Połączone Siły Zbrojne AL, PAL i KB

Połączone Siły Zbrojne – porozumienie wojskowe między Armią Ludową, Polską Armią Ludową i Korpusem Bezpieczeństwa zawarte w czasie powstania warszawskiego w dniach 14 i 15 września 1944.

Opaska noszona przez żołnierzy Połączonych Sił Zbrojnych AL, PAL, KB

17 września (według innych źródeł 20 września) 1944 r. odbyły się rozmowy między Dowództwem Połączonych Sił Zbrojnych AL, PAL i KB a komendą Okręgu Warszawskiego AK. z udziałem dowódcy powstania warszawskiego gen. Antoniego Chruściela. Wysuniętą przez przedstawiciela AL majora Józefa Małeckiego propozycję podjęcia natarcia powstańczego ze śródmieścia na Powiśle czerniakowskie w celu połączenia się z walczącymi tam wojskami polskimi i radzieckimi dowództwo AK odrzuciło, uznawszy ją za niewykonalną[1][2].

23 września na terenie śródmieścia ukazał się pierwszy numer Wojska Polskiego, organu prasowego Połączonych Sił Zbrojnych AL, PAL i KB, redagowanego przez trzyosobowy zespół w składzie: Jerzy Morawski ps. „Jurek“, Andrzej Weber ps. „Andrzej“ oraz Feliks Baranowski ps. „Henryk“[3][2].

W dniu 26 września na bazie porozumienia wojskowego zawarto porozumienie polityczne noszące nazwę Powstańcze Porozumienie Demokratyczne w skład którego weszli przedstawiciele Polskiej Partii Robotniczej, Robotniczej Partii Polskich Socjalistów, Polskiej Ludowej Akcji Niepodległościowej, Bundu i Związku Syndykalistów Polskich.

Po upadku powstania, 2 października 1944 r. dowódca Połączonych Sił Zbrojnych AL, PAL, KB, gen. Julian Skokowski, rozkazem nr 7 i 7a, nadał 84 oficerom i żołnierzom Krzyże Virtuti Militari, a 12 żołnierzom Krzyże Walecznych[4]. Oddziały AL i PAL rozformowały się, a żołnierze tych organizacji rozproszyli się wśród ludności cywilnej i wraz z nią opuścili stolicę[2].

Dowództwo edytuj

  • dowódca pułkownik Julian Skokowski „Zaborski” (zastępca komendanta głównego PAL)
  • zastępca dowódcy major Józef Małecki „Sęk” (zastępca szefa sztabu DG AL)
  • II zastępca pułkownik Leon Korzewnikjanc „Doliwa” (szef sztabu KG KB)

Liczebność edytuj

Antoni Przygoński podaje, że w skład Połączonych Sił Zbrojnych wchodziło 1173 żołnierzy AL (431 w Śródmieściu, 167 na Czerniakowie Górnym i 575 na Żoliborzu), 683 żołnierzy PAL (593 w Śródmieściu, 37 na Czerniakowie i 53 na Mokotowie) i 801 żołnierzy KB (w Śródmieściu). Połączone Siły Zbrojne AL, PAL i KB liczyły więc łącznie 2657 żołnierzy[5].

Józef Garas mówi o ponad 5000 ludzi walczących w ostatnich tygodniach powstania w szeregach PSZ, w tym 1300 z Armii Ludowej, 700 z PAL i 3000 z Korpusu Bezpieczeństwa[6].

Przypisy edytuj

  1. Tadeusz Rawski, 100 lat polskiego ruchu robotniczego. Kronika wydarzeń. Elżbieta Brodzianka (red.), Warszawa: Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza "Prasa-Książka-Ruch". Wydawnictwo "Książka i Wiedza", 1978, s. 233.
  2. a b c Józef Czyżewski (red.), Polska Partia Robotnicza. Kronika I 1942 - V 1945, Warszawa: Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1962, s. 228, 229, 234.
  3. Henryk Wosiński, Stronnictwo Demokratyczne w latach II wojny światowej, Warszawa: Epoka, 1980, s. 130.
  4. Augustyn Jaworski, Jacek Wilczur, Strażacka wierność. Z dziejów strażackiego antyhitlerowskiego ruchu oporu w okupowanej Warszawie w latach 1939-1945, Warszawa: MON, 1977, s. 229.
  5. Antoni Przygoński, Zakończenie, [w:] Tadeusz Pietrzak i inni red., Armia Ludowa w Powstaniu Warszawskim 1944, Warszawa: Przedsiębiorstwo Wydawniczo-Handlowe „GRAF” – Henryk Czerski, 2008, s. 281, ISBN 978-83-928211-0-6.
  6. Józef Bolesław Garas, Okręg GL Warszawa-Miasto, [w:] Barbara Tokarska (red.), Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942–1945, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971, s. 98, 99.

Bibliografia edytuj

  • Encyklopedia II Wojny Światowej, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1976.

Linki zewnętrzne edytuj