Orthotetida
Orthotetida – wymarły rząd ramienionogów, znany od ordowiku do permu[1].
Charakterystyka edytuj
Orthotetida należą do podtypu Rhynchonelliformea, odpowiadającego w przybliżeniu dawniej wyróżnianej gromadzie ramienionogów zawiasowych (Articulata), którego przedstawiciele odznaczają się wapienną muszlą i obecnością zawiasów. W obrębie tego podtypu należą do do gromady Strophomenata, wyróżnianej na podstawie mikrostruktury muszli[2][3].
W obrębie Strophomenata przedstawiciele Orthotetida wyróżniają się muszlą o kształcie dwuwypukłym (ang. biconvex): zarówno skorupka grzbietowa jak i brzuszna są wypukłe[2]. Przedstawiciele rzędów Strophomenida i Productida mają muszlę wklęsło-wypukłą (ang. concavoconvex), czyli skorupka grzbietowa jest wklęsła, a brzuszna – wypukła[4].
Występowanie edytuj
W karbonie wielu regionów świata spotyka się przedstawicieli ortotetidów, nierzadko osiągających spore rozmiary, na przykład z rodzaju Derbyia[5].
W Polsce Xystostrophia umbraculum (dawniej znana jako Schellwienella umbraculum) jest pospolitym gatunkiem w niższej części formacji skalskiej (dewon środkowy regionu łysogórskiego Gór Świętokrzyskich)[6][7].
Przypisy edytuj
- ↑ Alwyn Williams, C.H.C. Brunton, A.D. Wright, Orthotetida, [w:] Roger L. Kaesler (red.), Treatise on Invertebrate Paleontology. Part H: Brachiopoda, Revised. Volume 3: Linguliformea, Craniiformea, and Rhynchonelliformea (part), Boulder, Colorado–Lawrence, Kansas: The Geological Society of America, Inc. and The University of Kansas, 2000, s. 644–689.
- ↑ a b David A.T. Harper, Brachiopoda, [w:] David Alderton, Scott A. Elias (red.), Encyclopedia of Geology (Second Edition), Oxford: Academic Press, 2021, s. 273–283, ISBN 978-0-08-102909-1 [dostęp 2024-02-07].
- ↑ Alwyn Williams i inni, A supra-ordinal classification of the Brachiopoda, „Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series B. Biological Sciences”, 351 (1344), 1996, s. 1171–1193, DOI: 10.1098/rstb.1996.0101, ISSN 0962-8436 [dostęp 2024-02-07] (ang.).
- ↑ Alwyn Williams, C. Howard C. Brunton, Morphological and anatomical terms applied to brachiopods, [w:] Roger R. Kaesler (red.), Treatise on Invertebrate Paleontology. Part H: Brachiopoda, Revised. Volume 1, Geol. Soc. America & Univ. Kansas, 1997, s. 423–440.
- ↑ Shahin Abd-Elhameed i inni, Carboniferous brachiopod communities from Wadi Araba, western side of the Gulf of Suez, Egypt: Paleontology, paleoecology and paleobiogeography, „Journal of African Earth Sciences”, 162, 2020, s. 103744, DOI: 10.1016/j.jafrearsci.2019.103744, ISSN 1464-343X [dostęp 2024-02-07].
- ↑ Gertruda Biernat, Middle Devonian brachiopods of the Bodzentyn syncline (Holy Cross Mountains, Poland), „Palaeontologia Polonica”, 17, 1966, s. 1–162.
- ↑ A.T. Halamski, Middle Devonian Brachiopods from the northern Part of the Holy Cross Mountains, Poland in relation to selected coeval faunas, „Palaeontographica Abteilung A”, 287 (1/3), 2009, s. 41–98.