Qazim Turdiu
Qazim Turdiu (ur. 7 czerwca 1917, zm. 8 kwietnia 1989 w Tiranie) – albański matematyk, profesor na Uniwersytecie Tirańskim[1]. Był autorem podręczników do matematyki, gdzie poruszał tematykę m.in. metodologii matematyki, geometrii analitycznej, analizy matematycznej, trygonometrii i historii matematyki[2].
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data urodzenia |
7 czerwca 1917 |
| Data i miejsce śmierci |
8 kwietnia 1989 |
| profesor | |
| Specjalność: matematyka | |
| Alma Mater | |
| nauczyciel akademicki | |
Życiorys edytuj
W 1937 roku ukończył szkołę średnią w Tiranie[1]. Wyjechał do Francji, gdzie studiował matematykę na Uniwersytecie w Montpellier[1][2]. Po ukończeniu nauki wrócił do okupowanej już Włochy Albanii. W latach 1940-1942 był nauczycielem matematyki w gimnazjum w Szkodrze, a następnie w 1943 w gimnazjum w Tiranie, pełniąc tam jednocześnie funkcję wicedyrektora[2]. Interweniował u wicekróla Albanii Francesca Jacomoniego, by wstawić się za aresztowanymi studentami o poglądach komunistycznych[2]. Proponowano mu wzięcie udziału w walkę narodowo-wyzwoleńczą; odmówił z powodu współpracy albańskich komunistów z jugosłowiańskimi[2].
Był jednym z pierwszych wykładowców otworzonego w 1948 roku Wyższego Uniwersytetu Pedagogicznego w Tiranie[2]. W roku 1960 ukończył studia podyplomowe na moskiewskim Uniwersytetu Łomonosowa[2]. Wykładał matematykę Uniwersytecie Tirańskim do 1983 roku[2].
Władze komunistyczne atakowały go z powodu pochodzenia z klasy wyższej, sam Turdiu był zwolennikiem szkolnictwa na wzór zachodni[2].
Zmarł w Tiranie 8 kwietnia 1989 roku[1], a na jego pogrzeb przyszło tysiące osób[2].
Życie prywatne edytuj
W 1956 roku ożenił się z Asime Pipë, z którą miał dwoje dzieci: Parida (ur. 1958) i Silvę (ur. 1961)[2]. Jego córka w 1981 roku zaręczyła się z Bashkimem Shehu, synem ówczesnego premiera Albanii. Było to potępiane przez przywódcę Albanii, Enver Hodża, szczególnie po znacznym pogorszeniu relacji Shehu z Hodżą, co stało się powodem do samobójstwa Shehu[2].
Upamiętnienie edytuj
W 1992 roku jedna z tirańskich szkół została nazwana imieniem Qazima Turdiu[1][2].