Osiedle Kochanowskiego (Toruń)

Osiedle Kochanowskiego – jedno z prawobrzeżnych osiedli Torunia. Fragment najefektowniejszej i najbardziej bogatej w zabytki, obok Starówki, dzielnicy miasta.

Osiedle Kochanowskiego
Osiedle mieszkaniowe Torunia
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Miasto

Toruń

Dzielnica

Bydgoskie Przedmieście

Data założenia

początek XIX wieku

Wysokość

56 m n.p.m.

Strefa numeracyjna

(+48) 056

Kod pocztowy

87-100

Tablice rejestracyjne

CT

Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Osiedle Kochanowskiego”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Osiedle Kochanowskiego”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Osiedle Kochanowskiego”
Ziemia53°00′43″N 18°34′35″E/53,011889 18,576444

Osiedle jest częścią dzielnicy Bydgoskie Przedmieście.

Pochodzenie nazwy osiedla edytuj

 
Toruń, domy z muru pruskiego przy ul. Bydgoskiej

Nazwę nadano w czasie rozbudowy osiedla w okresie międzywojennym, inspirowane patriotycznymi pobudkami promowania znanych polskich artystów i ludzi kultury.

Historia edytuj

Najwcześniejsze ślady bytności człowieka na tym obszarze sięgają neolitu - przy ul. Mickiewicza odkryto ślady kultury pucharów lejkowatych. W tamtym okresie osiedle miało charakter podmiejskich rezydencji oraz rozległych ogrodów.

 
Bydgoskie Przedmieście, ul. Sienkiewicza, atlant wspierający wykusz

W XIX wieku Osiedle Kochanowskiego stało się placem intensywnej zabudowy, dla przeżywającego rozkwit Torunia, któremu brakowało terenów pod inwestycje w ciasnej zabudowie średniowiecznej Starówki.

W roku 1884 na zachodnim skraju dzielnicy powstały koszary ułanów. Na przełom XIX i XX w. przypada gwałtowny rozwój budownictwa mieszkaniowego - powstała m.in.: zabudowa ulicy Mickiewicza (ówczesnej Mellienstrasse), przełom wieków to także okres powstania kompleksu koszar oraz budynków szkolnych przy dzisiejszej ul. Sienkiewicza (ówczesnej Schulstrasse i Pestalozzistrasse - pn. część ulicy).

16 maja 1891 r. Osiedle Kochanowskiego zostało połączone linią tramwajową z centrum Torunia - tu też ulokowano zajezdnię tramwajową. W okresie międzywojennym na terenie osiedla ulokowane zostały dwie z pięciu placówek dyplomatycznych Torunia (niemiecka i belgijska), natomiast w okresie okupacji hitlerowskiej w jednej z kamienic przy ul. Bydgoskiej mieścił się posterunek Gestapo.

W okresie PRL zabrano kamienice prawowitym właścicielom i przydzielono je osobom przypadkowym. Spowodowało to spore zaniedbania w utrzymaniu infrastruktury.

Charakter osiedla edytuj

 
Brama "Parku Cegielnia" w Toruniu

W przeważającej części są tu reprezentacyjne, zabytkowe secesyjne kamienice XIX-wieczne oraz rezydencje jednorodzinne, często o charakterze zabudowy szachulcowej (tzw. mur pruski). Po wojnie zabrano je prawowitym właścicielom i poprzez zarząd ADM oddano w użytkowanie rodzinom bezdomnym, przez co ich część uległa zniszczeniu i nie była modernizowana, niejednokrotnie nawet przez cały PRL.

Zabudowa zabytkowa jest częściowo uzupełniana nowymi kamienicami lub budynkami wielorodzinnymi, zazwyczaj o niższej zabudowie (2-3-piętrowe).

