Ritland (krater)
Ritland – krater uderzeniowy w gminie Hjelmeland w okręgu Rogaland w Norwegii. Skały krateru odsłaniają się na powierzchni ziemi.
.jpg) Panorama wnętrza krateru | |
| Ciało niebieskie |
Ziemia |
|---|---|
| Średnica krateru |
2,7 km |
| Głębokość krateru |
350 m |
| Wiek |
520 ± 20 Ma |
| Źródło nazwy |
farma Ritland |
Położenie na mapie Norwegii  | |
 59°14′N 6°26′E/59,233333 6,433333
| |
Historia geologiczna edytuj
Wiek krateru został oceniony na 520 milionów lat, czyli powstał on w kambrze. Został utworzony przez uderzenie planetoidy o około stumetrowej średnicy[1] w skały krystaliczne[2]. Kwarc szokowy znaleziony w kraterze jest dowodem jego impaktowego pochodzenia[3].
Miejsce uderzenia było początkowo położone na suchym lądzie i we wnętrzu krateru znajdują się osady pochodzące z osuwisk. W późniejszym czasie, jeszcze w kambrze, miała miejsce transgresja morza, która spowodowała powstanie w kraterze osadów morskich[1][4]. Podczas orogenezy kaledońskiej krater pokryło nasunięcie związane z wypiętrzaniem się Kaledonidów o miąższości ponad 5000 m. Procesy metamorficzne związane ze wzrostem ciśnienia i temperatury przekształciły glinę w łupek, a piasek w piaskowiec. Skały nasunięcia zostały w późniejszych epokach zerodowane. Dalsza historia geologiczna krateru jest trudna do odtworzenia, gdyż młodsze osady zostały zniszczone przez lodowce, które w czwartorzędzie pokrywały Norwegię. Odsłonięte brzegi krateru w znacznym stopniu oparły się erozji lodowcowej, dzięki czemu krater jest obecnie rozpoznawalny w terenie[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Fridtjof Riis: Striking story. Norwegian Petroleum Directorate, 2008-12-15. [dostęp 2014-03-18]. (ang. • norw.).
- ↑ Ritland. Earth Impact Database. [dostęp 2014-03-18]. (ang.).
- ↑ Norsk meteorittkrater under lupen. Norges forskningsråd, 2009-06-03. [dostęp 2014-03-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-01)]. (norw.).
- ↑ Fridtjof Riis, Henning Dypvik, Svein Olav Krøgli: The Ritland crater – An early Cambrian impact structure in West Norway. [w:] 33rd International Geological congress, Oslo 2008 [on-line]. sierpień 2008. [dostęp 2014-03-19].