Rejon czułymski
Rejon czułymski (ros. Чулымский район) – rejon będący jednostką podziału administracyjnego rosyjskiego obwodu nowosybirskiego.
| Rejon | |||||
.jpg)
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Siedziba | |||||
| Powierzchnia |
8 559 km² | ||||
| Populacja (2010) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
3,03 os./km² | ||||
| Numer kierunkowy |
+7 38350 | ||||
Położenie na mapie obwodu nowosybirskiego_location_map.png)
| |||||
| Strona internetowa | |||||
.png)
.gif)
Historia edytuj
Rozwój ziem dzisiejszego rejonu czułymskiego oraz napływ kolonizatorów rosyjskich na jego tereny ma związek z przeprowadzeniem tędy traktu prowadzącego do Moskwy[2]. Od 1762 roku zaczynają pojawiać się na tym obszarze nowe wsie i osiedla ludzkie, rozwija się handel, a ludność miejscowa zajmuje się głównie rolnictwem, handlem oraz rybołówstwem[3]. Za czasów panowania cesarzowej Katarzyny II karnie zsyłani są tutaj Polacy pochodzący ze wschodnich rubieży Rzeczypospolitej[2]. Na przełomie XVIII i XIX wieku w centrum tego regionu, Czułymiu, znajdowało się około 200 domostw[2]. Wielkim impulsem do rozwoju ziemi czułymskiej było poprowadzenie przez jej obszar trasy Kolei Transsyberyjskiej[3]. Budowa tego odcinka została ukończona w 1894 roku[2]. Wraz z rozwojem gospodarczym szedł w parze także napływ nowej ludności, z zachodnich i centralnych guberni Imperium Rosyjskiego[2]. W 1898 roku powstaje tu wołost, a centrum regionu liczy 120 mieszkańców[2]. Na tym terenie funkcjonowała także prawosławna cerkiew[2]. Na początku XX wieku na miejscowej stacji kolejowej przeładowywano rocznie około 90 tysięcy ton różnych towarów[2].
W latach 1918–1919, w czasie trwania rosyjskiej wojny domowej tereny te znajdują się pod jurysdykcją rządu admirała Aleksandra Kołczaka, a miejscowe stacje kolejowe zajmują żołnierze z Korpusu Czechosłowackiego[2]. 19 grudnia 1919 roku ziemia czułymska zostaje zajęta przez Armię Czerwoną i wchodzi w skład państwa bolszewickiego[2]. Władze sowieckie w 1925 roku powołują do życia rejon czułymski. Większa część mieszkańców rejonu to rolnicy, drobni wytwórcy, a także pracownicy kolejowi[2]. W latach trzydziestych dochodzi do elektryfikacji rejonu, słabo prezentuje się opieka medyczna, gdyż na cały rejon przypada jedynie dwóch lekarzy[2]. Od 1929 roku rejon słynie jako miejsce lokalizacji przemysłu drzewnego, inwestuje się także w rozwój linii kolejowych, stworzona zostaje zajezdnia naprawczo-techniczna[3]. Lata trzydzieste to także etap stalinowskiej kolektywizacji rolnictwa[4]. Po wojnie rozwijana jest infrastruktura transportowa, a wysokie nakłady przeznaczane są także na szkolnictwo, budowę nowych powierzchni mieszkaniowych oraz poprawę warunków życia[2]. Rozpad Związku Radzieckiego doprowadził do zapaści w przemyśle drzewnym rejonu, który stał się mało opłacalny w nowych warunkach, postosowieckiej Rosji[3].
Charakterystyka edytuj
Rejon czułymski położony jest w środkowej części obwodu nowosybirskiego, a odległość do obwodowej stolicy, Nowosybirska wynosi 131 kilometrów[5]. Z zachodu na wschód rozciąga się on na długość 57 kilometrów, a z południa na północ 150 kilometrów[5]. Administracyjnie składa się z jednego osiedla typu miejskiego i 13 osiedli typu wiejskiego (sielsowietów)[5]. Średnia temperatura latem wynosi +15 stopni Celsjusza, a zimą -19,1 C[5]. Średnia suma opadów to 409 mm, lasy zajmują 40% powierzchni całego rejonu[5]. Główne zasoby mineralne regionu to m.in. glina, torf, sapropel, a w środkowej jego części znajdują się pokłady wód mineralnych[5]. Rejon posiada rozbudowaną sieć małych rzek oraz jezior, łączna powierzchnia zasobów wodnych to 61,2 kilometry kwadratowe, a największe jezioro ma powierzchnię 16,1 kilometrów kwadratowych[5]. Wartość towarów wyprodukowanych przez sektor rolniczy w 2010 roku wyniosła 601 milionów rubli[6]. W tym samym roku miejscowy przemysł wyprodukował towarów na łączną sumę 371,3 milionów rubli[7]. Jest on związany głównie z przemysłem drzewnym, a więc wycinką drzew i jej obróbką, a także przetwórstwem żywności[7]. W 2010 roku wartość sektora handlowego wyniosła 1,258 miliardów rubli, a rynku usług 174,8 milionów rubli[8]. Rejon czułymski jest atrakcyjnym miejscem do inwestycji, głównie z uwagi na jego korzystne położenie w centrum obwodu nowosybirskiego, a także dogodne warunki transportowe - dzięki obecności linii Kolei Transsyberyjskiej oraz drogi magistralnej M53 "Bajkał"[9]. W 2010 roku zainwestowano na tym obszarze 379 milionów rubli[9].
