Paweł Hajncel (ur. 6 stycznia 1967 w Łodzi[1]) – polski artysta rysownik, ilustrator, malarz, performer, a także aktywista polityczny. Znany przede wszystkich ze swoich antyklerykalnych i antynacjonalistycznych wystąpień.

Paweł Hajncel
Człowiek Motyl
Data i miejsce urodzenia

6 stycznia 1967
Łódź

Alma Mater

Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi

Dziedzina sztuki

happening, rysunek, malarstwo

Życiorys edytuj

Urodził się w Łodzi, ale dzieciństwo spędził w Łasku. Studiował na Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi, którą ukończył w 1995 broniąc pracę magisterską z drzeworytu pod kierunkiem Andrzeja Bartczaka[2]. Jako artysta realizował się, pracując jednocześnie w różnych zawodach w celu utrzymania, m.in. jako nauczyciel, grafik komputerowy czy robotnik[1].

Był członkiem różnych niezależnych grup i stowarzyszeń artystycznych, m.in.: Stowarzyszenia Twórców Kultury Niezależnej Kil–210, Stowarzyszenia Galeria Xylolit, Legendy Grupy Momentaryzm Ścierwo, hard-punkowej grupy Pogodancepolo, TTSS, Human-Ex oraz Gruse Hajncel Group[3].

Twórczość edytuj

W latach 2008–2009 artysta zaprezentował cykl wystaw indywidualnych, zorganizowanych wspólnie z Krzysztofem Grusem pt. Spotkania: w Galerii Bielskiej BWA w Bielsku-Białej, w Galerii Kantorek – Oddziale Galerii Miejskiej BWA w Bydgoszczy oraz w Galerii Manhattan w Łodzi[3]. W 2012 na bloku przy ul. wrońskiej w Lublinie odsłonięty został mural jego autorstwa[4].

Współpracował z magazynem „Przekrój” jako ilustrator. Publikował przez parę lat w ramach autorskiego cyklu „Tekturkowo” – publikowanej seria miniaturowych obrazów, będącej osobistym dziennikiem[5].

Happeningi edytuj

Artysta znany jest w przestrzeni publicznej przede wszystkim ze swoich happeningów, a zwłaszcza zakłócania łódzkich procesji Bożego Ciała. Pierwszy raz pojawił się na niej w 2009 w stroju białego misia[6]. Rozgłos przyniósł mu happening „Człowiek motyl”, który polegał na bieganiu wokół uczestników procesji w różowym stroju motyla. Pierwszy raz akcja została zorganizowana w 2011 przed łódzką Bazyliką archikatedralną św. Stanisława Kostki i od razu wzbudziła kontrowersje[7]. Performerowi zarzucano brak poszanowania do praktyk religijnych i obrazę uczuć religijnych, co kilkukrotnie kończyło się złożeniem wniosków o popełnieniu przestępstwa. Prokuratura nigdy jednak nie uznała wniosków za zasadne[8]. W 2013 artysta ostatni raz wystąpił przebrany za motyla[9]. W późniejszych latach pojawił się m.in. w stroju Jezusa, który pijąc kawę, obserwował procesję; a także w stroju ochronnym, ze spryskiwaczem i tablicą „Substancje drażniące"[6].

Wśród innych głośniejszych happeningów artysty było m.in.:

  • siedzenie na ulicy Piotrkowskiej w stroju księdza, bez spodni oraz z bitą śmietaną na kolanach i zachęcanie przechodniów do jej zlizywania. Stanowiło to nawiązanie do głośnej sytuacji, jaka miała miejsce w 2012 w lubińskim gimnazjum salezjańskim, gdzie ksiądz w ramach otrzęsin kazał uczennicom zlizywać bitą śmietanę ze swoich kolan[10][11];
  • 1 sierpnia 2013, w 69 rocznicę powstania warszawskiego, artysta przebrany za małego powstańca, strzelając z pistoletu na kapiszony, biegał po ul. Piotrkowskiej Łodzi i namawiał spotkanych przechodniów i gości ogródków piwnych do włączenia się w walki powstańcze. Miał zadawać pytania czy są gotowi na śmierć za ojczyznę albo czy posłaliby do powstania swoje dzieci[12].
  • W 2013 przez Ostrą Bramą w Wilnie artysta zawiesił transparent z napisem (po polsku i litewsku): Oddajcie Matkę Boską, weźcie królika! Przebrany za księdza apelował przez megafon o wymianę obrazu Matki Boskiej, relikwii katolickiej i celu pielgrzymek Polaków do Wilna, na złotego królika, co miało stanowić odwołanie do zasady: złoty cielec za złoty cielec. Przede wszystkim był to jednak protest przeciw przybywającym do Wilna polskim wycieczkom-pielgrzymkom o charakterze nacjonalistycznym, które mają stanowić poważny problem wpływający na stosunki polsko-litewskie[13] oraz reakcja na wywieszony w Polsce na jednym ze stadionów transparent Litewski chamie klęknij przed polskim panem[14].
  • Podczas procesji Bożego Ciała w Łodzi w 2015, artysta przebrany za Jezusa w koronie cierniowej siedział przy rozstawionym stoliku turystycznym i pijąc kawę obserwował procesję[15]. W takim samym stroju spacerował również podczas obchodów Bożego Ciała w Warszawie w 2018[16].

