Qazim Kokoshi
Qazim Kokoshi (ur. 12 września 1882 w Wlorze, zm. 9 października 1947 we tamże[1][2]) – albański działacz narodowy, burmistrz Wlory w latach 1922-1924, jeden z sygnatariuszy deklaracji niepodległości Albanii z 1912 roku[1].
 Qazim Kokoshi (ok. 1921) | |
| Data i miejsce urodzenia |
12 września 1882 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
9 października 1947 |
| Burmistrz Wlory | |
| Okres |
od 1922 |
| Poprzednik |
Ali Asllani |
| Następca |
Nuredin Vlora |
Życiorys edytuj
Uczył się w szkole tureckiej we Wlorze, a następnie w gimnazjum Zosimea w Janinie[1]. Od roku 1905 zaangażowany w działalność albańskiego ruchu narodowego. W 1908 był jednym z założycieli klubu narodowego Laberia we Wlorze, działającego na rzecz edukacji w języku albańskim[3]. Rok później aresztowany przez władze osmańskie i skazany na karę śmierci[4]. Po ucieczce z więzienia przedostał się na Korfu, a stamtąd do Włoch[1]. W 1912 organizował spotkania albańskiej diaspory w Neapolu i zajmował się przygotowaniem powstania na ziemiach albańskich[1]. Po wybuchu I wojny bałkańskiej przedostał się do Albanii i wziął udział w obradach Zgromadzenia Narodowego, reprezentując w nim Wlorę. 28 listopada 1912 należał do grona sygnatariuszy Albańskiej Deklaracji Niepodległości. W sierpniu 1913 objął stanowisko podprefekta okręgu Lushnje, skąd w 1914 przeszedł na stanowisko sekretarza prefektury we Wlorze[1].
W czasie obrad kongresu albańskich działaczy narodowych w Lushnji w 1920, reprezentował Wlorę[1]. Założyciel czasopisma Mbrojtja Kombëtare (Obrona Narodowa) i uczestnik bitwy o Wlorę[1]. W 1921 wybrany deputowanym do parlamentu, a rok później burmistrzem Wlory[2][5]. Należał do grona współpracowników Fana Noliego i brał aktywny udział w zamachu stanu, do którego doszło w czerwcu 1924. Po upadku rządu Noliego opuścił kraj, wyjeżdżając do Włoch, a następnie do Austrii[1]. Powrócił do Albanii w 1928 po ogłoszeniu amnestii przez króla Zoga I. Zaangażował się w działalność tajnej organizacji zmierzającej do obalenia monarchii w Albanii, za co został w 1932 aresztowany we Wlorze i skazany na karę śmierci, którą następnie zamieniono na 4 lata więzienia[3].
W 1939 po agresji włoskiej na Albanię opuścił kraj i wraz z rodziną wyjechał do Jugosławii. Po zajęciu Jugosławii przez wojska niemieckie aresztowany przez Gestapo i internowany w Bergamo. W 1945 powrócił do kraju, w kwietniu 1946 aresztowany przez władze komunistyczne i skazany na 2 lata więzienia za prowadzenie działalności reakcyjnej w okresie międzywojennym i związki z opozycją antykomunistyczną[3]. Zmarł w więzieniu we Wlorze, w wyniku tortur[4].
Pamięć edytuj
W 2017 ukazały się wspomnienia Qazima Kokoshiego w opracowaniu Envera Memishaja, nakładem Instytutu Lumo Skëndo[6].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i Bardhosh Gace: Ata qe shpallen pavaresine kombetare. Tirana: Toena, 2002, s. 116-118. ISBN 99927-1-644-4. (alb.).
- ↑ a b Qazim Kokoshi firmëtar i Deklaratës së Pavarësisë Kombëtare në një studim të Enver Memishaj. [online], telegraf.al [dostęp 2022-11-11] (alb.).
- ↑ a b c Firmëtar i Pavarësisë, në krye të Luftës së Vlorës. [online], memorie.al [dostęp 2022-11-11] (alb.).
- ↑ a b Përkujtohet firmëtari i pavarësisë, Qazim Kokoshi i burgosur nga diktatura. [online], ata.gov.al [dostęp 2022-11-11] (alb.).
- ↑ 20 kryetare te bashkisë Vlorë. [online], gazetadielli.com [dostęp 2022-11-11] (alb.).
- ↑ Qazim Kokoshi: Një histori e shkurtër e ngjarjeve shqiptare : kujtime. Tirana: Instituti i Studimeve Historike "Lumo Skëndo", 2017. (alb.).
Bibliografia edytuj
- Bardhosh Gace: Ata qe shpallen pavaresine kombetare. Tirana: Toena, 2002, s. 116-118. ISBN 99927-1-644-4. (alb.).