Posterunek ruchu
Posterunek ruchu – Są to miejsca na linii kolejowej połączone wzajemnie szlakami, które zapewniają sprawne i bezpieczne prowadzenie ruchu kolejowego[1]. Posterunki ruchu regulują odstęp między pociągami, a niektóre mogą zmieniać kolejność jazd pociągów, i umożliwiać wyprzedzanie, krzyżowanie, odstawianie, rozpoczynanie i kończenie biegu pociągów. Posterunki ruchu urządza się niezależnie od punktów ekspedycyjnych (przystanki osobowe, ładownie, bocznice).
W Polsce dzielą się na: posterunki następcze (w tym zapowiadawcze), posterunki osłonne i posterunki pomocnicze[2]. Na posterunkach ruchu mogą znajdować się posterunki techniczne (np. nastawnie).
Rodzaje posterunków ruchu na sieci PKP Polskie Linie Kolejowe
edytujPosterunki następcze
edytujPosterunek następczy reguluje następstwo pociągów, to znaczy umożliwia jazdę pociągu tylko, gdy odstęp jest wolny. Do posterunków następczych zaliczamy:
1. Posterunki odstępowe i bocznicowe
edytujPosterunek odstępowy dzieli szlak na odstępy osłaniane przez semafory. Jazda pociągu jest możliwa wyłącznie gdy odstęp przed nim jest wolny. Na jednym szlaku można urządzić wiele posterunków odstępowych, a same posterunki mogą być obsługiwane przez dyżurnego ruchu, albo sterowane automatycznie (APO, automatyczny posterunek odstępowy)
Posterunek bocznicowy normalnie pełni funkcję posterunku odstępowego, ale umożliwia wjazd i wyjazd pociągów z przyległej bocznicy.
2. Posterunki zapowiadawcze
edytujPosterunek zapowiadawczy umożliwia zmianę kolejności wyprawianych pociągów na przyległe szlaki. Do posterunków zapowiadawczych zaliczamy:
a) Stacje
edytujStacja posiada co najmniej jeden tor główny dodatkowy, a pociągi mogą rozpoczynać i kończyć swój bieg, krzyżować się i wyprzedzać lub zmieniać kierunek jazdy. Do stacji zaliczamy:
- stacje węzłowe
- mijanki
- stacje techniczne (stacje towarowe bez infrastruktury obsługi pasażerów)
- stacje rozrządowa
b) Posterunki odgałęźne
edytujPosterunek odgałęźny urządza się poza stacją, na szlaku w miejscu rozgałęzienia się linii kolejowej lub połączenia torów szlakowych, albo przejścia linii jednotorowej w dwutorową.
Posterunki pomocnicze
edytujPosterunek pomocniczy bierze udział w prowadzeniu ruchu pociągów tylko jadących na bocznicę szlakową. Nie wyposaża się go w semafory, posiada wyłącznie urządzenia niezbędne do bezpiecznego wjazdu i wyjazdu z bocznicy.
Dawniej na sieci PKP rozróżniano również posterunek osłonny. Jego jedynym zadaniem była ochrona za pomocą semafora, a czasem i rozjazdów ochronnych, miejsca niebezpiecznego na sieci kolejowej (np. most zwodzony, skrzyżowanie jednopoziomowe torów kolejowych).
Na sieciach innych zarządców infrastruktury rozróżnia się również:
- stacja bocznicowa - na liniach KPK-LK[3]
- posterunek ruchu - jako samodzielna kategoria na liniach Infra Silesia[4]
Przypisy
edytuj- ↑ Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 lipca 2005 r. w sprawie ogólnych warunków prowadzenia ruchu kolejowego i sygnalizacji Dz.U. z 2005 r. nr 172, poz. 1444.
- ↑ Bronisław Gajda: Technika ruchu kolejowego Cz. I: Prowadzenie ruchu pociągów. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1985, s. 28. ISBN 83-206-0290-4.
- ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2010-10-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-17)].
- ↑ http://www.infrasilesia.pl/pdf/Regulamin_2011-2012_Infra-SILESIA_1-0.pdf.
Bibliografia
edytuj- § 3 Pojęcie ogólne o szlaku, stacjach i innych posterunkach Ruchu, [w:] J. Januszewski , Kieszonkowy podręcznik do przepisów ruchu Nr. R 1, wyd. 2, polona.pl, Siedlce 1934, s. 7-9 [dostęp 2025-05-15] (pol.).
- 1.2. ZARYS STRUKTURY SIECI KOLEJOWEJ. W: Mirosława Dąbrowa-Bajon: Podstawy sterowania ruchem kolejowym. Funkcje, wymagania, zarys techniki. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2014, s. 15-18. ISBN 978-83-7814-320-8.
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 lipca 2005 r. w sprawie ogólnych warunków prowadzenia ruchu kolejowego i sygnalizacji Dz.U. z 2005 r. nr 172, poz. 1444.
- § 3 Posterunki ruchu, [w:] PKP Polskie Linie Kolejowe, Instrukcja o prowadzeniu ruchu pociągów Ir-1, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., s. 8-10 [dostęp 2025-05-15] (ang.), tekst ujednolicony z dnia 8 kwietnia 2025 r.