PZL S-1
PZL S-1 – polski prototypowy samolot szkolno-łącznikowy z 1945 roku, drugi samolot zbudowany w Polsce po II wojnie światowej.
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ |
samolot szkolno-łącznikowy |
| Konstrukcja |
górnopłat o konstrukcji drewnianej, podwozie klasyczne – stałe |
| Załoga |
2 |
| Historia | |
| Data oblotu |
15 listopada 1945 |
| Wycofanie ze służby |
1946 |
| Liczba egz. |
1 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
1 silnik gwiazdowy, 5-cylindrowy M-11D |
| Moc |
125 KM (92 kW) |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
13,00 m |
| Długość |
8,50 m |
| Wysokość |
3,20 m |
| Powierzchnia nośna |
20,00 m² |
| Masa | |
| Własna |
700 kg |
| Użyteczna |
250 kg |
| Startowa |
950 kg |
| Zapas paliwa |
126 l |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
180 km/h |
| Prędkość przelotowa |
150 km/h |
| Prędkość minimalna |
55 km/h |
| Prędkość wznoszenia |
3,0 m/s |
| Pułap |
3 800 m |
| Zasięg |
ok. 600 km |
| Rozbieg |
100 m |
| Dobieg |
100 m |
| Dane operacyjne | |
| Użytkownicy | |
| Polska | |
Historia edytuj
W grudniu 1944 roku por. inż. Eugeniusz Stankiewicz, wykładowca Wojskowej Szkoły Lotniczej w Zamościu, zwrócił się do kierownictwa szkoły z propozycją budowy wojskowego samolotu szkolno-łącznikowego. Propozycja ta spotkała się z uznaniem i utworzono zespół do opracowania takiego samolotu, w skład którego weszli oprócz wnioskodawcy także ppor. Zdzisław Cymera i ppor. Władysław Rutkowski. Zespół ten opracował wstępny projekt samolotu, który otrzymał oznaczenie S-1.
W połowie 1945 roku zespół opracowujący samolot został przeniesiony do Mielca, gdzie kontynuował prace nad samolotem w zakładach PZL. W pracach swych zespół wykorzystał niektóre elementy i wyposażenie samolotu Po-2, co w znacznym stopniu przyspieszyło prace nad nim. Już w sierpniu 1945 roku przystąpiono budowy samolotu i prototyp był gotowy w listopadzie 1945 roku.
W dniu 15 listopada 1945 roku na lotnisku fabrycznym samolot S-1 został oblatany przez radzieckiego pilota, jako drugi samolot polskiej konstrukcji oblatany po 1945 roku (po LWD Szpak). Wkrótce potem samolot został przetransportowany na lotnisko Okęcie w Warszawie i oficjalnie przekazany do dyspozycji wojska. Pomimo tego, że samolot został zbudowany bez obliczeń aerodynamicznych i wytrzymałościowych, a w związku z tym nie mógł otrzymać homologacji, konstruktor samolotu kontynuował próby. W dniu 14 maja 1946 roku samolot S-1 pilotowany przez por. Stankiewicza w czasie prób zwalił na ziemię w centrum Warszawy. Powodem wypadku była niekorzystna, tzw. podwójna biegunowa profilu płata. Samolot został całkowicie rozbity, a pilot odniósł tylko niewielkie obrażenia. Po tym zdarzeniu zrezygnowano z dalszych prac nad tym samolotem.
Użycie edytuj
Samolot S-1 był wykorzystywany tylko do prób w locie.
Opis konstrukcji edytuj
Samolot S-1 był górnopłatem w układzie parasol. Konstrukcja drewniana. Kadłub kratownicowy, z przodu kryty blachą duraluminiową, w tylnej części płótnem. Kabiny odkryte, każda wyposażona w urządzenia sterownicze. Płaty dwudźwigarowe, podparte parą równoległych zastrzałów, usztywnionych stalowymi cięgnami. Podwozie samolotu dwugoleniowe, stałe z płozą ogonową.
Napęd stanowił silnik gwiazdowy M-11D osłonięty pierścieniem Townenda, napędzający dwułopatowe śmigło.
Bibliografia edytuj
- Andrzej Morgała: Polskie samoloty wojskowe 1945-1980. Warszawa: Wyd. MON, 1981. ISBN 83-11-06483-0.