Papieska elekcja 1261

Papieska elekcja 26 maja – 29 sierpnia 1261 – odbyła się po śmierci Aleksandra IV. W jej wyniku papieżem został Urban IV.

Papieska elekcja 1261
Ilustracja
Daty i miejsce
26 maja – 29 sierpnia 1261
Viterbo
Główne postacie
Dziekan

Odon de Châteauroux

Protoprezbiter

Jan z Toledo OCist

Protodiakon

Riccardo Annibaldi

Wybory
Liczba elektorów
• uczestnicy
• nieobecni


8
0

Wybrany papież
Zdjęcie papieża
Jacques Pantaléon
Przybrane imię: Urban IV

Śmierć papieża Aleksandra IV

edytuj

Papież Aleksander IV zmarł 25 maja 1261 roku w Viterbo. W czasie swojego pontyfikatu dążył do ostatecznego obalenia dynastii Hohenstaufów, zarówno w Cesarstwie, jak i w królestwie Sycylii, które było lennem papiestwa. Podstawowym problemem politycznym końca jego pontyfikatu była kwestia, jaki władca i jaka dynastia miałyby zastąpić Hohenstaufów na tronie sycylijskim. Aleksander IV i większość kardynałów opowiadała się za angielskim kandydatem, księciem Ryszardem z Kornwalii, choć istniała także koncepcja osadzenia na tym tronie francuskich Andegawenów. Jednak w chwili śmierci Aleksandra IV pozycja Manfreda Hohenstaufa, koronowanego w 1258 na króla Sycylii, była nadal bardzo silna i nie zapowiadała sukcesu polityki papiestwa[1].

Lista uczestników

edytuj

W wyborze nowego papieża wzięło udział wszystkich ośmiu żyjących kardynałów[1][2]:

Wśród elektorów było czterech Włochów, dwóch Francuzów, Węgier i Anglik. Wszyscy zostali mianowani przez Innocentego IV, oprócz kardynała Annibaldiego, którego mianował Grzegorz IX.

Frakcje

edytuj

Stosunek do kwestii obsady tronu sycylijskiego był podstawowym kryterium podziałów wśród kardynałów. Co najmniej czterech z nich (Jan z Toledo, Hugues de Saint-Cher, Ottobono Fieschi i Riccardo Annibaldi) reprezentowało opcję proangielską. Giovanni Gaetano Orsini i Odon de Châteauroux popierali dynastię Andegawenów, natomiast kardynał Ubaldini opowiadał się za próbą pojednania z Manfredem Hohenstaufem. Węgierski kardynał István Báncsa zajmował postawę neutralną[3][4][1].

Przebieg elekcji. Wybór Urbana IV

edytuj

Kardynałowie zebrali się w pałacu biskupim w Viterbo nazajutrz po śmierci Aleksandra IV. Przez blisko trzy miesiące elektorzy nie byli w stanie wybrać papieża z własnego grona. Według jednej z relacji, przedłużająca się sediswakancja była spowodowana m.in. niezgodą na kandydowanie dwóch powszechnie szanowanych kardynałów, Jana z Toledo i Huguesa de Saint-Cher. Po trzech miesiącach elektorzy doszli do wniosku, że muszą wybrać papieża spoza Świętego Kolegium. 29 sierpnia 1261 wybrali jednogłośnie na papieża Jacques’a Pantaleona, patriarchę Jerozolimy i legata papieskiego w Cesarstwie Łacińskim, który akurat przebywał w Viterbo, zabiegając w kurii o pomoc dla zagrożonych państw łacińskich na Wschodzie. Wybór na papieża Francuza i zdeklarowanego przeciwnika Hohenstaufów świadczy o tym, że wśród kardynałów przeważył pogląd o konieczności szukania sojusznika przeciw Manfredowi we Francji. Elekt przyjął imię Urban IV i 4 września został uroczyście koronowany w katedrze w Viterbo przez protodiakona Riccardo Annibaldiego[2][1][4][3].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d John Paul Adams: Sede Vacante 1261. 2010. [dostęp 2015-03-26].
  2. a b Horace Mann: The lives of the Popes in the Middle Ages. Vol. 15. Londyn: 1929, s. 142-143.
  3. a b Richard Sternfeld: Der Kardinal Johann Gaetan Orsini (Papst Nikolaus III.) 1244-1277. Berlin: 1905, s. 20-23.
  4. a b Simonetta Cerrini: Enciclopedia dei Papi. 2000. [dostęp 2015-03-26].