Pamięć epizodyczna
Pamięć epizodyczna (pamięć zdarzeń) – rodzaj pamięci deklaratywnej przechowującej epizody z życia jednostki, czyli ślady pamięciowe na temat zdarzeń mających swoją lokalizację przestrzenną i czasową[1]. W tym systemie pamięci przechowywane są także informacje na temat wzajemnych relacji między zdarzeniami. Porządkowane są one chronologiczne, co zachodzi prawdopodobnie tylko w umysłach ludzi[2].
Przykłady informacji zgromadzonych w pamięci epizodycznej.
- Pamiętam jak wyglądały moje 18 urodziny.
- Pamiętam co robiłem wczoraj o godzinie 16.
- Pamiętam mój pierwszy pocałunek.
Model pamięci epizodycznej zaproponowany został przez Endela Tulvinga w 1972 roku[2][1]. Zdaniem badacza pamięć epizodyczna:
- odpowiedzialna jest za poczucie tożsamości i ciągłości psychicznej;
- przechowuje informacje wraz ze stemplem czasu - odpowiadające za orientowanie się, czy dane zdarzenie miało miejsce dawno, czy niedawno;
- wydobycie informacji z pamięci epizodycznej wymaga wysiłku i czasu;
- informacje przechowywane są tutaj wraz z kontekstem;
- dostęp do tych informacji ma charakter świadomy i dowolny, a odtwarzanie opiera się na osobistej refleksji.
Według Daniela Schactera pamięć epizodyczna może funkcjonować dzięki poczuciu ja, do którego dołączane są wspomnienia[2]. W niektórych ujęciach poza jawną pamięcią epizodyczną, gdy przywołuje się świadomie wspomnienia, wyróżnia się także jej aspekt niejawny, gdy wydarzenia z przeszłości bez przywołania ich do świadomości zmieniają sposób myślenia lub działania jednostki[3].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b Zimbardo 1999 ↓, s. 355.
- ↑ a b c Ramachandran 2012 ↓, s. 304.
- ↑ Stępnik 2017 ↓, s. 54.
Bibliografia
edytuj- Vilayanur S. Ramachandran: Neuronauka o podstawach człowieczeństwa. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2012. ISBN 978-83-235-0911-0.
- Andrzej Stępnik. Memy a pamięć. Czego dowiadujemy się o memach z psychologicznych badań nad pamięcią?. „Teksty z Ulicy. Zeszyt memetyczny”. 18, 2017. ISSN 2081-397X.
- Philip Zimbardo: Psychologia i życie. Warszawa: PWN, 1999. ISBN 83-01-12881-X.