Reguły Fajansa

zbiór reguł dotyczących charakteru wiązań chemicznych

W chemii nieorganicznej, reguły Fajansa, sformułowane przez Kazimierza Fajansa w 1923 r.[1][2][3] są stosowane do przewidywania czy wiązanie chemiczne będzie miało charakter kowalencyjny czy jonowy, w zależności od ładunku elektrycznego potencjalnie mającego powstać kationu i względnych wymiarów kationu i ewentualnego anionu. Reguły te mogą być podsumowane jak w następującej tabeli:

Jonowe Kowalencyjne
mały ładunek dodatni duży ładunek dodatni
duży kation mały kation
mały anion duży anion

Dlatego chlorek sodu – zawierający względnie duży kation (ok. 1 Å) o małym dodatnim ładunku (+1) i relatywnie mały anion (2 Å) – jest jonowy, a jodek glinu (AlI
3
) – z kationem o dużym dodatnim ładunku (+3) i względnie dużym anionem – jest kowalencyjny.

Polaryzacja wiązań może być zwiększona poprzez:

  • duży ładunek i mały wymiar kationu
  • duży ładunek i duży wymiar anionu
  • niekompletnie wypełnioną walencyjną powłokę elektronową

Przypisy

edytuj
  1. K. Fajans, Struktur und Deformation der Elektronenhüllen in ihrer Bedeutung für die chemischen und optischen Eigenschaften anorganischer Verbindungen, „Naturwissenschaften”, 11 (10), 1923, s. 165–172, DOI10.1007/BF01552365 (niem.).
  2. K. Fajans, G. Joos, Molrefraktion von Ionen und Molekülen im Lichte der Atomstruktur, „Zeitschrift für Physik”, 23, 1924, s. 1–46, DOI10.1007/BF01327574 (niem.).
  3. K. Fajans, Die Eigenschaften salzartiger Verbindungen und Atombau, „Zeitschrift für Kristallographie”, 61 (1), 1924, s. 18–48, DOI10.1524/zkri.1924.61.1.18 (niem.).