Personel Auschwitz-Birkenau

Personel Auschwitz-Birkenau – dowódcy, oddziały wartownicze, personel administracyjny i techniczny niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau.

Rudolf Höß, pierwszy komendant Auschwitz 1940-1943 podczas procesu przed Najwyższym Trybunałem Narodowym w Warszawie, 1947
Josef Kramer, 1945
Arthur Liebehenschel, komendant obozu w latach 1943–1944
Richard Baer, ostatni komendant obozu (od 11 maja 1944)
Erwin von Helmersen

Dane ogólne edytuj

Obóz koncentracyjny Auschwitz-Birkenau, podobnie jak inne niemieckie obozy koncentracyjne w Europie, podlegał zarządowi SS. Bezpośrednio był podporządkowany Inspektoratowi Obozów Koncentracyjnych (niem. Inspektion der Konzentrationslager), nad którym zarząd pełnił SS-Wirtschafts- und Verwaltungshauptamt. Przez cały okres istnienia obozu w Auschwitz przewinęło się przez niego ok. 8100–8200 esesmanów członków specjalnie powołanej do zarządzania obozami koncentracyjnymi formacji SS-Totenkopfverbände i ok. 200 nadzorczyń SS. Liczba personelu obozowego zmieniała się w czasie i rosła wraz z rozbudową obozu. Na podstawie szacunków historycy ustalili, że liczba personelu obozu koncentracyjnego Auschwitz była zmienna i w poszczególnych latach kształtowała się następująco[1]:

  • w 1941 r. – około 700 członków,
  • w czerwcu 1942 r. – około 2 tys.,
  • w kwietniu 1944 – około 3 tys.,
  • w sierpniu 1944 r. – około 3,3 tys.,
  • w połowie stycznia 1945 r. – 4480 esesmanów oraz 71 nadzorczyń SS.

Część osób pełniła w Auschwitz-Birkenau stałą służbę od początku do końca funkcjonowania obozu, jednak wiele osób tylko przez pewien czas, po którym odsyłano je do innych podobnych niemieckich obozów koncentracyjnych istniejących na terenie całej okupowanej Europy.

Wydział I Komendantura edytuj

Komendanci
Adiutanci
Komendantura
Oficerowie prawni SS

Wydział II Polityczny (gestapo) edytuj

Wydział III Kierownictwo Obozu edytuj

Lagerführerzy
 
Lagerführer Karl Fritzsch
 
Lagerführer Franz Hössler, 1945
 
Lagerführer Vincenz Schoettl
Schutzhaftlagerführerzy
Rapportführerzy
Blockführerzy
 
Blockführer Eduard Lorenz

Wydział IV Wydział Administracyjno-gospodarczy edytuj

Administracja obozu
Własność więźniów

Wydział V Obozowa służba zdrowia SS edytuj

 
Johann Paul Kremer podczas pierwszego procesu oświęcimskiego
Lekarze garnizonowi
Wydział medyczny
 
Lekarz Karl Gebhardt, jeden z autorów eksperymentów pseudomedycznych
Dentyści garnizonowi
Dentyści
Apteka obozowa
Instytut higieny Auschwitz
Weterynarze obozowi

Wydział VI – SS Ochrona edytuj

Dowódca ochrony SS
Dowódcy strażniczych batalionów SS
Jednostki strażnicze SS
 
Dowódca oddziału psów Hans Merbach w kwietniu 1947
Dział rolnictwa i wyżywienia
Biuro konstrukcyjne
Krematoria
  • SS-Oberscharführer Hubert Busch (kierownik krematorium Birkenau)
  • SS-Unterscharführer Johann Gorges (kierownik krematorium Birkenau)
  • SS-Unterscharführer Josef Hofer (kierownik krematorium)
  • SS-Unterscharführer Ewald Kelm (kierownik krematorium Birkenau)
  • SS-Hauptscharführer Otto Moll (kierownik krematorium Birkenau)
  • SS-Oberscharführer Erich Muhsfeldt (kierownik krematorium Birkenau)
  • SS-Unterscharführer Josef Purke (kierownik krematorium Birkenau)
  • SS-Oberscharführer Walter Quakernack (kierownik krematorium Auschwitz I)
  • SS-Oberscharführer Peter Voss (kierownik krematorium Birkenau)
Podobozy
Inne

Powojenne losy personelu z Auschwitz edytuj

Osobny artykuł: Auschwitz-Birkenau.
 
Personel Auschwitz na procesie w Norymberdze

Pomimo procesu norymberskiego, olbrzymia większość oprawców nie została doprowadzona przed trybunały. Szacuje się, że w całym kompleksie nazistowskich obozów pracowało z wolnej stopy około 70 000 osób (głównie SS i gestapo). Po wojnie osądzono około 1700 osób, czyli 2,5% z nich. Z załogi obozu Auschwitz liczącej około 6500–8000 esesmanów do jakiejkolwiek odpowiedzialności pociągnięto nie więcej niż 750 osób, z czego 673 sądzonych było w Polsce[20].

