Rada Spółdzielczości Produkcyjnej

Rada Spółdzielczości Produkcyjnej – naczelny organ spółdzielczości rolniczej istniejący w latach 1953–1972, reprezentujący poprzez delegatów interesy członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych, mający na celu zabezpieczenia dalszego ich rozwoju oraz organizacyjnego, gospodarczego i politycznego umacniania.

Powołanie Rady

Na podstawie uchwały Prezydium Rządu z 1953 r. w sprawie powołania Rady Spółdzielczości Produkcyjnej ustanowiono Radę.

Zadania Rady

Zadaniem Rady było stać na straży ścisłego przestrzegania i poszanowania statutów spółdzielni produkcyjnych, przyjętych przez członków spółdzielni, a przede wszystkim:

• czuwała nad przestrzeganiem zasady dobrowolności przy organizowaniu i wyborze typu spółdzielni produkcyjnych oraz nad kształtowaniem przyjaznych stosunków między spółdzielnią a rolnikami pozostającymi jeszcze poza spółdzielnią,

• wskazywała środki prowadzące do wzrostu zespołowego gospodarstwa spółdzielni produkcyjnych oraz do zwiększania funduszów niepodzielnych i prawidłowego ich wykorzystania,
• czuwała nad zgodnym ze statutem podziałem dochodu w spółdzielniach produkcyjnych oraz zwalczała wszelkie próby dysponowania dochodami spółdzielni bez wiedzy i zgody ich członków,
• czuwała nad rozwojem i umacnianiem samorządu spółdzielczego, regularnym zwoływaniem ogólnych zebrań członkowskich, przestrzeganiem zasady wybieralności zarządów, przewodniczących spółdzielni i komisji rewizyjnych,
• dbała o to, aby zapewniony był rzeczywisty udział członków spółdzielni w kierowaniu gospodarstwem zespołowym,
• pomagała spółdzielniom produkcyjnym w zwalczaniu wszelkich przejawów naruszania własności spółdzielczej i marnotrawstwa mienia zespołowego;
• wskazywała spółdzielniom produkcyjnym właściwe metody obliczania i wynagradzania pracy w oparciu o dniówki obrachunkowe i stosowanie prawidłowych norm pracy, zapobiegania przerostu personelu administracyjnego i usługowego, walki z osobami uchylającymi się od statutowych obowiązków i usiłującymi żyć kosztem członków spółdzielni pracujących uczciwie i sumiennie w gospodarce zespołowej,
• pomagała spółdzielniom w stosowaniu przodujących metod prowadzenia gospodarki zespołowej i prawidłowej organizacji pracy, popierała rozwój współzawodnictwa pracy między członkami, brygadami i spółdzielniami produkcyjnymi, upowszechniała bogate doświadczenia i osiągnięcia przodujących spółdzielców i spółdzielni produkcyjnych,
• pomagała zarządom spółdzielni produkcyjnych w opracowywaniu zasad ewidencji pracy i majątku spółdzielni,
• czuwała nad prawidłowym i terminowym wykonywaniem umów zawartych między spółdzielniami produkcyjnymi a państwowymi ośrodkami maszynowymi oraz innymi przedsiębiorstwami i organizacjami państwowymi, właściwym wymiarem zobowiązań państwowych dla spółdzielni produkcyjnych i terminowym ich wykonaniem,
• śledziła przebieg szkolenia kadr spółdzielczych oraz opracowywała wytyczne mające na celu ulepszanie metod i systemu szkolenia oraz doszkalania tych kadr.

Wykonywanie zadań przez Radę

W wykonaniu swoich zadań Rada:

• opracowywała, opiniowała i przedstawiała Rządowi projekty ustaw, dekretów i uchwał dotyczących spółdzielczości produkcyjnej;
• opracowywała oraz wydawała wskazówki, instrukcje i regulaminy w sprawach organizacji i opłaty pracy, sprawozdawczości, rachunkowości i w innych sprawach dotyczących życia spółdzielni produkcyjnych;
• przeprowadzała przy pomocy członków Rady oraz swoich inspektorów systematyczną kontrolę przestrzegania statutów i wykonywania aktów prawodawczych oraz uchwał i zarządzeń państwowych w sprawach spółdzielczości produkcyjnej;
• zwracała się do właściwych organów władzy i administracji państwowej o wydanie niezbędnych zarządzeń w celu usunięcia stwierdzonych przypadków naruszenia statutu spółdzielczego lub innych przepisów dotyczących spółdzielczości produkcyjnej.

Wybory Rady

Radę wybierał Zjazd Spółdzielczości Produkcyjnej. Zjazd uchwalał statut Rady, który określał tryb jej działania oraz zakres i tryb działania Prezydium Rady.

Prezydium Rady

Rada spośród swych członków wybierała Prezydium Rady w składzie:

• Przewodniczący Rady,
• dwóch zastępców przewodniczącego,
• sekretarz,
• siedmiu członków.

Zniesienie Rady

Na podstawie uchwały Rady Ministrów z 1972 r. w sprawie utraty mocy obowiązującej niektórych uchwał Rady Ministrów, Prezydium Rządu, Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów i Komitetu Ministrów do Spraw Kultury, ogłoszonych w Monitorze Polskim zlikwidowano Radę.