Pytałowo (stacja kolejowa)

Pytałowo
Пыталово
Państwo	Rosja
Miejscowość	Pytałowo
Data otwarcia	1872
Poprzednie nazwy	Jaunlatgale, Abrene
	Linie kolejowe
	Psków – Skangali; Pytałowo – Gulbene;
	Położenie na mapie obwodu pskowskiego Pytałowo
	Położenie na mapie Rosji Pytałowo
	57°03′56,0″N 27°54′44,9″E/57,065556 27,912472
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pytałowo (ros. Пыталово, łot. Pitalova) – stacja kolejowa w miejscowości Pytałowo, w rejonie pytałowskim, w obwodzie pskowskim, w Rosji. Leży na linii dawnej Kolei Warszawsko-Petersburskiej. Jest to rosyjska stacja graniczna na granicy z Łotwą^[1].

Historia

Stacja Pytałowo powstała w 1872 pomiędzy stacjami Pondery a Żogowo^[2]^[3].

W dniach 13–16 stycznia 1920 r. wojska łotewskie pod dowództwem płk. Krišjānisa Berķisa stoczyły bitwę o stację Pytałowo z oddziałami Armii Czerwonej. Był to jeden z epizodów bitwy o Dyneburg i Łatgalię^[b], region Łotwy, który w czasie łotewskiej wojny o niepodległość najdłużej pozostawał pod kontrolą bolszewików. Bitwa ta zakończyła się zwycięstwem sprzymierzonych wojsk łotewsko-polskich^[4].

W latach międzywojennych stacja leżała na Łotwie. Od 1921 nosiła nazwę Jaunlatgale, a następnie od 1938 Abrene (ros. Абрене), która to nazwa utrzymała się aż do 1963, gdy przywrócono pierwotną nazwę (mimo iż miastu Abrene przywrócono nazwę Pytałowo już w 1944). W czasie sowieckiej okupacji Łotwy, mimo iż stacja leżała na terytorium Rosyjskiej FSRR, podlegała Kolei Bałtyckiej^[c] (część Kolei Radzieckich). Po odzyskaniu przez Łotwę niepodległości w 1991 i reaktywacji Kolei Łotewskich w tym samym roku, przez kilka miesięcy stacja Pytałowo była zarządzana przez łotewskie przedsiębiorstwo. Zgodnie z podpisaną 25 lutego 1992 (ale obowiązującą od 1 stycznia 1992) umową pomiędzy Ministerstwem Transportu Republiki Łotewskiej a Ministerstwem Transportu Federacji Rosyjskiej stacje leżące po rosyjskiej stronie granicy, w tym Pytałowo, zostały przekazane Kolejom Rosyjskim, które włączyły je do Kolei Październikowej. Umowa ta spotkała się z krytyką części posłów łotewskiego Sejmu^[5]^[1].

Dawniej była to stacja węzłowa. Zaczynała się tu linia do Gulbene. Obecnie jest ona nieczynna.

Dworzec kolejowy na początku XX wieku

Uwagi

↑ Nieczynna.
↑ W historiografii łotewskiej starcie to funkcjonuje jako bitwa pod Abrene.
↑ Kolej Bałtycka obejmowała infrastrukturę kolejową na terytoriach współczesnych Łotwy, Estonii, Litwy i części Rosji (w tym w obwodzie królewieckim), która przypadła Związkowi Sowieckiemu po II wojnie światowej.

Przypisy

↑ ^a ^b Dzelzceļa stacijas un pieturas punkti līnijā Rītupe – Zemgale. spoki.lv. [dostęp 2019-10-23]. (łot.).
↑ Pytałowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 331 .
↑ Mappa kolei żelaznych rozchodzących się z Wilna. W: Adam Honory Kirkor: Przewodnik: Wilno i koleje żelazne z Wilna do Petersburga i Rygi oraz do granic na Kowno i Warszawę. Wilno: A. H. Kirkor, 1862.
↑ T. Paluszyński, Walka o niepodległość Łotwy 1914-1921, Bellona, Warszawa 1999, s. 332–335.
↑ V Sesja Plenarna Sejmu Republiki Łotewskiej. 30 marca 1994. Odpowiedź ministra transportu A. Gūtmanisa na pytanie Sejmu. Sejm RŁ. [dostęp 2019-10-23]. (łot.).

Bibliografia

railwayz.info

Pytałowo
Linia Psków – Skangali (367,8 km)
Piragi odległość: 8,3 km		Biełkino odległość: 6,8 km
Linia Pytałowo – Gulbene
		Purwmała

[uwaga2-1] Nieczynna.

[5] W historiografii łotewskiej starcie to funkcjonuje jako bitwa pod Abrene.

[uwaga1-7] Kolej Bałtycka obejmowała infrastrukturę kolejową na terytoriach współczesnych Łotwy, Estonii, Litwy i części Rosji (w tym w obwodzie królewieckim), która przypadła Związkowi Sowieckiemu po II wojnie światowej.

[przypis1-2] Dzelzceļa stacijas un pieturas punkti līnijā Rītupe – Zemgale. spoki.lv. [dostęp 2019-10-23]. (łot.).

[3] Pytałowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 331 .

[4] Mappa kolei żelaznych rozchodzących się z Wilna. W: Adam Honory Kirkor: Przewodnik: Wilno i koleje żelazne z Wilna do Petersburga i Rygi oraz do granic na Kowno i Warszawę. Wilno: A. H. Kirkor, 1862.

[:9-6] T. Paluszyński, Walka o niepodległość Łotwy 1914-1921, Bellona, Warszawa 1999, s. 332–335.

[8] V Sesja Plenarna Sejmu Republiki Łotewskiej. 30 marca 1994. Odpowiedź ministra transportu A. Gūtmanisa na pytanie Sejmu. Sejm RŁ. [dostęp 2019-10-23]. (łot.).

[1]

[a]

[2]

[3]

[b]

[4]

[c]

[5]