Parafia św. Katarzyny w Grybowie

parafia rzymskokatolicka w diecezji tarnowskiej

Parafia św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Grybowieparafia rzymskokatolicka w dekanacie Grybów w diecezji tarnowskiej. Parafia jest pod wezwaniem św. Katarzyny Aleksandryjskiej z Egiptu. Kościół parafialny został wybudowany w stylu neogotyckim w latach 1908–1918. Świątynia rzymskokatolicka została podniesiona przez papieża Benedykta XVI do rangi bazyliki mniejszej dnia 13 października 2012 roku. Jest sanktuarium, w którym szczególnym kultem otaczany jest łaskami słynący obraz Matki Bożej Przedziwnej. Mieści się przy ulicy Kościelnej.

Parafia św. Katarzyny
Ilustracja
Kościół parafialny w Grybowie
Państwo

 Polska

Siedziba

Grybów

Adres

ul. Kościelna 3
33-330 Grybów

Data powołania

1340

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Diecezja

tarnowska

Dekanat

Grybów

Bazylika

św. Katarzyny Aleksandryjskiej

Proboszcz

ks. Ryszard Sorota

Wezwanie

św. Katarzyny

Wspomnienie liturgiczne

25 listopada, 3 niedziela maja

Położenie na mapie Grybowa
Mapa konturowa Grybowa, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Parafia św. Katarzyny”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Parafia św. Katarzyny”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Parafia św. Katarzyny”
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego
Mapa konturowa powiatu nowosądeckiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Parafia św. Katarzyny”
Ziemia49°37′32″N 20°56′44″E/49,625556 20,945556
Strona internetowa

Historia

edytuj
Dzieje parafii

Brak dokumentu erekcyjnego kościoła w Grybowie nie pozwala na ustalenie zarówno czasu jego powstania jak i zaistnienia parafii. Pierwsza wzmianka o kościele pojawia się w dokumencie lokacyjnym miasta z 15 maja 1340, w którym czytamy: Item volumus, ut ecclesia ibidem habeat duos mansos, quos liberos esse volumus nostre salutis ob respectum et progenitorum nostrorum, ius patronatus pro nobis ac heredibus nostris reservando[1]. Z treści dokumentu nie wynika wprost by w roku jego wystawienia istniał kościół. Można jedynie przypuszczać, że lokacja określała jedynie jego przyszłe uposażenie. Kościół został wzniesiony na potrzeby społeczności miasta wkrótce po jego lokacji około połowy XIV w. i wówczas także została erygowana parafia. O jej istnieniu - jak też istnieniu kościoła - świadczą odnotowane za lata 1346-1358 opłaty świętopietrza, ściągane w wysokości czterech skojców. Istnienie parafii i kościoła potwierdza również informacja przekazana przez Jana Długosza w Liber Beneficiorum: "oppidum Grebov habens in se ecclesiam parochialem muratam, sanctae Catharinae dictam, cuius proprietas ad Serenissum Poloniae Regem pertinent." Najstarsze XVI i XVII-w. wizytacje biskupie podają, że w Grybowie był kościół murowany św. Katarzyny założenia JKM króla Kazimierza. Z powyższych relacji wynika, że prawo patronatu nad kościołem przynależało do króla, zaś fundatorowi miasta Kazimierzowi Wielkiemu zawdzięczano fundację kościoła św. Katarzyny[1]. Wiosną 1908 roku rozpoczęto rozbiórkę starego kościoła (ze względu na zbyt małe rozmiary budowli względem potrzeb wiernych oraz zawilgocenia pojawiające się w kościele), a na jego miejscu rozpoczęto budowę nowego kościoła neogotyckiego[1].

Kościoły filialne

Kościół parafialny

edytuj

Neogotycki kościół parafialny pod wezwaniem św. Katarzyny Aleksandryjskiej został wybudowany w latach 1908–1918. Staraniem proboszcza ks. prałata Adama Kaźmierczyka, bp Jerzy Ablewicz dekretem z dnia 24 grudnia 1974 roku ogłosił kościół grybowski – Sanktuarium Maryjnym[1]. Staraniem ks. Ryszarda Soroty świątynia rzymskokatolicka została podniesiona przez papieża Benedykta XVI do rangi bazyliki mniejszej dnia 13 października 2012 roku, uroczyście ogłoszona bazyliką mniejszą dnia 20 kwietnia 2013 roku[5].

Kaplice dojazdowe

Proboszczowie[1]

edytuj
  • ks. Franciszek Jaworski (1872-1895)
  • ks. Leon Tarsiński (1895-1915)
  • ks. Jan Solak (1921–1961)
  • ks. Adam Kaźmierczyk (1962–1987)
  • ks. Władysław Burek (1987–1989)
  • ks. Józef Dudek (1989–2006)
  • ks. Ryszard Sorota (od 2006)

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e B. Chronowska: Historia Parafii. [dostęp 2013-08-05].
  2. D. Quirini Popławska, Historia parafii grybowskiej i okolicznych wsi od XIV w. po 1772 r., w: Grybów. Studia z dziejów miasta i regionu, t. I, red. D. Quirini Popławska, Kraków 1992, s. 214-215.
  3. D. Quirini Popławska, Historia parafii grybowskiej i okolicznych wsi od XIV w. po 1772 r., w: Grybów. Studia z dziejów miasta i regionu, t. I, red. D. Quirini Popławska, Kraków 1992, s. 215-216.
  4. D. Quirini Popławska, Historia parafii grybowskiej i okolicznych wsi od XIV w. po 1772 r., w: Grybów. Studia z dziejów miasta i regionu, t. I, red. D. Quirini Popławska, Kraków 1992, s. 216-217.
  5. R. Sorota, J. Skrabski, Bazylika Mniejsza pw. Świętej Katarzyny Aleksandryjskiej w Grybowie, Grybów 2013, s. 63

Bibliografia

edytuj
  • Józef Skrabski, Kościoły Grybowa. Monografia historyczno-artystyczna, Kraków: Studio Wydawnicze DodoEditor, 2010, ISBN 978-83-928734-4-0, OCLC 750585077.
  • R. Sorota, J. Skrabski, Bazylika Mniejsza pw. Świętej Katarzyny Aleksandryjskiej w Grybowie, Grybów 2013. ISBN 978-83-88930-36-2
  • Grybów. Studia z dziejów miasta i regionu, t. I, red. D. Quirini Popławska, Kraków 1992. ISBN 83-7052-077-4
  • Grybów. Studia z dziejów miasta i regionu, t. II, red. D. Quirini Popławska, Kraków 2000. ISBN 83-7052-721-3
  • Grybów. Studia z dziejów miasta i regionu, t. III, red. D. Quirini Popławska, Kraków 1995. ISBN 83-7052-235-1

Linki zewnętrzne

edytuj