Skrzydło (lotnictwo)
Skrzydło samolotu (płat nośny) – zespół płatowca, jeden z głównych elementów konstrukcyjnych stałopłatów (samolotów, szybowców) służący do wytwarzania siły nośnej. W przekroju skrzydło ma kształt profilu lotniczego. Na krawędzi skrzydła umieszczone są lotki i często urządzenia do zwiększenia siły nośnej (sloty, klapy). Skrzydło tworzy często zespół konstrukcyjny w skład którego mogą wchodzić gondole silnikowe, podwozie, zbiorniki paliwa oraz pomieszczenia na ładunek użytkowy.
W zależności od posiadania lub braku zewnętrznych elementów wzmacniających skrzydła można podzielić na:
- podparte (zwane zastrzałowymi),
- wolnonośne (pozbawione wzmocnień zewnętrznych).
Skrzydła są połączone z kadłubem okuciami nośnymi. W dwupłatach skrzydła są połączone ze sobą stójkami i usztywnione taśmami lub cięgnami.
Skrzydła (podobnie, jak inne części płatowca) mogą być drewniane, metalowe, kompozytowe lub o konstrukcji mieszanej.
Skrzydła używane są też w niektórych pojazdach poruszających się w wodzie (np. wodoloty, okręty podwodne). Z uwagi na większe siły działające na skrzydło w wodzie, mogą być one znacznie mniejsze.
Parametry wpływające na własności skrzydła
edytujParametr | Oznaczenie | Zwiększenie parametru | Rząd wielkości | |
zalety | wady | |||
Obciążenie powierzchni nośnej | • wzrost prędkości maksymalnej • zmniejszenie obciążeń w burzliwej atmosferze |
• wzrost masy jednostkowej konstrukcji skrzydła • wzrost prędkości lądowania |
• 586–5860 N/m²
• samoloty doświadczalne 9800 N/m² | |
Wydłużenie | • zmniejszenie oporu indukowanego |
• wzrost momentu gnącego i masy skrzydła • pogorszenie zwrotności |
• w myśliwcach 3–5 • w bombowcach 6–9 | |
Zbieżność> | • zmniejszenie momentu gnącego • zmniejszenie masy skrzydła |
• wzrost tendencji do oderwania strug na końcach skrzydła • pogorszenie sterowności poprzecznej |
1,5–3,5 | |
Kąt skosu | • wzrost • wzrost stateczności poprzecznej |
• wzrost masy skrzydła • wzrost tendencji do oderwania:
• zmniejszenie |
35–60° | |
Kąt wzniosu | • wzrost stateczności poprzecznej | • pogorszenie sterowności poprzecznej | bez skosu 0–6° |
Zobacz też
edytujBibliografia
edytuj- Szymon Pilecki: Lotnictwo i kosmonautyka. Zarys encyklopedyczny. Warszawa: WKŁ, 1984, s. 151.