Plugowate

Plugowate
	Aphodiinae
	; Aphodius sp.
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Nadrodzina	żukokształtne
Rodzina	poświętnikowate
Podrodzina	Aphodiinae
Plemiona
	zobacz w tekście
	zobacz w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Plugowate (Aphodiinae) – podrodzina chrząszczy w obrębie rodziny poświętnikowatych (Scarabaeidae).

Nazwa polska

Polską nazwę plugowate zaproponował w 1996 roku Marek Bunalski w związku z podnoszeniem przez niektórych autorów tej podrodziny do rangi rodziny Aphodiidae. Nazwa pochodzi od polskiej nazwy rodzaju typowego Aphodius czyli plug^[1].

Morfologia

Chrząszcze długości od 2 do 15 milimetrów. Sylwetka wydłużona. Większość gatunków o nagiej lub tylko częściowo owłosionej górnej powierzchni ciała, spód ciała owłosiony częściowo i błyszczący. Pokrywy w pełni zakrywające odwłok, zawsze z 7-10 rzędami i międzyrzędami. Narządy gębowe zakryte nadustkiem, umieszczone na dolnej stronie głowy. Czułki dziewięcioczłonowe z trójczłonową, matową buławką^[2].

Występowanie

Bardzo bogata w gatunki podrodzina. Jej przedstawicele obecni są we wszystkich rejonach zoogeograficznych świata i zasiedlają obszary od stef tropikalnych po daleką północ^[2]. W Ameryce Północnej stwierdzono 350 gatunków z tej podrodziny^[3]. W Europie, w tym w Polsce, reprezentowana jest przez dwa plemiona - Aphodiini i Psammobiini^[2].

Pożywienie

Jej przedstawiciele często, choć nie zawsze, żywią się w odchodach zwierzęcych. Zanotowano jednak, że mogą pożywiać się też na kwiatach, gnijącej roślinności i korzeniach^[3].

Rozmnażanie

Owady te wybrały strategię na ilość^[3]. Składają liczne jaja umieszczając je, w zależności od cyklu życiowego danego gatunku, w odchodach zwierząt, rzadziej w szczątkach roślinnych lub w gniazdach gryzoni czy mrówek^[3]^[2]. Nie tworzą komór lęgowych ani gniazd. Przeobrażenie larw następuje bezpośrednio w substracie pokarmowym lub w górnej powierzchni gleby^[2].

Systematyka

Współcześnie dzieli się plugowate następująco^[4]:

plemię: Aphodiini Leach, 1815
- podplemię: Aphodiina Leach, 1815
- podplemię: Didactyliina Pittino, 1985
- podplemię: Proctophanina Stebnicka et Howden, 1995
plemię: Corythoderini Schmidt, 1910
plemię: Eupariini Schmidt, 1910
plemię: Odontolochini Stebnicka et Howden, 1996
plemię: Odochilini Rakovič, 1987
plemię: Psammodiini Mulsant, 1842
- podplemię: Phycocina Landin, 1960
- podplemię: Psammodiina Mulsant, 1842
- podplemię: Rhyssemina Pittino et Mariani, 1986
plemię: Rhyparini Schmidt, 1910
plemię: Stereomerini Howden et Storey, 1992
plemię: Termitoderini Tangelder et Krikken, 1982

Galeria

Aphodius rufipes
Aphodius fimetarius
Psammodius asper

Przypisy

↑ Marek Bunalski. Nowe trendy w systematyce rodzinowej żuków (Coleoptera, Scarabaeoidea) a nazewnictwo wernakularne. „Biuletyn Entomologiczny”. 4 (16), s. 8-9, Czerwiec-Lipiec 1996.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Żukowate - Scarabaeidae. Grupa podrodzin: Scarabaeidae laparosticti. Klucze do oznaczania owadów Polski, cz. XIX, zeszyt 28 a. Stebnicka Z.. Warszawa: 1976.
↑ ^a ^b ^c ^d Biology, Natural History and Ecolofy of Aphodiinae. [dostęp 2009-06-19].
↑ PatriceP. Bouchard PatriceP. i inni, Family-group names in Coleoptera (Insecta), „ZooKeys”, 88, 2011, s. 1-972, DOI: 10.3897/zookeys.88.807 .

[Bunalski-1] Marek Bunalski. Nowe trendy w systematyce rodzinowej żuków (Coleoptera, Scarabaeoidea) a nazewnictwo wernakularne. „Biuletyn Entomologiczny”. 4 (16), s. 8-9, Czerwiec-Lipiec 1996.

[klucz126-2] Żukowate - Scarabaeidae. Grupa podrodzin: Scarabaeidae laparosticti. Klucze do oznaczania owadów Polski, cz. XIX, zeszyt 28 a. Stebnicka Z.. Warszawa: 1976.

[BNHE-3] Biology, Natural History and Ecolofy of Aphodiinae. [dostęp 2009-06-19].

[families-4] PatriceP. Bouchard PatriceP. i inni, Family-group names in Coleoptera (Insecta), „ZooKeys”, 88, 2011, s. 1-972, DOI: 10.3897/zookeys.88.807 .

[1]

[2]

[3]

[4]