Wikipedia

Palomino fino

Palomino fino, palomino – biały szczep winorośli właściwej, wywodzący się z południowej Hiszpanii[2][1]. Jest podstawową odmianą do produkcji wina sherry[3][4] i, jako listán blanco, najważniejszą o białej skórce na Wyspach Kanaryjskich[1].

Palomino fino
‘Palomino fino’
Ilustracja
Listan bianco (palomino) na Teneryfie (2005)
Gatunek

winorośl właściwa
(Vitis vinifera)

Identyfikator VIVC

8888[2]

Przeznaczenie owoców

wino

Kolor skórki

zielonożółty[1]

Odmianowe wino palomino VdT de Cadiz

Pochodzenie edytuj

Odmiana pochodzi z Hiszpanii[2], a bardziej szczegółowe informacje wskazują na Andaluzję[1], skąd trafiła pod koniec XV wieku na Wyspy Kanaryjskie[1]. Nazwy użyczył XIII-wieczny rycerz, Fernán Yáñez Palomino[1][5]. Potomkowie Palomina produkowali sherry do XX wieku[5].

Palomino fino jest odmianą rodzicielską dla kilku uprawianych szczepów winorośli: chasan, colomino i corredera[1].

Charakterystyka edytuj

Palomino fino wypuszcza pąki średnio późno i dojrzewa dość późno[1]. Odmiana rodzi stabilnie w lepszych i gorszych latach[1]. Jest odporna na upał[1][6]. Lubi gleby typu albariza, na których daje plon od 70 do 80 hl/ha[7].

Szczep jest podatny na mączniaka rzekomego i antraknozę, a w mniejszym stopniu na mączniaka prawdziwego[1]. Dzięki odporności na inne choroby jest ceniony przez winogrodników[5].

Wina edytuj

Wina produkowane z palomino nie wyróżniają się ani smakiem, ani aromatem[1][5]. Ze względu na stosunkowo neutralny profil winogron, charakter trunku zależy bardziej od gleby (albariza) i umiejętności winiarza[5]. Grona mają niski poziom kwasowości i łatwo utleniają się[1].

90%[8] albo 95%[5] sherry produkowane jest z winogron palomino. Pozostałe ze szczepu pedro ximénez[9]. Sherry nabiera bogactwa smaku dzięki drożdżom flor, przynoszonym przez wiatry poniente wiejące od strony Oceanu Atlantyckiego[10][11]. Palomino jest podstawowym składnikiem wysokiej jakości sherry (klasy fino), o jasnosłomkowej sukni i stonowanym bukiecie[8]. Oprócz palomino fino regulacje zezwalają na użycie do produkcji sherry winogron pedro ximénez i moscatel fino[10][1]. Większość sherry powstaje jednak w 100% z palomino[10]. Palomino jest podsuszane krócej niż inne odmiany, przez 12 do 24 godzin[10].

Stołowe wina jednoodmianowe są produkowane przez kilkanaście hiszpańskich winiarni (bodegas) i sprzedawane lokalnie[5]. Do produkcji zwykłych win niewzmacnianych nadaje się gorzej[8].

Rozpowszechnienie edytuj

Palomino fino jest uprawiane w południowej i środkowej Hiszpanii[12]. Przez wieki stanowiło bardzo ważną odmianę w regionie Rueda[6][13]. Jest najpopularniejszą odmianą o jasnej skórce w regionie Ribeira Sacra w Galicji[14]. Ustępuje pola innym odmianom w północno-zachodniej Hiszpanii, poza Ruedą np. w regionie Monterrei i Valdeorras[15][16][17]. Dopuszczona w regionie Bierzo do produkcji wina apelacji DO[18].

W Portugalii uprawia się (3468 ha w 2010) odmianę pod nazwą malvasia rei na wina stołowe i wzmacniane[1]. Krzewy są stopniowo wymieniane na bardziej szlachetne odmiany[1]. Na Cyprze była podstawą wzmacnianych win, ale obniżający się popyt spowodował reorganizację niektórych winnic i w 2009 roku odmianę uprawiano tylko na 56 ha[1].

