Olandia (skansen)
 |
Treść tego artykułu brzmi jak reklama. |
Skansen Olenderski Olandia – zabytkowy zespół dworsko-parkowy usytuowany w założonej w 1386 roku przez rodzinę Prusimskich wsi Prusim leżącej na terenie Sierakowskiego Parku Krajobrazowego i Pojezierza Międzychodzko-Sierakowskiego, w otulinie Puszczy Noteckiej, w województwie wielkopolskim.
 nr rej. 816/Wlkp/A A z 17.04.1970, z 9.08.1994 i z 15.10.2010[1][2]
| |
 Zespół dworski | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
Położenie na mapie gminy Kwilcz  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu międzychodzkiego  | |
 52°34′37,7″N 16°00′18,9″E/52,577139 16,005250
| |
| Strona internetowa | |
Historia edytuj
W 1788 majątek rodziny Szczanieckich (spadkobierców Prusimskich) nabył za 185 złotych Andrzej Odrowąż Wilkoński. W roku 1790 za kwotę 205 tys. złotych wraz z folwarkiem Zielona Chojna przeszedł w ręce polskiego generała pochodzenia szkockiego, Roberta Taylora. Od 1840 roku Prusim wraz z majątkiem stał się własnością niemieckiej rodziny von Reiche – tej samej, która zarządzała w tym czasie majątkiem w miejscowości Rozbitek, położonej 5 km od Prusimia. Folwark w Prusimiu był rezydencją letnią rodziny. Rodzina ta zarządzała majątkiem do końca II wojny światowej, po której obiekt został znacjonalizowany. Od 2004 roku obiekt jest w rękach prywatnych, a w 2012 roku zostały zakończone prace rewitalizacyjne pod okiem Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
Rewitalizacja objęła cały 6-hektarowy obszar folwarku wraz z jego budynkami, które odbudowano i przystosowano do funkcji hotelowej, gastronomicznej, konferencyjnej oraz rekreacyjnej. Do majątku przylega 32-hektarowe Jezioro Kuchenne, którego nazwa pochodzi od kuchni usytuowanej we Dworze od strony jeziora.
- Dwór (obecnie hotel) – pochodzi z około 1730 roku, wybudowany na skłonie zachodnim przez rodzinę Prusimskich. W II poł. XIX wieku został przebudowany i powiększony przez rodzinę von Reiche. Posiada elementy klasycystyczne. Ściany zewnętrzne po przebudowie i powiększeniu zostały wymurowane z cegły ceramicznej z podmurówką kamienną, natomiast wewnątrz pozostały pierwotne ściany szachulcowe. Dach Dworu posiada mansardę. Od strony parku i jeziora znajduje się mały portyk dostawiony do muru podtrzymującego taras, z którego schodzą lustrzane schody. W piwnicy są sklepienia kolebkowo. Nad wejściem głównym znajduje się herb rodziny Von Reiche.
- Spichlerz (obecnie hotel winiarnia+Spa[3]) – wybudowany przez rodzinę von Reiche 1844 roku. Posiada 4 kondygnacje wykonane z kamienia, pozostałe 2 z cegły. Na przyporze dobudowanej do ściany frontowej rośnie zanokcica murowa (paproć będą pod ochroną konserwatora przyrody).
- Stary Młyn (obecnie kotłownia z pomieszczeniami technicznymi) – wybudowany na zboczu przez rodzinę von Reiche w 1847 roku. Posiada dwie kondygnacje, z czego pierwsza wybudowana jest z kamienia, a druga z cegły.
- Kamiennik (obecnie hotel) – wybudowany przez rodzinę von Reiche w 1877 roku w całości z kamienia.
- Stodoła Fryzyjska (obecnie zaplecze weselne i konferencyjne) – wybudowany w końcu XIX wieku przez rodzinę von Reiche z cegły. Dach pokryty jest zielenią ekstensywną: mchami i rozchodnikami.
- Wodnik (obecnie zaplecze techniczne) – wybudowany w końcu XIX wieku przez rodzinę von Reiche z cegły.
- Ogrodzenie – mur ceglany ze słupkami rozmieszczonymi co 5 metrów – zachowane są fragmenty od strony północnej. Od strony północno-wschodniej, wzdłuż drogi zachował się również mur kamienny.
- 2 hektarowy zabytkowy park – z częściowo zachowanym drzewostanem liściastym.
Obecnie edytuj
Pomysł utworzenia skansenu właśnie w tym miejscu związany jest z obecnością 21 osad na prawie olęderskim na terenie powiatu międzychodzkiego. Folwark po rewitalizacji odzwierciedla kształt z 2. połowy XIX wieku. Olandia to Żywy Skansen, który ma za zadanie ukazać wpływ osadnictwa olęderskiego na polską gospodarkę.
Otwarcie Skansenu Olenderskiego Olandia odbyło się 30 lipca 2010 roku.
_-_wiatrak_typu_Holender.jpg)
W Olandii można zobaczyć:
- tradycyjne stroje olęderskie, w które jest ubrana obsługa,
- sprzęty rozlokowane na terenie całego folwarku, którymi posługiwali się osadnicy,
- Skansen Miniatur usytuowany na wzgórzu naprzeciw Dworu, w którym zaprezentowane jest budownictwo olęderskie,
- 160-letni zabytkowy wiatrak typu „Holender” przeniesiony z Niegocina (pod Mławą, woj. mazowieckie) w 2012 roku i odbudowany z zachowaniem oryginalnych elementów. Jest to jeden z dwóch tego typu wiatraków w Polsce,
- tradycyjny piec chlebowy oraz wędzarnia
- minizoo z tradycyjnymi rasami, m.in. konikiem polskim oraz owcą św. Jakuba
- boisko wielofunkcyjne, plaża, plac zabaw
Skansen prowadzi także warsztaty pieczenia chleba, lepienia z gliny, wikliniarstwa. Na terenie skansenu znajduje się hotel i restauracja.
Przypisy edytuj
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolska [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ NID: Rejestr zabytków nieruchomych w Wielkopolsce. nid.pl.
- ↑ Olandia | Wyjątkowy ośrodek wypoczynkowy w Wielkopolsce [online], Olandia [dostęp 2018-08-23] (pol.).
Bibliografia edytuj
- Gmina Kwilcz, Łęcki W., Sieraków, 2002