Prezbiter Kozma
Prezbiter Kozma (bułg. Презвитер Козма) – bułgarski pisarz kościelny, autor skierowanego przeciw bogomiłom traktatu polemicznego Mowa przeciw heretykom, najbogatszego jak dotąd źródła wiedzy o bogomiłach bułgarskich w okresie pierwszego państwa bułgarskiego.
Dzieło Prezbitera Kozmy powstało w II połowie X wieku. Znane jest do dzisiaj z 25 kopii, z których najstarsze cztery pochodzą z końca XV w[1]. Autor wykorzystuje własne doświadczenia z bezpośrednich kontaktów z bogomiłami, by unaocznić metody ich postępowania[2]. Obok sądów wartościujących Kozma zawarł w swym dziele również szczegółowe informacje na temat kosmogonii bogomilskiej. W utworze Kozmy wyeksponowane zostają przede wszystkim te elementy nauki bogomilskiej, które wiążą się z głoszonymi przez nich zasadami moralnej czystości i życia zgodnie z Ewangelią[3].
Prezbiter Kosma jest jednym z bohaterów dramatu Stefana Canewa Proces przeciw bogomiłom (1969), w którym występuje w roli jednego z oskarżycieli na zwołanym w 1211 roku synodzie przeciw bogomiłom[4].
Przypisy edytuj
- ↑ Stara byłgarska literatura, t.2, s. 309.
- ↑ G. Szwat-Gyłybowa, Haeresis bulgarica w bułgarskiej świadomości kulturowej XIX i XX wieku, Warszawa 2005, s. 30.
- ↑ G. Szwat-Gyłybowa, Haeresis bulgarica w bułgarskiej świadomości kulturowej XIX i XX wieku, Warszawa 2005, s. 31.
- ↑ G. Szwat-Gyłybowa, Haeresis bulgarica w bułgarskiej świadomości kulturowej XIX i XX wieku, Warszawa 2005, s. 163-164