Odmiana jest dopuszczona jako maksymalnie 10% dodatek w winach rivesaltes[19].

W innych krajach mało popularna i znana pod innymi nazwami[8].

Palomino zyskało popularność w Południowej Afryce (niegdyś pod nazwą white french)[8][20]. W 2008 plantacje zajmowały 381 ha[1]. Znaczna część surowca jest destylowana[1].

Wytrawne wina w stylu sherry są produkowane z palomino w Australii[8]. Areał upraw wynosił w 2003 roku 93 ha[8], a do 2008 roku skurczył się do 50 ha[1]. Prócz win w stylu sherry winiarze oferują wyróżniające się wina w klasycznym stylu[21]. W Nowej Zelandii palomino było niegdyś bardziej popularne, lecz w 2008 zarejestrowano jedynie za 14 ha winnic[1].

W Kalifornii winnice obsadzone palomino liczyły przed 2005 rokiem 300 ha[8], lecz w 2008 było ich 138 ha[1]. Najważniejszymi regionami upraw są hrabstwa Madera i Fresno[1].

W Argentynie było w 2008 roku 168 ha winnic obsadzonych odmianą[1].

Synonimy edytuj

Podstawowe synonimy to fransdruif w RPA, golden chasselas w Kalifornii, listan we Francji, listán blanco w Andaluzji, malvasia rei w Portugalii[1]. Inne to m.in. albán, albar, albillo de lucena, bianco, jerez, listán comun, listão, listrão, manzanilla de sanlucar, ojo e liebre, palomina blanca, palomino macho, palomino pelusón, temprana, xeres[2][1]

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z Jancis Robinson, Julia Harding, José Vouillamoz: Wine Grapes. HarperCollinsPublishers, 2012, s. 763-764. ISBN 978-0-06-220636-7. (ang.).
  2. ↑ a b c d Palomino fino w bazie danych Institut für Rebenzüchtung Geilweilerhof. Instytut Hodowli Winorośli Geilweilerhof. [dostęp 2014-11-23]. (ang.).
  3. ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 38.
  4. ↑ Stuart Walton, Brian Glover: The Ultimate Encyclopedia of Wine, Beer, Spirits and Liqueurs. Hermes House, 1998, s. 102. ISBN 978-1840380859. (ang.).
  5. ↑ a b c d e f g MacNeil 2001 ↓, s. 438.
  6. ↑ a b MacNeil 2001 ↓, s. 436.
  7. ↑ Hélène Jaeger: W winnicy i wytwórni. W: André Dominé: Wino. Wyd. 2. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2009, s. 85. ISBN 978-83-7626-712-8. (pol.).
  8. ↑ a b c d e f g h George Kerridge, Angela Gackle: Vines for Wines. Collingwood: CSIRO, 2005, s. 63. (ang.).
  9. ↑ MacNeil 2001 ↓, s. 441.
  10. ↑ a b c d Stevenson 2005 ↓, s. 322.
  11. ↑ David Schwarzwälder: Hiszpania. W: André Dominé: Wino. Wyd. 2. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2009, s. 579. ISBN 978-83-7626-712-8. (pol.).
  12. ↑ MacNeil 2001 ↓, s. 67.
  13. ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 310.
  14. ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 309.
  15. ↑ Walton i Glover 1998 ↓, s. 96-97.
  16. ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 308.
  17. ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 311.
  18. ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 306.
  19. ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 242.
  20. ↑ MacNeil 2001 ↓, s. 825.
  21. ↑ MacNeil 2001 ↓, s. 791.

Bibliografia edytuj

  • Karen MacNeil: The Wine Bible. Nowy Jork: Workman Publishing, 2001. ISBN 978-1-56305-434-1. (ang.).
  • Tom Stevenson: The Sotheby's Wine Encyclopedia. Wyd. 4. Londyn: Dorling Kindersley, 2005. ISBN 0-7566-1324-8. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Palomino_fino&oldid=68103332”