Wikipedia

Portret damy w czarnej mantyli

obraz Francisca Goi

Portret damy w czarnej mantyli (hiszp. Dama con mantilla negra) – obraz olejny hiszpańskiego malarza Francisca Goi.

Portret damy w czarnej mantyli
Dama con mantilla negra
Ilustracja
Autor

Francisco Goya

Rodzaj

portret

Data powstania

ok. 1824

Medium

olej na płótnie

Wymiary

54,5 × 43,5 cm

Miejsce przechowywania
Miejscowość

Dublin

Lokalizacja

National Gallery of Ireland

Okoliczności powstania edytuj

Po zakończeniu hiszpańskiej wojny niepodległościowej, toczonej przeciwko Napoleonowi i przywróceniu monarchii absolutnej, w Hiszpanii zapanował terror i prześladowania liberałów, zwolenników konstytucji oraz popierających Francuzów (tzw. afrancesados – sfrancuziałych), z którymi sympatyzował Goya. Obawiając się konfiskaty majątku i poważniejszych represji w 1824 roku Goya wyjechał do Bordeaux, miasta skupiającego hiszpańską burżuazję na emigracji. W latach 20. Goya namalował wiele portretów jako dowód wdzięczności za pomoc udzieloną w niepewnych czasach oraz na emigracji. Portretował głównie swoich przyjaciół, z którymi ponownie spotkał się na emigracji (np. poetę Leandra de Moratína), oraz osoby z bliskiego mu otoczenia[1]. W tych okolicznościach najprawdopodobniej powstał Portret damy w czarnej mantyli, datowany na 1824 rok[2].

Brak jednoznacznej dokumentacji pozwalającej na identyfikację portretowanej. Prawdopodobnie należała do kręgu przyjaciół Goi w Bordeaux, na co wskazuje lekko rozbawiona mina, z jaką została przedstawiona, sugerująca pewną zażyłość. Możliwe, że portret przedstawia Leokadię Zorrillę (1788–1856), kochankę malarza. Leokadia zamieszkała z Goyą krótko po śmierci jego żony i opiekowała się nim do końca życia, także na emigracji. W 1824 roku Leokadia miała 36 lat[2]. Możliwe także, że portret przedstawia Catalinę Moreno, kochankę markiza de San Adrían[3].

Opis obrazu edytuj

Portret przedstawia kobietę w półpostaci, jest lekko obrócona w lewo, ale uśmiechając się, kieruje wzrok w stronę widza. Jej rysy są dojrzałe, a karnacja jasna o zaróżowionych policzkach. Ma na sobie tradycyjny hiszpański strój: czarną suknię i koronkową mantylę okrywającą głowę i ramiona. Włosy są zebrane dużym grzebieniem typu peineta[2][4]. Podobnie jak w innych portretach namalowanych przez Goyę około 1824 roku, detale, takie jak czarna koronka, kolczyk i grzebień, są namalowane w swobodnym stylu. Charakterystyczne dla twórczości artysty z tego okresu są również odcienie szarości, zieleni i bieli, których użył do oddania koloru skóry[3]. Na twarzy widoczne są także impasty, których kolorystyka i ciężar są stonowane[5]. Neutralne tło ma szary kolor, którego Goya użył także miejscami w mantyli[2].

Według José Gudiola technika jest zbliżona do Portretu kobiety w mantyli, którego bohaterka również pozostaje niezidentyfikowana[6].

Proweniencja edytuj

Obraz, który powstał w Bordeaux, należał do kolekcji historyka Aureliana de Beruete w Madrycie. Następnie należał do kolekcji Dannant w Paryżu i markiza de la Vega Inclán w Madrycie. W 1905 został zakupiony przez National Gallery of Ireland[7].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Robert Hughes: Goya. Artysta i jego czas. Warszawa: W.A.B., 2006, s. 370. ISBN 83-7414-248-0. OCLC 569990350.
  2. ↑ a b c d Dama con mantilla negra. Fundación Goya en Aragón. [dostęp 2022-02-20]. (hiszp. • ang.).
  3. ↑ a b Portrait of a Lady in a Black Mantilla. National Gallery of Ireland. [dostęp 2022-02-20]. (ang.).
  4. ↑ Praca zbiorowa: Expérience Goya. Paris: Réunion des Musées Nationaux / Palais des Beaux-Arts de Lille, 2021, s. 52–53. ISBN 978-2-7118-7861-1.
  5. ↑ José Camón Aznar: Fran. de Goya. T. IV 1812–1828. Zaragoza: Caja de Ahorros de Zaragoza, Aragón y Rioja, 1980, s. 189. ISBN 84-500-4165-1.
  6. ↑ José Gudiol: Goya, 1746 – 1828. Biografía, estudio analítico y catálogo de sus pinturas. T. I. Madrid: Polígrafa, 1970, s. 382, kat. 722.
  7. ↑ José Luis Morales y Marín: Goya. Catálogo de la pintura. Zaragoza: Real Academia de Nobles y Bellas Artes de San Luis, 1994, s. 333. ISBN 84-600-9073-6.

Bibliografia edytuj

  • Valerian von Loga: Francisco de Goya. Mümchen: Klinkhardt & Biermann, 1903, s. kat. 410.
  • August L. Mayer: Francisco Goya. Barcelona: Labor, 1925, s. kat. 520.
  • Xavier Desparmet Fitz-Gérald: L’oeuvre peint de Goya. T. II. Paris: F. de Nobele, 1928-1950, s. 233, kat. 524.
  • Pierre Gassier, Juliet Wilson Bareau: Vida y obra de Francisco Goya: reproducción de su obra completa, pinturas, dibujos y grabados. Barcelona: Juventud, 1974, s. 298, 377, kat. 1564. ISBN 84-261-5682-7.
  • Rita de Angelis: L’opera pittorica completa di Goya. Milan: Rizzoli, 1974, s. 132, kat. 618.
  • Praca zbiorowa: Goya and his times. London: Royal Academy of Arts, 1963.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Portret_damy_w_czarnej_mantyli&oldid=67241833”