Oznaczenia wagonów osobowych

Oznaczenia literowe wagonów osobowych używane przez Polskie Koleje Państwowe (PKP).

Wagony osobowe

Zgodnie z wymaganiami w zakresie dopuszczalnych form oznaczenia literowych serii i indeksu taboru pasażerskiego, określonych w obowiązującym Dodatku P - część 13 do Decyzji Komisji Unii Europejskiej z dnia 12 maja 2011 roku w sprawie specyfikacji technicznej dla interoperacyjności w zakresie podsystemu "Ruch kolejowy" transeuropejskiego systemu kolei konwencjonalnych (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 144), prezes Urzędu Transportu Kolejowego uzgodnił do stosowania następujące oznaczenia literowe serii i indeksu o znaczeniu krajowym i międzynarodowym dla wagonów pasażerskich.

Litery oznaczenia serii o znaczeniu międzynarodowym.

• A – Wagon osobowy 1 klasy z siedzeniami,
• B – Wagon osobowy 2 klasy z siedzeniami,
• AB – Wagon osobowy 1/2 klasy z siedzeniami,
• WL - Wagon sypialny z oznaczeniem literowym serii A, B lub BB zależnie od rodzaju oferowanych miejsc. Oznaczenie serii dla wagonu sypialnego z przedziałami "specjalnymi" posiada dodatkowo literę indeksu "S",
• WR - Wagon restauracyjny,
• R - Wagon osobowy z wagonem restauracyjnym, bufetem lub przedziałem barowym (dodatkowo używana litera oznaczenia serii),
• D - Wagon bagażowy,
• DD - Odkryty, 2-poziomowy wagon do przewozu samochodów
• Post - Wagon pocztowy
• AS, SR, WG - Wagon barowy dansingowy
• WSP - Wagon osobowy luksusowy
• Le - Odkryty, 2 osiowy, 2-poziomowy wagon do przewozu samochodów
• Leq - Odkryty, 2-osiowy, 2-poziomowy wagon do przewozu samochodów z kablem zasilania
• Laeq - Odkryty, 3-osiowy, 2-poziomowy wagon do przewozu samochodów z kablem zasilania

Litery oznaczenia serii o znaczeniu krajowym.

• BD – Wagon osobowy 2 klasy z przedziałem bagażowym,
• S – Wagon specjalnego przeznaczenia (służbowy, socjalny, salonowy, itp.),

Litery indeksu o znaczeniu międzynarodowym.

• b*), h - Wagon przystosowany do przewozu pasażerów niepełnosprawnych,
• c - Przedziały z siedzeniami zamienianymi na miejsca do leżenia
• v*), d - Pojazd przystosowany do przewozu rowerów
• z*), ee - Pojazd wyposażony w centralne zasilanie
• f - Wagon z kabiną maszynisty (wagon sterowniczy)
• p*), t - Wagon osobowy z miejscami siedzącymi, z przejściem środkowym
• m - Pojazd o długości powyżej 24,5 m
• s - Przejście środkowe w wagonach bagażowych i osobowych z przedziałem bagażowym

*) znaki wybrane do stosowania przez "Przewozy Regionalne" spółka z o.o. i "PKP Intercity" Spółka Akcyjna

Litery indeksu o znaczeniu krajowym.

• a - wagon specjalnego przeznaczenia, salonowy
• e - wagon z przedziałami klasy biznes
• k - wagon specjalnego przeznaczenia, socjalny
• n - ogrzewanie nawiewne
• o - wagon z przewodem zdalnego sterowania (np. zamykania drzwi, oświetlenia elektrycznego)
• u - wagon wyposażony w mechanizmy do zdalnego zamykania drzwi i posiadający możliwość zdalnego sterowania oświetleniem
• x - wagon piętrowy

Powyższe nie zwalnia dysponenta z uzgadniania oznaczenia literowego charakterystyki technicznej pojazdu dla każdego pojazdu kolejowego.

Od dnia 2 czerwca 2009 r. wprowadza się do stosowania, oznaczenie dotyczące liczby przedziałów w wagonach pasażerskich.