Działalność polityczna edytuj

W wyborach samorządowych w 2018 startował do Rady Miejskiej w Łodzi z listy Tak dla Łodzi. Uzyskał wówczas 49 głosów[17]. Natomiast w 2019 startował w wyborach do Parlamentu Europejskiego z list Wiosny Roberta Biedronia. Uzyskał wówczas 355 głosów[18].

Przypisy edytuj

  1. a b Nota biograficzna: Paweł Hajncel [online], Kolekcja Sztuki Galerii Bielskiej BWA [dostęp 2024-02-20] (pol.).
  2. Paweł Hajncel ● Biografia, dzieła, wystawy [online], Artinfo.pl [dostęp 2024-02-20] (pol.).
  3. a b Kolekcja Sztuki Galerii Bielskiej BWA, Paweł Hajncel : Kolekcja Sztuki Galerii Bielskiej BWA : Artyści [online], kolekcja.galeriabielska.pl [dostęp 2024-02-20] (pol.).
  4. Odsłonięcie Muralu Pawła Hajncela „Chleba, pracy, igrzysk” [online], lublin.eu, 2012 [dostęp 2024-02-21] (pol.).
  5. Małgorzata Dzięgielewska, Paweł Hajncel - I'm still alive [online], Kalejdoskop kulturalny regionu łódzkiego [dostęp 2024-02-21] (pol.).
  6. a b Aleksandra Żelazińska, Człowiek-Motyl: Wysłałbym Polaków na Zachód [online], www.polityka.pl, 2016 [dostęp 2024-02-20] (pol.).
  7. Lila Sayed, Tak "Człowiek Motyl" szokował na procesjach Bożego Ciała w Łodzi ZDJĘCIA [online], expressilustrowany.pl, 11 czerwca 2020 [dostęp 2024-02-20] (pol.).
  8. Robert Grześkowiak, Człowiek Motyl już nie lata w Boże Ciało. Przyfrunie? "Tak łatwo nie odpuszczę PiS ani Kościołowi" [online], lodz.wyborcza.pl [dostęp 2024-02-20] (pol.).
  9. Człowiek Motyl już nie zakłóci procesji Bożego Ciała. Wycofuje się z takich wystąpień [online], xpressilustrowany.pl, 7 lipca 2014 [dostęp 2024-02-20] (pol.).
  10. Śmietana na kolanach bez motywów seksualnych [online], TVN24, 27 marca 2013 [dostęp 2024-02-20] (pol.).
  11. Matylda Witkowska, Człowiek-motyl udawał księdza ze śmietaną na kolanach [ZDJĘCIA+FILM] [online], Dziennik Łódzki, 25 września 2012 [dostęp 2024-02-20] (pol.).
  12. Monika Nowakowska, Paweł Hajncel [online], artysci-lodzkie.pl [dostęp 2024-02-21] (pol.).
  13. Matylda Witkowska, Człowiek motyl w litewskim areszcie. Robił happening pod Ostrą Bramą [online], kurierlubelski.pl, 17 listopada 2013 (pol.).
  14. Marta Kaźmierska, Teatr Ósmego Dnia zaprasza performera Pawła Hajncla. Na procesji Bożego Ciała wystąpił jako Jezus. Zatrzymała go policja [online], poznan.wyborcza.pl, 9 listopada 2019 [dostęp 2024-02-21] (pol.).
  15. Sylwia Witkowska, Jezus pijący kawę nie obraża uczuć religijnych [online], lodz.wyborcza.pl, 18 września 2015 [dostęp 2024-02-21] (pol.).
  16. Incydent podczas procesji w Boże Ciało. Człowiek-Motyl przebrał się za Jezusa [online], Wprost, 1 czerwca 2018 [dostęp 2024-02-21] (pol.).
  17. Wybory samorządowe 2018 [online], wybory2018.pkw.gov.pl [dostęp 2024-02-20] (pol.).
  18. Wybory do Parlamentu Europejskiego 2019 [online], pe2019.pkw.gov.pl [dostęp 2024-02-20] (pol.).