Południową część osiedla stanowi najstarszy publiczny Park Miejski w Polsce, założony w 1817 roku (niektóre źródła: 1822), z liczną architekturą parkowo-ogrodową (fontanny, ławeczki, staw z łabędziami, tor saneczkowy, tereny rekreacyjne nad Wisłą, ławka Schillera (na cześć niemieckiego pisarza epoki romantyzmu).

Infrastruktura edytuj

 
Popiersie Schillera z Ławki Schillera w Toruniu
 
Wnętrze zajezdni tramwajowej

Osiedle posiada szkoły, przedszkola, placówki handlowe, infrastrukturę rekreacyjną (Park Miejski w stylu angielskim). Dwa kościoły, jedna stacja benzynowa. Kilkanaście mniejszych placówek handlowych. Na zachodnim skraju osiedla budowane są trzy duże placówki handlowe z galeriami handlowymi:

  • na terenie po Stadionie Żużlowym (kapitał zachodni)
  • duże tereny po Polchemie (kapitał toruński)
  • Piotr i Paweł (na terenie po Polsporcie, kapitał polski)

Komunikacja:

Na terenie osiedla znajduje się także Miejskie schronisko dla zwierząt, Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna, stadnina koni oraz Caritas Toruń Diecezji Toruńskiej

Zabytki i atrakcje turystyczne edytuj

 
Toruń, dom na rogu Słowackiego i Matejki, ok. 1930
 
Detal zdobiący drzwi kamienicy przy ul. Konopnickiej
 
Siedziba Konsulatu Generalnego III Rzeszy w Toruniu dzisiaj (budynek w głębi)

Osiedle jest najbardziej, obok Starówki, wypełnionym zabytkami osiedlem w Toruniu.

  • Park Miejski - jeden z najstarszych parków miejskich (założony w 1817) i najstarszy o charakterze publicznym na obszarze Polski. Obejmuje 25 ha (z czego 0,5 ha to układ wodny), znajdująca się tu niegdyś restauracja Gustava Behrenda (4000 miejsc, muszla koncertowa) uchodziła za największe miejsce wycieczkowe w prowincji zachodniopruskiej. Wśród elementów architektury parkowej znajduje się:
    • odrestaurowana ławka Schillera, upamiętniająca niemieckiego pisarza epoki romantyzmu
    • staw z łabędziami
    • rzadkie założenia parkowe o bogatej florystyce i charakterze parków angielskich
    • elementy małej architektury, rzeźby
    • tor saneczkowy
  • zajezdnia tramwajowa powstała po roku 1891, wielokrotnie rozbudowywana
  • kompleksy koszar (ul. Asnyka, Mickiewicza oraz Sienkiewicza)
  • dawny przytułek dla starców i sierot (Siechenhaus Wilhelm August Stiftung) z r. 1886 (ul. Sienkiewicza)
  • budynek dawnego szpitala obywatelskiego przy ul. Słowackiego
  • budynki mieszkalne (głównie okazałe kamienice czynszowe skupione wzdłuż ul. Mickiewicza) oraz wille zbudowane w technice szachulcowej (m.in. dom w typie tzw. Doppelhaus przy ul. Bydgoskiej 34/36)
  • szachulcowy budynek (ul. Bydgoska 26), w którym od roku 1921 działał pensjonat "Zofijówka" - mieszkali tu m.in.: Stanisław Przybyszewski, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Juliusz Osterwa
  • gmach Dyrekcji Okręgowej Lasów Państwowych przy ul. Mickiewicza, projektu K. Ulatowskiego
  • siedziby konsulatów innych państw w Toruniu:
    • Konsulatu Generalnego Niemiec i III Rzeszy – przy ul. Bydgoskiej 34/36 oraz jego Wydziału Paszportowego przy Bydgoskiej 60
    • Konsulat Królestwa Belgii - przy ul. Mickiewicza 20
  • wielu budowli w stylu modernistycznym

Galeria edytuj

Stare pocztówki edytuj

Linki zewnętrzne edytuj