Oznaczenie jak wyżej posiada postać indeksu górnego, umiejscowionego bezpośrednio po ostatniej literze oznaczenia literowego serii wagonu pasażerskiego. Oznaczenie powinno być umieszczone na każdym wagonie pasażerskim, z wyjątkiem wagonów: restauracyjnych, pocztowych, bagażowych, bagażowo-pocztowych, wagonów specjalnego znaczenia (tj. służbowych, socjalnych, salonowych, konferencyjnych, dyskotekowych, barowych, kinowych, wideo i do przewozu chorych) oraz wagonów do przewozu samochodów.

Sposób oznaczenia liczby przedziałów w wagonach pasażerskich został określony w Decyzji Komisji Unii Europejskiej z dnia 12 maja 2011 r. w sprawie specyfikacji technicznej dla interoperacyjności w zakresie podsystemu „Ruch Kolejowy” transeuropejskiego systemu kolei konwencjonalnych (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 144), strona 62 Dodatku P „Nanoszenie numeru i towarzyszącego oznaczenia literowego na pudło pojazdu” do ww. Decyzji:

F-SNCF 61 87 20-72 021-7

         B10tu

Podany przykład przedstawia sposób nanoszenia numeru wagonu pasażerskiego klasy 2 na ścianie bocznej pojazdu. Oznaczenie ilości przedziałów w tym przypadku posiada formę indeksu górnego: „10”.

Po 1968 wprowadzono ujednolicony system znakowania wagonów osobowych, składający się z 12 cyfr i zespołu liter:

• A – pasażerski 1 klasy,
• B – pasażerski 2 klasy,
• AB – pasażerski 1 i 2 klasy,
• AJ - pasażerski 1 klasy z barem,
• BD - pasażerski 2 klasy z przedziałem bagażowym,
• D - bagażowy,
• DP - bagażowo-pocztowy,
• P - pocztowy,
• WLA - sypialny 1 klasy
• WLB - sypialny 2 klasy
• WLAB - sypialny 1 i 2 klasy,
• I - restauracyjny,
• M - do przewozu chorych,
• N - do przewozu więźniów,
• Z - ogrzewczy

W tamtych latach małe litery umieszczone obok dużych oznaczały:

• f - z fotelami zamiast kanap,
• h - z harmoniami z obu końców wagonu,
• m - z częścią magazynową,
• o - z miejscami do leżenia,
• p - piętrowy,
• r - część z przedziałami zamykanymi i bocznym korytarzem, część z przedziałami otwartymi,
• t - przebudowany z towarowego,
• u - oparcia kanap mogą być unoszone po odkręceniu od ścian,
• xx - sześcioosiowy,
• x - czteroosiowy,
• y - trzyosiowy,
• z - przedziały zamykane, korytarz boczny, drzwi w ścianach czołowych i urządzenia do przejścia pomiędzy wagonami.

Obecnie w PKP małe litery na wagonie osobowym oznaczają:

• b lub i - przystosowany do przewozu osób niepełnosprawnych,
• c - z miejscami do leżenia (kuszetka),
• d lub o - z przewodem zdalnego sterowania,
• e - z przedziałami menedżerskimi,
• h - bezprzedziałowy,
• k - mieszkalny (socjalny lub salonka),
• m - długość wagonu przekracza 24,5 metra,
• n - z ogrzewaniem nawiewnym,
• r - przystosowany do przewozu rowerów,
• s - bagażowy z korytarzem bocznym,
• u - z mechanizmem do zdalnego zamykania drzwi i zdalnego sterowania oświetleniem,
• v - z urządzeniami audiowizualnymi,
• z - zdeklasowany z pierwszej klasy na drugą.
• x lub p - wagon piętrowy

Do 1968 używano kodu literowego:

• A - osobowy 1 klasy,
• B - osobowy 2 klasy,
• As - salonowy "salonka"
• F - bagażowy,
• G - pocztowy,
• Fg - pocztowo-bagażowy,
• H - do przewozu chorych,
• I - restauracyjny,
• L - sypialny,
• N - do przewożenia więźniów,
• O - ogrzewczy.

Małe litery umieszczone po dużych oznaczały:

• x - czteroosiowy,
• y - trzyosiowy,
• i - dwuosiowy
• g - z przedziałem do przewożenia poczty,
• m - z częścią przeznaczoną na magazyn,