich postrzegali okrzyki hosanna jako swoiste pieczętujące błogosławieństwo modlitwy prywatnej[1], grupowej oraz wreszcie samej modlitwy poświęcającej świątynię[1]. Podczas spotkań modlitewnych w tej najwcześniejszej mormońskiej świątyni członkowie Kościoła czasem używali pokrewnych fraz takich jak Błogosławione niech będzie imię Najwyższego Boga czy Chwała Bogu na wysokościach[1].

Wydźwięk teologiczny edytuj

Na gruncie teologii świętych w dniach ostatnich okrzyk upamiętnia odbytą w preegzystencji naradę w niebie[1]. Na niej to okrzyk wydali wszyscy synowie Boży, zgodnie z mormońską interpretacją siódmego wersetu trzydziestego ósmego rozdziału Księgi Hioba[12]. Przywołuje także powitanie Jezusa przy triumfalnym wjeździe do Jerozolimy[13][14] oraz przyjęcie, jakie zgotowali Chrystusowi Nefici podczas jego wizyty na starożytnym kontynencie amerykańskim[15][16].

Opis edytuj

Zgodnie z przyjętą tradycją okrzyk powinien wypływać z głębi duszy i być wydawany z możliwie największą siłą[1]. Ceremonii przewodniczy mężczyzna posiadający odpowiednie upoważnienie kapłańskie[17]. Zgromadzeni powstają i jednym głosem[1] wypowiadają:

Hosanna, Hosanna, Hosanna,
Bogowi i Barankowi;
Hosanna, Hosanna, Hosanna,
Bogowi i Barankowi;
Hosanna, Hosanna, Hosanna,
Bogowi i Barankowi;
Amen, Amen, Amen![8]

Słowom tym zazwyczaj towarzyszy rytmiczne poruszanie podniesioną dłonią[18][1]. Gestom towarzyszy najczęściej trzymana w dłoni biała chusteczka[19][1]. W samej formule baranek nawiązuje do Jezusa Chrystusa i jego zadośćczyniącej ofiary[1].

Wykorzystanie edytuj

Okrzyk hosanna zarezerwowany jest zazwyczaj dla uroczystości poświęcenia świątyni[1][2].

Okrzyk w pozostałych kontekstach edytuj

Niekiedy okrzyk hosanna używany jest poza kontekstem świątynnym, przy okazji innych podniosłych zgromadzeń[8]. Stanowi przy tym tak integralną część mormońskiej historii, jak i podzielanych przez świętych w dniach ostatnich wyobrażeń eschatologicznych. Lorenzo Snow, piąty prezydent Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, nauczał, że okrzyk ten obwieści powtórne przyjście znajdującego się w chwale Ojca Jezusa[1]. Wznoszono go świętując rozmaite istotne wydarzenia w dziejach świętych w dniach ostatnich, od zakończenia budowy pierwszej świątyni w Nauvoo w maju 1845, poprzez dotarcie pierwszej grupy mormońskich migrantów do doliny Jeziora Słonego[20]. Nie pomijano go w kontekstach bardziej lokalnych. Wybrzmiał chociażby podczas obchodów Dnia Pioniera w Brigham City w 1875[21].

Czwarty prezydent Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich Wilford Woodruff położył uroczyście zwieńczenie na gmachu ukończonej świątyni Salt Lake podczas konferencji generalnej z kwietnia 1892. Następnie, wraz z tłumem około 50 tysięcy wiernych wzniósł okrzyk hosanna[21]. Uczczono tą ceremonią również stulecie Kościoła, podczas konferencji generalnej w 1930[22]. Przy okazji poświęcenia nowego centrum konferencyjnego w Salt Lake City piętnasty prezydent wspólnoty Gordon B. Hinckley wzniósł ten okrzyk, przewodnicząc zwołanemu wówczas podniosłemu zgromadzeniu. W identyczny sposób postanowiono uczcić dwustulecie tak zwanej pierwszej wizji, założycielskiego wydarzenia całego ruchu świętych w dniach ostatnich, w kwietniu 2020[23].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i j k l m n Daniel H. Ludlow (red.): Encyclopedia of Mormonism. New York: Macmillan Publishing, 1992, s. 659. ISBN 978-0-02-904040-9.
  2. a b Olmstead 2001 ↓, s. 7-8.
  3. Olmstead 2001 ↓, s. 8-9.
  4. Olmstead 2001 ↓, s. 10.
  5. Olmstead 2001 ↓, s. 11-12.
  6. Olmstead 2001 ↓, s. 12.
  7. Hosanna Shout, [w:] Camille Fronk Olson i inni, LDS Beliefs: A Doctrinal Reference [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2011, lokalizacja 2214-2215, ISBN 1-60908-059-9.
  8. a b c Bruce R. McConkie: Mormon Doctrine. Salt Lake City: Bookcraft, 1966, s. 368.
  9. Daniel H. Ludlow (red.): Encyclopedia of Mormonism. New York: Macmillan Publishing, 1992, s. 367. ISBN 978-0-02-904040-9.
  10. Hosanna, [w:] Hoyt W. Brewster, Jr., Doctrine & Covenants Encyclopedia Revised Edition [e-book], Salt Lake City: Deseret Book Company, 2012, lokalizacja 2657, ISBN 978-1-60907-141-7.
  11. Olmstead 2001 ↓, s. 15.
  12. Olmstead 2001 ↓, s. 28.
  13. Hosanna Shout, [w:] Camille Fronk Olson i inni, LDS Beliefs: A Doctrinal Reference [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2011, lokalizacja 2214, ISBN 1-60908-059-9.
  14. Hosanna, [w:] Hoyt W. Brewster, Jr., Doctrine & Covenants Encyclopedia Revised Edition [e-book], Salt Lake City: Deseret Book Company, 2012, lokalizacja 2658-2659, ISBN 978-1-60907-141-7.
  15. Olmstead 2001 ↓, s. 9.
  16. Hosanna, [w:] Hoyt W. Brewster, Jr., Doctrine & Covenants Encyclopedia Revised Edition [e-book], Salt Lake City: Deseret Book Company, 2012, lokalizacja 2659, ISBN 978-1-60907-141-7.
  17. Olmstead 2001 ↓, s. 7.
  18. Hosanna Shout, [w:] Camille Fronk Olson i inni, LDS Beliefs: A Doctrinal Reference [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2011, lokalizacja 2216-2217, ISBN 1-60908-059-9.
  19. Hosanna Shout, [w:] Camille Fronk Olson i inni, LDS Beliefs: A Doctrinal Reference [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2011, lokalizacja 2216, ISBN 1-60908-059-9.
  20. Heath 1986 ↓, s. 119.
  21. a b Sydney Walker: What is the Hosanna Shout?. [w:] Church News [on-line]. thechurchnews.com, 2020-04-04. [dostęp 2023-05-20]. (ang.).
  22. Olmstead 2001 ↓, s. 26-27.
  23. Sunday Morning Session Will Include Worldwide Solemn Assembly With Hosanna Shout. [w:] Newsroom [on-line]. newsroom.churchofjesuschrist.org, 2020-04-04. [dostęp 2023-05-20]. (ang.).

Bibliografia edytuj