16 kwietnia 1947 roku, po procesie, odbyła się na terenie Auschwitz I pokazowa, publiczna egzekucja byłego pierwszego komendanta obozu, Rudolfa Hößa – został on powieszony na szubienicy wybudowanej obok pierwszej komory gazowej. Szubienicę zachowano następnie pro memoria.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Załoga SS [online], Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau.
  2. Ian Baxter, "Komendant Rudolf Hoss (Hoess) twórca Auschwitz", Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 2011, ISBN 978-83-235-0992-9
  3. Aleksander Lasik, "Sztafety Ochronne w systemie niemieckich obozów koncentracyjnych. Rozwój organizacyjny, ewolucja zadań i struktur oraz socjologiczny obraz obozowych załóg SS"., Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, Oświęcim 2007, ISBN 978-83-60210-32-1
  4. "Oświęcim w oczach SS", Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau 2011, ISBN 83-85047-71-9
  5. J. Dixon, Commanders of Auschwitz, Atglen 2005
  6. "Autobiografia Rudolfa Hössa, komendanta obozu oświęcimskiego", Kraków 2003
  7. Irena Strzelecka, Obóz kwarantanny dla więźniów mężczyzn w Brzezince (BIIa), w Zeszyty Oświęcimskie, nr 20, Wydawnictwo Państwowego Muzeum w Oświęcimie, 1993, ISSN 0474-8581
  8. Aleksander Lasik, "Die Organisationsstruktur des KL Auschwitz", w Aleksander Lasik, Franciszek Piper, Piotr Setkiewicz, Irena Strzelecka: Auschwitz 1940-1945. Studien zur Geschichte des Konzentrations und Vernichtungslagers Auschwitz., Band I: Aufbau und Struktur des Lagers, Staatliches Museum Auschwitz-Birkenau, Oświęcim 1999, S. 237
  9. Autobiografia Rudolfa Hössa, komendanta obozu oświęcimskiego, Kraków 2003
  10. "Oświęcim w oczach SS", KAW, Warszawa 1985, ISBN 83-03-01024-7, str.267.
  11. Janusz Gumkowski, "Zbrodniarze hitlerowscy przed Najwyższym Trybunałem Narodowym", Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1965, str. 99-101.
  12. Ernst Klee, Medycyna III Rzeszy i jej ofiary, Kraków 2005, ISBN 83-242-0537-3
  13. Oświęcim w oczach SS", Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau 2011, ISBN 83-85047-71-9, str.279
  14. Oświęcim w oczach SS", Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau 2011, ISBN 83-85047-71-9, str.282
  15. Hermann Langbein, "Ludzie w Auschwitz", Muzeum Oświęcim-Brzezinka 1994, ISBN 83-85047-18-2
  16. Nazi Murder Trial Resumes
  17. Werner Renz, Auschwitz przed Trybunałem. W 40-lecie pierwszego procesu oświęcimskiego we Frankfurcie, w: "Zeszyty Oświęcimskie", nr 24, Wydawnictwo Państwowego Muzeum w Oświęcimiu 2008, ISSN 0474-8581
  18. Biogram Kurza na stronach obozu koncentracyjnego w Majdanku. [dostęp 2012-09-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-04)].
  19. Cyprian T., Sawicki J., Siedem wyroków Najwyższego Trybunału Narodowego, Poznań 1962
  20. Procesy załogi SS z Auschwitz

Bibliografia edytuj

  • Aleksander Lasik, Załoga SS w KL Auschwitz w latach 1940 – 1945, Wyd. Uczelniane WSP w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1994, ISBN 83-7096-092-8
  • Aleksander Lasik, Sztafety Ochronne w systemie niemieckich obozów koncentracyjnych. Rozwój organizacyjny, ewolucja zadań i struktur oraz socjologiczny obraz obozowych załóg SS, Oświęcim: Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, 2007, ISBN 978-83-60210-32-1, OCLC 169868388.
  • Lasik Aleksander, Procesy esesmanów z załogi KL Auschwitz, w: Auschwitz. Nazistowski obóz śmierci (red. F. Piper i T. Świebocka), Wydawnictwo Państwowego Muzeum Oświęcim-Brzezinka 2008.
  • Fritz-Bauer-Institut, Der Auschwitz-Prozeß. Tonbandmitschnitte, Protokolle, Dokumente, Directmedia Publishing, Berlin 2004, ISBN 3-89853-501-0.
  • Klee E., Das Personenlexikon zum Dritten Reich: Wer war was vor und nach 1945, Fischer-Taschenbuch-Verlag, Frankfurt nad Menem 2005.
  • J. Dixon, Commanders of Auschwitz, Atglen 2005.
  • Auschwitz przed sądem. Proces we Frankfurcie nad Menem 1963-1965, IPN 2012, ISBN 978-83-7629-268-7.
  • Ian Baxter, Komendant Rudolf Hoss (Hoess) twórca Auschwitz, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 2011, ISBN 978-83-235-0992-9.
  • Franciszek Piper, Teresa Świebocka, Auschwitz – nazistowski obóz śmierci, 2008, ISBN 978-83-88526-82-4.
  • Wacław Długoborski, Franciszek Piper, Auschwitz 1940-1945. Studien zur Geschichte des Konzentrations- und Vernichtungslagers Auschwitz, Verlag Staatliches Museum Auschwitz-Birkenau, Oswiecim 1999, 5 Bände: I. Aufbau und Struktur des Lagers. II. Die Häftlinge – Existentzbedingungen, Arbeit und Tod. III. Vernichtung. IV. Widerstand. V. Epilog., ISBN 83-85047-76-X.

Linki zewnętrzne edytuj