Łączna długość dróg na terenie rejonu czułymskiego wynosi 334,7 kilometrów, z czego drogi o utwardzonej nawierzchni to 314,7 kilometrów[10]. Mieszkańcy rejonu mają dostęp do komunikacji autobusowej, która nie obejmuje tylko 1,8% skupisk ludzkich[11]. Według danych z 2011 roku władze rejonowe mają pod swoją opieką 27 publicznych szkół różnego typu[12]. Działa 26 klubów kulturalnych, centralna biblioteka rejonowa z 23 oddziałami bibliotecznymi[12]. Rocznie z usług systemu bibliotecznego korzysta około 16 tysięcy osób[12]. Opiekę medyczną zapewnia szpital rejonowy oraz dwie mniejsze placówki szpitalne, a także 2 kliniki i 23 przychodnie zdrowotne[10]. Rejon cierpi na brak personelu medycznego[12]. Mieści się tu także 59 ośrodków sportowych różnego typu[12].
Demografia edytuj
Wiadomości ogólne edytuj
Według statystyk federalnych liczba ludności na terenie rejonu czułymskiego w 2010 roku wyniosła 25 781 mieszkańców[1]. W porównaniu z końcówką lat dziewięćdziesiątych XX wieku jest to spadek, ponieważ w 1998 roku na tym obszarze żyło 31 100 osób[4]. Lokalne dane różnią się trochę od federalnych, gdyż podają, że w roku 2010 żyło tutaj 25 017 osób[13]. Statystyki z 2011 roku wskazują na kolejne spadki, gdyż wykazały, że populacja spadła do liczby 23 961 ludzi[13]. Rosjanie stanowią 93% ludności, pozostałe narodowości to m.in. Niemcy, Kazachowie i Ukraińcy[4].
Liczba ludności w ostatnich latach edytuj
| Rok | Liczba ludności |
|---|---|
| 1998 | 31 100 |
| 2008 | 25 549 |
| 2009 | 25 206 |
| 2010 | 25 017 (25 781) |
| 2011 | 23 961 |
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b Gks.ru: Численность населения Российской Федерации по городам, поселкам городского типа и районам на 1 января 2010 года. [dostęp 2012-08-08]. (ros.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Infomania.ru: История Чулыма. [dostęp 2012-08-08]. (ros.).
- ↑ a b c d Region.newsib.ru: Чулымский район: История. [dostęp 2012-08-08]. (ros.).
- ↑ a b c Loi.sscc.ru: Чулымский район. [dostęp 2012-08-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-01)]. (ros.).
- ↑ a b c d e f g Region.newsib.ru: Чулымский район: Территория, климат и ресурсы. [dostęp 2012-08-08]. (ros.).
- ↑ Region.newsib.ru: Чулымский район: Сельское хозяйство. [dostęp 2012-08-08]. (ros.).
- ↑ a b Region.newsib.ru: Чулымский район: Промышленность. [dostęp 2012-08-08]. (ros.).
- ↑ Region.newsib.ru: Чулымский район: Торговля и услуги. [dostęp 2012-08-08]. (ros.).
- ↑ a b Region.newsib.ru: Чулымский район: Инвестиции. [dostęp 2012-08-08]. (ros.).
- ↑ a b Nso.ru: Чулымский район. [dostęp 2012-08-08]. (ros.).
- ↑ Region.newsib.ru: Чулымский район: Инфраструктура. [dostęp 2012-08-08]. (ros.).
- ↑ a b c d e Region.newsib.ru: Чулымский район: Социальная сфера. [dostęp 2012-08-08]. (ros.).
- ↑ a b Region.newsib.ru: Чулымский район: Население и занятость. [dostęp 2012-08-08]. (ros.).