Polskie Zakłady Optyczne
Polskie Zakłady Optyczne (PZO) – przedsiębiorstwo założone w 1921 w Warszawie przez grupę przemysłowców: Kazimierza Mieszczańskiego, Georga Cora, Karola Hercyka, Henryka Kolberga i innych.
Pracownik PZO w latach 50. | |
Państwo | |
---|---|
Siedziba | |
Adres |
04-186 Warszawa |
Forma prawna | |
Prezes |
Wojciech Cholewo |
Nr KRS | |
Strona internetowa |
Historia
edytujPowstało ono na bazie fabryki aparatów optycznych utworzonej w 1899. Pierwotnie nosiło nazwę „Fabryka Aparatów Optycznych i Precyzyjnych H. Kolberg i s-ka”.
Na szybki rozwój firmy miało wpływ zamówienie złożone przez III Departament Artylerii i Uzbrojenia Ministerstwa Spraw Wojskowych na 1000 sztuk lornetek. Do produkcji potrzebne było miejsce i tak w czerwcu 1926 zakupiono plac wraz z budynkami przy ul. Grochowskiej 316, gdzie wcześniej produkowano tabakierki.
Lata 1930-1931 były dla firmy trudne z powodu kryzysu gospodarczego w Polsce. Wtedy to francuscy udziałowcy wykupili pakiet kontrolny akcji i zmienili nazwę na Polskie Zakłady Optyczne S.A[1].
Podczas II wojny światowej kontrolę nad zakładem przejął Zeiss–Jena. W połowie 1944 wskutek szybko zbliżającego się frontu produkcja została przerwana[2]. Później Niemcy wywieźli maszyny i urządzenia, a budynki spalili i wysadzili w powietrze[2].
W 1951 decyzją Ministerstwa Przemysłu Ciężkiego nastąpiła rozbudowa fabryki i wprowadzenie do produkcji nowych wyrobów, które z powodzeniem eksportowano na zachód.
Do lat 80. minionego wieku w PZO wytwarzano asortyment wyrobów precyzyjno-optycznych, takich jak mikroskopy, instrumenty geodezyjne, lornetki, lupy, rzutniki. Produkowano również sprzęt dla potrzeb wojskowych Układu Warszawskiego. Wraz z przyłączeniem pod koniec lat 60. Warszawskich Zakładów Fotooptycznych PZO przejęły także produkcję aparatów i akcesoriów fotograficznych.
Zmiany w 1989 spowodowały spadek aktywności firmy, przede wszystkim w produkcji zbrojeniowej i jednostkach organizacyjnych finansowanych z budżetu Państwa.
2 listopada 1995 przedsiębiorstwo państwowe PZO zostało przekształcone w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa. 14 maja 1996 Ministerstwo Przekształceń Własnościowych wniosło akcje PZO S.A. do Narodowych Funduszy Inwestycyjnych.
Obecnie PZO składa się z kilku spółek zależnych od spółki Polskie Zakłady Optyczne Sp. z o.o. (można używać skróconej nazwy PZO Sp. z o.o.). Spółka zależna – PZO Mikroskopy i Wyroby Optyczne Sp. z o.o. zajmuje się produkcją sprzętu optycznego dla potrzeb cywilnych. Produkcja odbywa się ciągle w tym samym miejscu. Część nieużywanych przedwojennych hal została sprzedana deweloperom w celu przekształcenia w lofty. Spółka główna PZO zakończyła około 2010 r. produkcję cywilną (w tym mikroskopów warsztatowych i płytek interferencyjnych) i obecnie wytwarza wyłącznie optykę wojskową.
W 1970 w Rzeszowie powstała Filia PZO. Początkowo myślano o budowie 4 budynków przy ulicy Zwierzynieckiej 4 w których miało się mieścić Polskie Centrum Optyczne. Budowa zakończyła się na jednym budynku, który w pierwotnym założeniu miał być budynkiem administracyjnym. PZO w Rzeszowie pod koniec lat 80. zatrudniała ponad 500 osób. Produkowała pojedyncze elementy optyczne dla PZO. Zajmowano się też składaniem prostych urządzeń optycznych. W 1992 PZO w Rzeszowie oddzieliło się od macierzystej firmy w Warszawie i zostało nazwane Optores. W 1993 zostało sprywatyzowane, a w 1997 zlikwidowane. Na bazie potencjału ludzkiego i maszyn powstała w 1997 w Rzeszowie nowa firma: Optica sp. z o.o., która w 2002 zmieniła nazwę na B&M Optik Sp. z o.o.
PZO są (były) producentem wszelkiego rodzaju sprzętu optycznego
edytuj- aparatów fotograficznych
- obiektywów fotograficznych
- Poloxer 210/4,5
- powiększalników fotograficznych
- Krokus (II,3,44,66 Color)
- Mak
- Beta
- obiektywów powiększalnikowych
- rzutników do przeźroczy
- Narcyz
- Diapol
- Diapol Automat (zdalnie sterowany)
- Krokus TF (zdalnie sterowany)
- Krokus AF (autofocus, zdalnie sterowany)
- przeglądarek do przezroczy
- Krokus DIA
- Krokus DIA (wersja bateryjna)
- mikroskopów
- mikroskopów medycznych
- mikroskopów laboratoryjnych
- mikroskopów stereoskopowych
- mikroskopów szkolnych (np. Mikros)
- noktowizorów
- refraktometrów
- kolimatorów
- teodolitów, niwelatorów i różnego rodzaju przyrządów geodezyjnych
- optycznych przyrządów pomiarowych (produkcja zakończona)
- mikroskopów warsztatowych (pomiarowych) małych
- mikroskopów warsztatowych (pomiarowych) dużych
- mikrointerferometrów (gładkościomierzy optycznych)
- okularów mikrometrycznych
- płaskich płytek interferencyjnych – jednostronnych i dwustronnych, o średnicach 45, 60, 80 i 100 mm, w klasach dokładności I i II – do sprawdzania przywieralności i płaskości powierzchni przyrządów pomiarowych
- trzech serii czterosztukowych kompletów płytek interferencyjnych płasko-równoległych (PRP-I, PRP-II i PRP-III) – do sprawdzania płaskości i równoległości powierzchni pomiarowych przyrządów pomiarowych
Galeria
edytuj-
Mikroskop, Polskie Zakłady Optyczne (PZO)
-
Lornetka wojskowa 6x30
-
Przeglądarka do przezroczy KROKUS DIA
-
Głowica panoramiczna PZO do statywu fotograficznego
-
Celownik optyczny PU oznaczony symbolem miejsca produkcji 131 – Polskie Zakłady Optyczne
-
Niwelator PZO Ni30-20
Przypisy
edytuj- ↑ Michał Krasucki , Warszawskie dziedzictwo postindustrialne, Warszawa: Fundacja Hereditas, 2011, s. 75, ISBN 978-83-931723-5-1 [dostęp 2024-01-16] .
- ↑ a b Jan Górski: Drugie narodziny miasta. Warszawa 1945. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1976, s. 14.